Pansiyonlu orta öğretim kurumlarında görev yapan öğretmenlerin örgütsel stres kaynakları ( Denizli ili örneği)

Abstract

Stress, which makes it difficult to adapt to theen viron mental conditions of the people, adversely affecting social relationships, work life, reducing the performance of individual, it becomes one of the most important problems of the modern era in terms of organization aland institutional. One of the are as where stress is widespread social relations in the field of education and school sare the main institutions of this field. Sources of stress have emerged in the fields of education, one of the main components of this are a negative lyaffect the business performance of the teacher, the aim of educational institutions, the yconstitute an obstacleto realization. Masses of the educational activities, the effectiveness is concerned, tocombat stress experienced in this field, identify the source of stress, which is one of the main components of this field is a necessity teachers. This purpose of thisre searchcarriedout in line, boarding secondary schools serving organizational sources of stress perception of the teachers, their impact on the teachers of the seresourcesand the teachers were investigated different iation form saccording to the sesources. Data collection too lused in the study, Lions (1995) was developed by Merkan (2011) it was updated by. Used in the study "Organizational Sources of Stress of Teachers Survey" consists of 13 sizes. These dimensions; "Participate in the decision, Communications, Manager of attitudesand behavior, supervision, working conditions, promotionand development opportunities, occupational security, occupational outlook, organizational facilities, Role conflict-Role ambiguity, human relations, attitude sand behavior Students, Parents' attitudesand behaviors" . The question naireused as data collection toolused in the study consists of two parts. In the first section, teacher gender, tenure, the time toact in boarding secondary schools, branch of questions for school education and post graduated egrees that information is located. In the secondpart, the teachers working in secondary schools tomeasure stress-board resource sarelocated Attitudesstatements. Attitudestatements from the high estlevels of participation, according to the five-grade measuringlin edup to join the high estlevel, with the numerical value from 5 to 1 point, teachers stress were measured based on 13 dimensions of organizational resources. Of the teachers in boarding secondary schools' responses to the statementattitudes towards organizational stressperception, has been there liabilityanalysis, the substance of each of the dimensions relating to organizational stressors, gender, boarding secondary schools were evaluated together with theteacher'sbranch. Based on the surveyresults; * Managers' attitude sand behaviors, * Human Relationsand * Lowest in 13 size format of the auditmay suggest that the organizational sources of stress. Again, thear it hmeticmean and standard deviation scoresbased on perceptions of organizational stress research; * Occupational view, * Students' attitude sand behaviors, * Promotion, development opportunities, * Parents' attitude sand behaviors, * Role of conflict-role ambiguity, * Occupational assurance, * Participation in decision * Working conditions * Organization alfacilitiesand * Contact the teachers could be argued that organizational stressors. As a result of there search, based on a literature review of research finding sand support teachers in dealing with stress, including a proposal for the text written applications.

