Peynir altı atık sularının anaerobik hibrit reaktör/aerobik sürekli karıştırmalı tank reaktör sistemlerinde arıtılabilirliğinin incelenmesi

Abstract

Ülkemiz süt ve süt ürünleri bakımından oldukça zengin bir ülkedir. Süt ürünleri üretimine paralel olarak bu üretimden kaynaklanan atıksu miktarı da artmaktadır. Süt ve süt ürünleri işleyen işletmelerden kaynaklanan atıksuların % 90’ını peyniraltısuyu oluşturmaktadır. Peyniraltı suları, peynir endüstrisinin protein ve laktoz bakımından zengin bir yan ürünüdür. Biyolojik olarak ayrıştırılabilirliği çok yüksektir. Yüksek organik içeriğinin yanısıra peyniraltı atıksularının biyolojik olarak arıtılabilirliği yüksektir. Bu tez kapsamında, peyniraltı atıksularının ardışık anaerobik hibrit reaktör/ aerobik sürekli karıştırmalı tank reaktörde arıtımı incelenmiştir. Anaerobik hibrit reaktörün ardından, kalan organik kirliliği parçalamak için aerobik sürekli tank reaktör kullanılmıştır. Sistemde değişik OYH (0.64 – 6.44 kg KOİ/m3.gün) ve 3.2 ve 4.4 gün hidrolik bekleme sürelerinde KOİ giderimi ve metan gazı miktarı ölçülmüştür. Bu çalışmada, anaerobik hibrit reaktörde en yüksek KOİ giderim verimi % 90.9 olarak 3.2 gün HBS ve 2.53 kg KOİ/m3.gün ile elde edilmiştir. Artan organik yüklemelerde KOİ giderim veriminde kısmi düşmeler gözlenmiştir. Anaerobik hibrit reaktörde ölçülen en yüksek metan gazı yüzdesi % 63 olarak ölçülmüştür. Çalışma periyodu boyunca ortalama ölçülen metan yüzdesi % 53–54 civarındadır. Elde edilen sonuçlar peyniraltı atıksularının ardışık anaerobik hibrit reaktör/ aerobik sürekli karıştırmalı tank reaktörde arıtılabilirliğin yüksek olduğunu göstermektedir.

Turkey is very rich country in terms of dairy and dairy products. The volume of wastewater that originated by dairy production have increased day by day in parallel increasing of dairy production. 90 percent of wastewater originated by dairy products is cheese whey wastewater. Cheese whey is a protein and lactose rich by product of the cheese industry and it is very biodegradable. Cheese whey wastewater has a high treatability feature in addition to it’s high organic content. In the scape of the thesis, it was investigated in cheese whey wastewater treatment using se quential anaerobic hybrid reactor/ aerobic continuous stirred tank reactor. Aerobic continuous stirred tank reactor was used to remove of the residual organic matter after anaerobic hybrid reactor. COD removal efficiency and CH4 gas quantity were measured in the anaerobic hybrid reactor in different organic loading rate (0.64 – 6.44 kg COD/m3.day) and hydraulic retention times (3.2 and 4.4 day), respectively. In this study, maximum COD removal efficiency ( 90.9%) was obtained at 2.53 kg COD/m3.day OLR and 3.2 day HRT. COD removal efficiencies decreased with increasing OLR. The maximum methane percentage of the anaerobic hybrid reactor was 63%. During the operation period, average methane percentage is 53-54%. The result of the study showed that of the sequential anaerobic hybrid reactor/ aerobic continuous stirred tank reactor is high effective system in terms of cheese whey wastewater treatment.