Türkiye’deki tarımsal faaliyetlere uygulanan teşvik politikalarının değerlendirilmesi

Abstract

Tarım her ekonominin vazgeçilmez sektörüdür. Tarımsal faaliyetler insanoğlunun yerleşik hayata geçmesinden bu güne değin ekonomik yaşamında önemli bir rol almıştır. Fizyokrasi akımı döneminde ülkelerin en önemli zenginlik kaynağı olarak kabul görmüş olan tarım sektörü beslenme odaklı olması, doğal koşullara bağlı olması gibi nedenlerle desteklenmesi gereken bir sektör olarak kabul görmüştür. Üretimde belirsizliklerin yaşanması istikrarsız bir sektör olmasına yol açmıştır. Bunun yanı sıra diğer sektörlere girdi sağlaması, sanayi sektörünün bazı kollarının hammaddesi görevi görmesi ekonomiler açısından önemli bir bileşen haline gelmiştir. Bütün bu hususlar doğrultusunda ülkeler tarım sektörüne yönelik destek politikaları geliştirmişlerdir. Destek politikaları ülkeden ülkeye bazı durumlarda bölgeden bölgeye farklılık gösterse de bütün ekonomiler ortak bir amaç doğrultusunda toplanmışlardır. Bu amaçların başında ise arz ve talep esneklikleri düşük olan tarım sektöründeki belirsizliklerin giderilmesi ve düşük gelir elde eden çiftçilerin gelir düzeylerinin iyileştirilmesi yer almıştır. Ülkeler bu ana amaçları ve diğer amaçlarını gerçekleştirmek için farklı dönemlerde farklı destek politikaları uygulamışlardır. Sürekli gelişme halinde olan tarım destek politikaları ekonomilerin yapısında meydana gelen değişmelere uyum sağlamak için dinamik bir yapıya kavuşturulmuştur. Tarım teşvik politikalarının dinamik bir yapıda olması teşvik politikalarında yapısal kırılmalar meydana getirebilir. Çalışmada 2001-2014 arası Türkiye’deki tarım teşvik verileri incelenmiştir. Bu yıllarda tarım teşvik politikalarında köklü değişiklikler yapılmıştır ve veriler ile bu değişiklilerin yapısal bir kırılma oluşturup oluşturmadığı Cusum ve Cusum-Square testi ile test edilmiştir. Elde edilen sonuçlar bu yıllarda meydana gelen tarım teşvik politikalarındaki değişmenin yapısal bir kırılma oluşturmadığı yönündedir.

Agriculture is the irreplaceable sector in economics. Agricultural activities has always played a significant role since the settlement life of human. During physiocracy period, agriculture sector which was perceived as the most important wealth of states is accepted as a sector that requires to be supported due to the dependency on natural conditions and feeding. The uncertainty in manufacturing has caused to be an unstable sector. On the other hand, providing an input to other sectors, being the raw material of some industrial sectors have made agriculture important in terms of economies. Within these direction, states develop supporting policies to agriculture sector. Though support policies differ from state to state or region to region, all economies gather in the same target. The most initial ones of these targets are the disambiguation of agriculture sector which supply and demand flexibility is low and recover the income level of farmers who have low income. States implement various support policies at different times to achieve these main targets as well as other targets. Changing agriculture policies has reached to a dynamic structure to comply with the changes in economies. Dynamic structure of agricultural support policies are able to structural breaks. Agricultural support data between 2001-2014 in Turkey examined in this study. During these years it has made radical changes in agricultural support policies and with this changes has established a structural break tested with Cusum and Cusum-Square tests. The result is there is no structural break in this years.