Çağdaş hukuk felsefesinde doğal hukuk ve hukuki pozitivizm tartışmasına eleştirel bir bakış

Abstract

Bu çalışmada, doğal hukuk ve hukuki pozitivizm arasındaki tartışma ve bu tartışmanın çağdaş hukuk felsefesindeki yansıması eleştirel bir bakış açısıyla incelenmiştir. Bu kapsamda, hukuki pozitivizmin temsilcileri olan Austin, Kelsen, Hart ve Raz ile doğal hukuk ekolünü savunan Fuller, Finnis ve Alexy’nin hukuk teorileri ele alınmıştır. İnceleme, hukukun özü, kaynağı ve geçerliliği sorunları çerçevesinde sınırlandırılmış ve iki ekol arasındaki tartışma bu bağlamda karşılaştırmalı olarak değerlendirilmiştir. Bu değerlendirmenin esas amacı, çağdaş hukuk felsefesinde doğal hukuk ve hukuki pozitivizm ekolleri arasındaki geleneksel karşıtlığın katı bir biçimde sürdürülmediğini, bunun yerine özellikle doğal hukukçu düşünürler tarafından bu iki ekolün uzlaştırılmasına yönelik bir yaklaşımın benimsendiğini savunmaktır. Bu amaç doğrultusunda, doğal hukuk ve hukuki pozitivizm ekollerinin temel iddiaları yeniden sorgulanmıştır. Bu sorgulama, aynı zamanda çalışmanın bir diğer amacını da ortaya çıkarmaktadır. Bu bağlamda, çalışmanın ikinci amacı, yaygın kanının aksine, doğal hukuk ekolünün hukukun olgusal boyutunu, hukuki pozitivizmin ise değer nitelikli unsurların varlığını bütünüyle reddetmediğini temellendirmeye çalışmaktır.

In this study, the debate between natural law and legal positivism, and the reflection of this debate in contemporary legal philosophy, are examined from a critical perspective. In this context, the legal theories of the representatives of legal positivism including Austin, Kelsen, Hart and Raz, as well as those of Fuller, Finnis and Alexy, who advocate the natural law tradition, are analysed. This analysis is confined to the issues of the nature, source and validity of law and the debate between natural law and legal positivism is comparatively evaluated within this framework. The primary aim of this evaluation is to contend that, in contemporary legal philosophy, the traditional strict dichotomy between the natural law and legal positivism schools is not maintained; rather an approach aimed at reconciling these two schools is adopted, particularly by natural law theorists. In line with this objective, the fundamental claims of the natural law and legal positivism schools have been re-questioned. This questioning, also reveals another aim of the study. The second aim of the study is to demonstrate that, contrary to common belief, the natural law school does not entirely reject the factual dimension of law, nor does legal positivism completely deny the existence of value-based elements.