Yatırımcı davranışlarını etkileyen faktörlerin aşırı güven açısından değerlendirilmesi

Abstract

Some recently conducted financial studies have found that traditional financial models are insufficient to explain the movements of financial market. Therefore, studies aiming to explain the movements in financial markets and investor decisions have begun to use analysis employed in other branches of social science. Psychology, sociology and especially studies in the field of cognitive psychology can make an important contribution in this respect. This aspect of financial research, aimed at explaining the behavior of investors and financial decisions, is known as “behavioral finance”. Based on the findings of studies which show that investor decisions are not always rational, it has been suggested that these decisions are affected by a variety of psychological factors, which are the focus of behavioral finance. In fact, according to the behavioral finance perspective, deviations from expected market events may occur, and these deviations may be caused by the irrational behavior of investors. In studies conducted in the field, it has been found that investors take into account not only risk and expected profit but also other variables when making investment decision. In our study, factors affecting investor behavior are discussed from the perspective of behavioral finance. The findings of the survey revealed that demographic factors are effective on investor decisions and particularly are responsible for investor overconfidence in decision-making. The results support the view that demographic factors and overconfidence play an important role in investment decisions.

Son yıllarda finans alanında yapılan çalışmalarda piyasa hareketlerini açıklamada geleneksel finans modellerinin yetersiz olduğu yönünde bulgulara ulaşılmıştır. Bu nedenle finansal piyasalardaki hareketleri ve yatırımcı kararlarını açıklamaya yönelik çalışmalarda diğer sosyal bilim dallarındaki çalışmalarda elde edilen analizlerden de yararlanılmaya başlanmıştır. Psikoloji, sosyoloji, özellikle de bilişsel psikoloji alanındaki çalışmalar bu konuda önemli katkılar sağlamaktadır. Yatırımcı davranışlarını ve finansal kararları açıklamaya yönelik bu çalışmalar “davranışsal finans” olarak ifade edilmektedir. Yatırım kararlarının rasyonel olmadığını gösteren çalışmalardan hareketle, davranışsal finansta bu kararları etkileyen çeşitli psikolojik faktörlerin olduğu öne sürülmektedir. Nitekim davranışsal finans bakış açısına göre, piyasa etkinliğinden sapmalar meydana gelebilmektedir ve bu sapmalar yatırımcıların irrasyonel davranışlarından kaynaklanmaktadır. Bu alanda yapılan çalışmalarda yatırımcıların, yatırım kararlarını alırken risk ve getiri dışında başka değişkenleri de dikkate aldıkları konusunda bulgulara ulaşılmıştır. Çalışmamızda yatırımcı davranışını etkileyen faktörler davranışsal finans perspektifinden ele alınmıştır. Bu amaçla yapılan anket çalışmasından elde edilen bulgular yatırım kararlarında etkili olan demografik faktörler ve özellikle aşırı güvenin yatırım kararları üzerine etkisi bağlamında ayrıntılı olarak incelenmiştir. Elde edilen sonuçlar yatırımcıların yatırım kararlarında demografik faktörlerin ve aşırı güven unsurunun önemli olduğu görüşünü desteklemektedir.