Japonca ve türkçede görünüş (Aspekt)

Abstract

Çalışmanın konusunu; Eski Türkçe, Türkiye Türkçesi ile Anadolu ağızları, Hakas Türkçesi ve Japoncada zaman ekleri olarak bilinen yapıların dilbilgisel görünüş değerleri ile yardımcı fiillerin sözlüksel görünüş değerlerinin tespiti oluşturmaktadır. Üç bölümden oluşan çalışmanın birinci bölümünde, görünüş kategorisinin sınırları çizilmiş, ikinci bölümde zaman ekleri ve görünüş değerleri, üçüncü bölümde yardımcı fiillerin görünüş değerleri incelenmiş ve buna göre yapıların bitmişlik, bitmemişlik / sürme, hâl / sonuç, tamamlanmışlık görünüş türlerini belirtip belirtmediği tespit edilmiştir. Çalışmanın sonucunda, Eski Türkçe, Türkiye Türkçesi ile Anadolu ağızları, Hakas Türkçesi ve Japoncada zaman ekleri olarak bilinen eklerin özellikle birleşik yapılarda görünüş işaretleyiciliği görevi üstlendiği, sözlüksel görünüş türünün ise cümle içindeki çeşitli işaretleyicilerden ziyade yardımcı fiillerde ortaya çıktığı tespit edilmiştir. Çalışma sonunda elde edilen bulguların Türkçe dil bilgisi çalışmalarına ve Türkçe Japonca karşılaştırmalı çalışmalara katkı sağlayacağı beklenmektedir.

The purpose of this study is to determine the functions of tense markers as grammatical aspect markers and functions of auxiliary verbs as lexical aspect markers in Old Turkic, Modern Turkish (including its dialects), Xakas language and Japanese. This thesis is consisted of three parts. The category of the aspect has been bounded in the first part. The tense markers and the aspect markers have been studied in the second part. The lexical aspect of auxiliary verbs has been studied in the third part and according to this study, it has been determined whether the markers of the aspects show the forms of perfective, progressive, state / result or accomplishment. As a result of this study, it is determined that the markers which are known as tense markers especially in the compound structures participate in the markers of the aspect in Old Turkic, Modern Turkish (including its dialects), Xakas language and Japanese and the lexical aspect markers occur in the auxiliary verbs except for the various markers in the sentences. It is claimed that the findings of this study is useful for the researchers who study the aspect category of Turkic languages and for those who do comparative and contrastive studies of Japanese and Turkish.