Stres, insanın çevresel koşullara uyumunu güçleştiren, sosyal ilişkilerini olumsuz etkileyen, çalışma yaşamında performansını düşüren, bireysel, örgütsel ve kurumsal açıdan modern çağın en önemli sorunlarından birisine dönüşmektedir. Stresin en yoğun yaşandığı sosyal ilişkiler alanından birisi de eğitim-öğretim alanı ve bu alanın temel kurumu olan okullardır. Eğitim-öğretim alanında ortaya çıkan stres kaynakları, bu alanın temel bileşenlerinden birisi olan öğretmenlerin iş performansını olumsuz etkilemekte, eğitim-öğretim kurumlarının amaçlarının gerçekleşmesi önünde engel teşkil etmektedirler. Eğitim-öğretim faaliyetinin kitleselliği, etkililiği düşünüldüğünde, bu alanda yaşanan stresle mücadele edilmesi, bu alanın temel bileşenlerinden birisi olan öğretmenlerin stres kaynaklarının tanımlanması bir zorunluluktur. Bu amaç doğrultusunda yürütülen bu araştırmada, pansiyonlu ortaöğretim kurumlarında görev yapan öğretmenlerin örgütsel stres kaynaklarını algılama biçimleri, bu kaynakların öğretmenler üzerindeki etkileri ve öğretmenlerin bu kaynaklara göre farklılaşma biçimleri incelenmiştir. Araştırma, alan araştırması olarak yürütülmüş, tarama modeline dayalı betimsel bir çalışmadır. Araştırmanın evrenini 2013-2014 eğitim-öğretim yılında, Denizli il sınırları içinde kalan pansiyonlu ortaöğretim kurumlarında görev yapan 24 sayıda okul, 786 Sayıda öğretmen, araştırmanın evrenini oluşturmaktadır. Araştırmanın evreni içerisinden araştırmanın amacı, sınırlılıklar ve olanaklar gözetilerek 15 okul seçilmiş, bu okullarda görev yapan 258 öğretmen, araştırmanın örneklem grubu olarak seçilmiştir. Araştırmada kullanılan veri toplama aracı, Aslan (1995) tarafından geliştirilmiş, Merkan (2011) tarafından güncelleştirilmiştir. Araştırmada kullanılan “Öğretmenlerin Örgütsel Stres Kaynakları Anketi” 13 boyuttan meydana gelmektedir. Bu boyutlar; “Kararlara katılma, İletişim, Yöneticilerin tutum ve davranışları, Denetim biçimi, Çalışma koşulları, Yükselme ve gelişme olanakları, Mesleksel güvence, Mesleksel görünüm, Örgütsel olanaklar, Rol çatışması-Rol belirsizliği, İnsan ilişkileri, Öğrencilerin tutum ve davranışları, Velilerin tutum ve davranışlarıdır”. Araştırmada kullanılan veri toplama aracı olarak kullanılan anket, iki bölümden meydana gelmektedir. Birinci bölümde, öğretmenlerin cinsiyet, memuriyet süresi, pansiyonlu ortaöğretim kurumunda görev yapma süresi, branşı, mezun olduğu okul ve son eğitim derecesi bilgilerine yönelik sorular yer almaktadır. İkinci bölümde ise, pansiyonlu ortaöğretim kurumlarında görev yapan öğretmenlerin stres kaynaklarını ölçmeye dönük ifadeler yer almaktadır. Ölçeğin ifadeleri, en yüksek katılım düzeyinden, en yüksek katılmama düzeyine kadar beş dereceli ölçmeye uygun dizilmiş, 5 ile 1 puan arasında verilen sayısal değerlerle, öğretmenlerin örgütsel stres kaynakları 13 boyuta dayalı olarak ölçülmüştür. Pansiyonlu ortaöğretim kurumlarında görev yapan öğretmenlerin örgütsel stres algılamalarına ilişkin ifadelere verdikleri yanıtlar, güvenilirlik analizinden geçirilmiş, örgütsel stres kaynaklarına ilişkin boyutların her birisinin maddeleri, cinsiyet, pansiyonlu ortaöğretim kurumu, öğretmenin branşı ile birlikte değerlendirilmiştir.Araştırma sonuçlarına dayalı olarak; * Yöneticilerin tutum ve davranışları, * İnsan ilişkileri ve * Denetim biçiminin 13 boyut içerisinde en düşük örgütsel stres kaynağını oluşturduğunu söyleyebiliriz. Yine araştırmanın örgütsel stres algısı konusunda aritmetik ortalama ve standart sapma puanları esas alınarak; *Mesleksel görünüm,* Öğrencilerin tutum ve davranışları,* Yükselme, gelişme olanakları,* Velilerin tutum ve davranışları,* Rol çatışması-rol belirsizliğinin,* Mesleksel güvencenin,* Kararlara katılımın,* Çalışma koşullarının,* Örgütsel olanakların ve* İletişimin öğretmenlerin örgütsel stres kaynakları olduğu iddia edilebilir. Araştırmanın sonucunda da, araştırmanın bulguları ve literatür değerlendirmesine dayalı olarak öğretmenlerin stresle başa çıkma konusunda destekleri, uygulamaları içeren bir öneriler metni yazılmıştır.