Obsesif-kompulsif bozukluk hastalarında ve birinci derece akrabalarında durumsal farkındalık ve tersine öğrenme: Bir endofenotip çalışması

Abstract

Endofenotipler, poligenetik hastalıklar için genetik riski temsil ettiği varsayılan objektif, kalıtsal ve ölçülebilir biyolojik belirteçlerdir. Hastalığın endofenotip modellerinin, obsesif-kompulsif bozukluk(OKB) gibi heterojen beyin hastalıklarının etiyolojisinin anlaşılmasında yarar sağlayacağı öne sürülmektedir. OKB’deki endofenotipleri araştırmak için, biz bu çalışmada 67 OKB hastası, 50 sağlıklı birinci derece akraba ve 41 eşleştirilmiş kontrolün durumsal farkındalık(DF) ve olasılıklı tersine öğrenme test performanslarını karşılaştırarak, OKB hastalarının nörokognitif test performansları ile içgörü, biriktiricilik, şizotipi ve dürtüsellik gibi klinik değişkenler arasındaki ilişkiyi inceledik. Sonuçta, akrabalar DF 1 ve DF 2 aşamalarında hastalar ile kontroller arasında bir test performansı gösterdiler. OKB hastaları DF 1 aşamasının hedef ve uyaran odaklı blokların da kontrollerden anlamlı olarak daha kötü performans sergilerlerken, hastalar ile akrabalar arasında durumsal farkındalığın hiç bir aşamasında doğruluk açısından anlamlı bir farklılık saptanmadı. Ek olarak, OKB hastalarında DF 1 performansı ile şizotipi skorlarının korelasyon gösterdiği bulundu. Bununla birlikte, olasılıklı tersine öğrenme testinde OKB hastaları hem akrabalardan hem de kontrollerden daha kötü performans gösterdiler. Diğer gruplarla karşılaştırıldığında, hasta grubunda anlamlı olarak daha yüksek sayıda deneme sayısı ve kural değişimi sonrası artmış hata oranı saptandı. Akrabalarla kontroller arasında ise tekrarlayıcı hata oranları açısından anlamlı bir farklılık saptanmadı. Bu sonuçlar, durumsal farkındalığın OKB için aday bir enfenotip olabileceğinin ilk kanıtları olup, OKB için genetik bir riske aracılık ediyor olabileceğini düşündürmektedir. Diğer yandan, OKB hastalarında olasılıklı tersine öğrenmenin bozulduğu saptanmış olmakla birlikte çalışmamızın bulguları tersine öğrenmenin OKB için bir endofenotip olabileceği görüşünü desteklememektedir.

Endophenotypes are objective, heritable, quantitative biologic markers hypothesized to represent genetic risk for polygenic disorders. It is theorized that endophenotype models of disease will help to understanding etiological of heterogeneous brain disorders such as obsessive-compulsive disorder(OCD). To investigate endophenotypes in OCD, we measured task performance on a situational awareness(SA) and a probabilistic reversal learning task in 67 OCD patients, 50 of their unaffected first-degree relatives, and 41 matched controls. And we tested the relationship between neurocognitive task performance of patients with OCD and clinical variables such as insight, hoarding, schizotypy and impulsivity. Eventually, relatives showed a task performance between patients with OCD and controls on both SA 1 and SA 2 tasks. Patients with OCD performed significantly worse than controls on SA1 single and dual tasks, but there were no significant differences between relatives and patients for accuracy of any SA assessments. In addition, there were significant correlations between SA 1 task performance and schizotypy scores in OCD group. Also, patients with OCD performed worse than both relatives and controls on probabilistic reversal learning task. The OCD group displayed significantly higher average number of trials in addition to increased error ratings per reversal compared with the relatives and control groups. No significant differences overall in number of trials or error rates were found between relatives and controls. Results suggest that situational awareness may mediate genetic risk for OCD, representing the first evidence for a candidate endophenotype for OCD. On the other hand, patients with OCD showed impaired probabilistic reversal learning but our findings did not support that reversal learning appears to be a vulnerability marker for OCD.