İlköğretim ikinci kademe fen ve teknoloji dersinde analojilere dayalı öğretimin başarı, tutum ve hatırda tutma düzeyi üzerindeki etkisinin araştırılması

Abstract

Bu araştırmanın amacı, ilköğretim sekizinci sınıf Fen ve Teknoloji dersi “Maddenin Yapısı ve Özellikleri” ünitesinde “Kimyasal Bağlar, Kimyasal Tepkimeler, Asitler, Bazlar ve Tuzlar” konularının öğretiminde öğrencilerin kendi oluşturdukları analojilerin ve hazır analojilerin kullanımının öğrencilerin başarı, hatırda tutma düzeyleri ve Fen ve Teknoloji dersine yönelik tutumlarına etkisi olup olmadığını tespit etmektir. Araştırma örneklemini Denizli iline bağlı Tavas ilçesindeki üç devlet okulunda öğrenim gören 93 öğrenci oluşturmaktadır. Bu araştırmada nicel ve nitel araştırma tekniklerinin bir arada yer aldığı karma yöntem araştırması (mixed methods research) kullanılmıştır. Araştırmada ön test ve son test kontrol gruplu yarı deneysel yöntem kullanılmıştır. İki deney ve bir kontrol grubu oluşturulmuştur. Birinci deney grubundaki dersler öğrencilerin oluşturdukları analojiler kullanılarak; ikinci deney grubundaki dersler hazır analojiler kullanılarak; kontrol grubundaki dersler ise analoji kullanmadan yapılandırmacı öğretim uygulanarak işlenmiştir. Araştırmada deney ve kontrol gruplarına deneysel işlemler başlamadan önce, deneysel işlemlerin sonunda “Maddenin Yapısı ve Özellikleri” Ünitesi ile ilgili 24 maddelik başarı testi ve 15 maddelik “Fen ve Teknoloji Dersine Yönelik Tutum Ölçeği” uygulanmıştır. Ayrıca deneysel işlemlerin bitiminden 8 hafta sonra başarı testi, “Hatırda Tutma Testi” olarak gruplara tekrar uygulanmıştır. Araştırmanın nitel verileri ise, deney gruplarından seçilen 24 öğrenciye uygulanan ve 5 maddelik yarı yapılandırılmış görüşme tekniği yoluyla toplanmıştır. Araştırmanın nicel verileri SPSS 16.0 paket programıyla analiz edilmiştir. Görüşmelerden alınan verilere “içerik analizi tekniği” uygulanmıştır. Sonuç olarak, analoji kullanmadan derslerin yürütüldüğü gruptaki öğrenciler ile diğer gruptaki öğrenciler arasında başarı ve hatırda tutma düzeyleri yönünden anlamlı bir farklılık elde edilmiştir. Analoji üreten gruptaki öğrencilerin tutum ölçeği puanlarındaki değişim diğer gruplardaki öğrencilerden daha yüksek olduğu bulunmuştur. Analojiler yoluyla öğrenen öğrencilerin büyük çoğunluğu analojilerin Fen ve Teknoloji dersine karşı ilgilerini arttırdığını, derslerde eğlenerek öğrendiklerini ifade etmişlerdir. Araştırmadan elde edilen sonuçlar ışığında, analojilere dayalı Fen ve Teknoloji öğretimin öğrencilerin başarısını ve bilgilerin kalıcılığını arttırmada etkili olduğu ve öğrencileri daha çok düşünmeye sevk ettiği söylenebilir.

The aim of this research is to investigate the effect of analogies on students’ academic achievement, retention level and attitue on the contents of “the structure of matter state” from the eighth grade science course. The study was carried out in three state-run primary schools in Tavas, Denizli on the fall period of 2009-2010 school years. There were totally 93 students. Lessons were conducted with student generated analogies in first experimental group, teacher generated analogies in second experimental group and constructivist strategies with any analogies in control group. The researcher conducted a combined quantitative and gualitative study. In this research experimental design with pre and post-test groups were used. As the data gathering instruments, “The Structure of Matter State Unit Achievement Test”, “Science Attitude Scale” and the records of one-to-one interviews with the students after the experiment. In analyzing the data, SPSS 16.0 package program has been used. The ‘Content Analysis’ technique has been applied for the qualitative data gathered from the interviews with students. As a consequence, there is a significant difference between the average scores of the group instructed with the constructivist strategies and the group instructed with analogy method on behalf of the experiment groups. The experiment groups were more effective than constructivist strategies on behalf of the control group on students’ academic achievement in Science course. Although the average achievement and retention level scores between two experimental groups do not demonstrate a significant difference, it could be said that the student generated analogies and the teacher generated analogies have the same effect on the students achievement scores. When experimental and control groups were analysed in terms of attitude scores, it was found that attitude scores of students in first experimental group were higher than those of students in the other groups. When compared all the group’s post test scores there is a significant difference between the retention scores of three groups. The students in the two experiment groups have positive opinions about the analogy activities and also they state that they enjoyed the analogies and learned in a great pleasure. As a result, it can be said that science instruction based on analogies is effective in increasing students’ achievement, attitude, retention level and also encourages students to use different intelligence domains.