Bir-altı ay yaş aralığındaki çocuklarda üriner sistem taş hastalığı ve anne sütü içeriği ilişkisi

Abstract

Süt çocukluğu döneminde üriner sistem taş hastalığının görülme sıklığı giderek artmaktadır. Bununla birlikte özellikle 1-6 ay yaş aralığındaki sadece anne sütü alan bebeklerde üriner sistem taş hastalığının nedenine yönelik bir çalışma yoktur. Bu bebeklerin üriner taş açısından prognozlarının ne olduğu bilinmemektedir. Bu çalışmada yaşamın ilk 6 ayında olup, yalnızca anne sütü ile beslenirken üriner sistem taşı tespit edilen bebeklerde üriner taş nedenlerinin ve prognozunun araştırılması amaçlanmıştır. Çalışma prospektif kesitsel olgu kontrol kohort olarak planlandı. Yapılan güç analizlerine göre, bu çalışmaya ilk 6 ayını doldurmamış, yalnızca anne sütü ile beslenen, 400 IU/gün oral D vitamini alan, başka hastalık ve ilaç kullanım öyküsü olmayan, büyüme gelişmeleri normal olan 30 üriner sistem taşı olan bebek dahil edildi. Kontrol grubu ise yaş, beslenme, cinsiyet ve tıbbi öyküsü aynı özellikleri taşıyan ancak üriner sistem taşı olmayan 30 sağlıklı bebekten oluşturuldu. Her iki grupta anne sütlerinde litojenik olarak kabul edilen kalsiyum, oksalat, ürik asit ve anti litojenik olarak kabul edilen sitrat, magnezyum değerleri karşılaştırıldı. Aynı zamanda her iki grubun serum örneklerinde kalsiyum, fosfor, alkalen fosfataz, 25(OH) vitamin D ve parathormon düzeyleri karşılaştırıldı. Hasta grubundaki bebeklerin spot idrarlarında kalsiyum, ürik asit, sistin, sitrat ve magnezyum atılımları normal değerlere göre karşılaştırıldı. Tanı sonrası hastalar en az 12 ay izlendi. Taşlar sayı ve boyutlarının değişkenliği açısından ultrasonografi ile takip edildi. Hasta grubundaki anne sütü ürik asit değerleri kontrol grubuna göre yüksekti (38,91 ± 12,28 ng/ul, 32,28 ± 11,7 ng/ul, p:0,037). Hasta grubundaki bebeklerin kontrol grubuna göre kalsiyum, fosfor, ALP, 25(OH) Vitamin D düzeyleri kontrol grubuna göre yüksekti (p: 0,0001). Hasta grubundaki bebeklerin parathormon düzeyleri kontrol grubuna göre anlamlı olarak daha düşüktü (p: 0,0001). İlk ultrasonografik incelemede en büyük taş boyutunun 1 hastada >4mm (%3,3), 24 hasta 2-4 mm (%80), 5 hastada <2 mm (%16,7) olduğu saptandı. Üçer ay aralıklarla yapılan ultrasonografik incelemenin sonuncusunda 24 hastada (%80) taşların kaybolduğu, 2 hastada <2mm (%6,7), 3 hastada 2-4 mm (%10),1 hastada >4mm (%3,3) olduğu gözlendi. Bebeklerin doğduğu mevsimler incelendiğinde hasta grubu ile kontrol grubu arasında anlamlı farklılık saptandı. Hasta grubundaki bebeklerin 22’si yaz (%73,3) , 8’i kış (%36,7) mevsiminde kontrol gubundaki bebeklerin 11’i yaz (%60), 19’i kış (%30) mevsiminde doğmuştu (p: 0,004). Hasta grubundaki bebeklerin spot idrarlarında anti litojenik etkenler (magnezyum/kreatinin, sitrat/kreatinin oranları) ve litojenik etkenlerin (oksalat/kreatinin, sistin/kreatinin ve ürikasit GFR değerleri) yaş göre normal aralıkta olduğu görüldü. Çalışmamızda anne sütü içeriğinin bebeklerde üriner sistem taşının oluşumuna etkisi olmadığını saptadık. Bununla birlikte, hasta grubundaki bebeklerin kontrol grubundakilere göre daha yüksek serum 25(OH) vitamin D ve buna bağlı yüksek kalsiyum, fosfor, alkalen fosfataz ile düşük parathormon düzeylerine sahip olduğunu gözlemledik. Ayrıca hasta grubundaki bebeklerin büyük çoğunluğu yaz mevsiminde doğmuşlardı. Yaz mevsiminde doğan bebeklerin daha fazla güneş ışınları ile temas ettikleri ve buna bağlı serum vitamin D düzeylerinin kış mevsimine göre yüksek olduğu bilinmektedir. Bu hastalarda ilave D vitamini desteği üriner sistem taş oluşumunu kolaylaştırmış olabilir. Diğer yandan ilimizde yaz aylarının daha uzun ve sıcak olması nedeniyle bu bebeklerde farkedilmeyen dehidratasyonunda taş oluşumuna katkısı olabilir. Bu sonuçlara göre önerimiz, yaz aylarında doğmuş ve güneş ışınları ile daha uzun süreli temas etmiş bebeklerin oral D vitamini aldıkları dönemde serum düzeylerinin izlenmesi ve sonuca göre verilmesi üriner sistem taşından korunmada faydalı olabilir. Yine bu bebeklerin özellikle yaz aylarında dehidrate kalmamaları konusunda aileler uyarılmalıdır.

