TÜRK SİYASAL HAYATI DEMOKRAT PARTİ DÖNEMİ POLİTİK PATRONAJ İLİŞKİLERİ

Abstract

Bu çalışmanın amacı, İkinci Meşrutiyet ile başlayan Türk Siyasal Hayatının geçirmiş olduğu dönemler incelenerek Demokrat Parti’nin köklerinin bulunması hedeflenmiştir. Demokrat Parti’nin kuruluşu ile kurucuların ve parti yöneticilerininicraatlarıdoğrultusundapolitikpatronajuygulayıp uygulamadıkları tespit edilmeye çalışılmıştır. Birinci bölümde; Türk Siyasal Hayatının başlangıcı sayabileceğimiz İkinci Meşrutiyet ile başlayıp Türk Siyasal Hayatının çok partili döneme geçiş denemeleri olan TpCF ve Serbest Cumhuriyet Fırkası dönemleri incelenmiştir. İkinci bölümde; CHP’nin içinden çıkan hizipler neticesinde kurulan DP’nin kurucusu ve ismi DP ile özdeşleşen Adnan Menderes’in hayatı ve Türk siyasi hayatına girmesi incelenmiştir. Bu bölümde ayrıca DP’nin muhalefet yılları (1946- 1950) ve iktidar olduğu dönemdeki (1950-1960) icraatları ve uyguladığı iç ve dış politikalar analiz edilmiştir. Üçüncü bölümde; patronaj, nepotizm, kliyentalizm, hemşehricilik, kronizm, politik patronaj konuları tanımlanmıştır. DP’nin oy kaygısı neticesinde ve modern baskı gruplarının, sendikaların bulunmaması sonucunda Türk Siyasal Hayatına soktuğu politik patronaj uygulamaları analiz edilmiştir. Avrupa ülkelerinden Almanya, Fransa ve İngiltere’de politik patronaj uygulamalarının bulunup bulunmadığı siyasal sistemin buna müsaade edip etmediği incelenmiştir. Sonuç bölümünde, DP’nin politik patronaj uygulayıp uygulamadığı Avrupa ülkeleri ile karşılaştırmalı olarak değerlendirilmiştir. Türkiye’de incelenen dönemde Sivil Toplum Kuruluşları, sendikalar gibi baskı grubu olabilecek güçlerin olmaması ve iktidarın kontrolünde olması nedeniyle politik patronaja engel olunamamıştır. Demokrat Parti’nin politik patronaj uygulayan bir siyasi parti olduğu neticesine varılmıştır. The aim of this study is to find the root of the Democratic Party by studying period of politic life of Turkey beginning with Second Constition (1908). In line with the foundation of Democratic Party, it’s founder and performance of the party leaders, wether they implemented political patronage is tried to determine. In the first part; periods of Assembly and the Progressive Republian Party (TpCF) and Liberal Republican Party (SCF) which can be called the attemps of multi-party transition period of Turkish politic life beginning with Second Constitution are analyzed. In the second part; life of Adnan MENDERES who founder of the Demoratic Party which established as a result of arguments in CHP and whose name is called with Demoratic Party and entering political life of Turkey is analyzed. In this section DP's opposition years (1946-1950), the era when it’s govermental period (1950-1960) and implementing domestic and foreign policy and its performance are also analyzed. In the third part; patronage, nepotism, kliyentalizm, hemşehricilik, kronizm, and political patronage issues are identified. As a result of vote concern and absence of modern pressure groups and unions, political patronage practises which put into Turkish Political Life are assessed. Wether existing of political patronage practises and permission of political system in European countries such as Germany, France and United Kingdom are analyzed. In conclusion, wether the DP implemented political patronage is assessed in comparison with European countries. In the period under review in Turkey practises of political patronage couldn’t preventented due to absence of NGO’s, and unions’ lack of power which could be pressure groups or being under control of goverment. It is concluded that the Democratic Party was a political party that implemented political patronage.