The incidence of urinary stone diseases in infants are progresifly increasing. However there isn’t any study on the cause of urinary tract stone disases in infants ages between 1-6 months who feed only breast milk. Urinary stone prognossis of these infants are unknown.In this study population,we aimed to investigate the cause and prognosis of urinary tract stone disases in infants in the first six months of life who were fed only breast milk. The study was planned as a prospective,cross-sectional case control cohort. According to the power analysis; the study population consisted of 30 infants with urolitihiasis who were under age of six months, feed only breast milk, take 400IU/day peroral vitamin D, without illness, take no other medicine and with normal growth developments. The control groups were consisted of 30 infants without urinary stone disease who were same age, gender, characteristic of diet and medical history. Interms of lithogenic factors calcium, oxalate, uric acid and antilithogenic factors citrate, magnesium levels in the breast milk were compared between both groups. At the same time;serum calcium, phosphorus, alkaline phosphatase, 25-hidroxy vitamin D and parathormone level in the boths groups were compared. Calcium, uric acide, cystine, citrate and magnesium exctretion in the spot urine of patient group were compared with normal values. The patients were followed for at least 12 months after diagnosis. The variability of stone number and size were monitored by ultrasonography. Uric acid level in the breast milk of patient groups mother was higher than control groups.(38,91 ± 12,28 ng/ul versus32,28 ± 11,7 ng/ul, p:0,037). The calcium, phosphorus, alkaline phosphatase, 25-hidroxy vitamin D and level were higher in the e to controls (p: 0,0001). Parathormone levels were significantly lower in the patient group than controls (p: 0,0001). The size of the stones in the first ultrasound examination as follows; >4mm in one patients (3.3%), between 2-4 mm in 24(80%) patients and <2 mm in 5(16.7%) patients. At the last examination of ultrasound 24 (80%) patients were stone free, <2mm 2 (16. 7%) patients, 2-4 mm 3(10%) patients and >4mm one (3. 3%) patients have urinary tract stone size. Enterms of born season; we were detected statistically significant differences between patient group and controls. In the patient group; 22 (73. 3%) patient were born in summer and 8 (26. 7%) patient were born in winter. However In the control group 11 (36. 7%) were born in summer and 19 (63. 3%) were born in winter (p:0.004). All patients had normal level of lithogenic (oxalat/creatinine, cystin/creatinine, calcium/creatinine, üric acid/glomerülar filtration rate) and anti-lithogenic ( magnesium/creatinine and citrate/cretinine) factor in their spot urine samples. In our study we were detected that the content of breast milk coldn’t effect formation of urinary tract stone in infants. However; we were observed that infants in the patient group had higher serum level of 25-hidroxy vitamin D and high serum level calcium, phosphorus, alkaline phosphatase and low parathormone than control groups. Also the majority of infants in the patient group were born in summer season. İt is known that infants who borned in summer have more exposure to sun light and therefore the serum level of vitamin D were higher compared to infant who were born in the winter. Extra vitamin D supporting may be facilitated the formation of urinary tract stone in these patient. On the other hand, we suggest the long and hot summer season in our city can cause undetectable dehydration that cause additive effect of formation of stone in infants. Our proposal based on result of these findings; infants who are born in summer season and have more exposure with sun light rays, during oral vitamin D treatment period and dose adjustment should be made according to serum vitamin D level for the prevention of urinary tract stone. Also parents should be warned about these infants not to be dahydration especially during summer season.