Bilimin doğası etkinliklerinin ilköğretim sekizinci sınıf öğrencilerinin bilimin doğası anlayışlarına etkisi

Abstract

Fen okuryazarlığının önemli bir bileşeni olan bilimin doğası son yıllarda gelişmiş ülkelerin fen öğretim programlarında yer almıştır. Yansıtıcı etkinliklerin esas alındığı doğrudan öğretim yaklaşımı ile öğrencilere bilimin doğasını öğretmek amaçlanmıştır. Daha önce yapılan çalışmalarda kullanılan yedi etkinlik ve yeni tasarlanan iki etkinlik olmak üzere toplam dokuz etkinlik kullanılmıştır. Araştırmada ön-test, son-test tek gruplu deneme modeli kullanılmıştır. Araştırma 2009-2010 öğretim yılı bahar döneminde, Şanlıurfa ili Siverek ilçesinin bir ilköğretim okulunun sekizinci sınıfında öğrenim gören 17 öğrenci ile gerçekleştirilmiştir. Veriler, fen'e yönelik tutum ölçeği, bilimin doğasını anlama ölçeği, bilimin doğası öğrenci anketi ve bilim insan resmi çizimleri ile toplanmıştır. Nicel verilerin analizinde SPSS 17.0 istatistik paket programı kullanılmıştır. Nitel veriler ise hazırlanan bir ölçüte göre üç kategoride çözümlenmiştir. Belirli başlıklar altında toplanan bulgular, frekans ve yüzde dağılımı olarak sunulmuştur. Öğrencilerin fen ve teknoloji dersine yönelik tutumları orta düzeyin üzerinde olduğu bulunmuştur. Öğrencilerin fen'e yönelik tutum ön-test son-test puanları arasında anlamlı fark bulunmamıştır. Nicel veri analizi, öğrencilerin bilimin doğası anlayışlarında anlamlı değişme göstermiştir. Nitel verilerin analizi sonucunda, son-testte öğrencilerin yarıdan fazlasının bilimin doğası unsurlarına ait "yeterli" görüşe sahip olduğu anlaşılmıştır.

As an important element of science literacy, nature of science has taken place in the science curricula in developed countries. The aim of this study is to teach nature of science to students by using explicit-reflective activities. A total of nine teaching activities were used. Of those, seven were taken from previous studies and the other two were designed by the researcher. In the research, a pre- and post-test one group model was used. Participants were 17 eighth graders attending to a state elementary school in Sanlıurfa, Siverek during the spring semester of 2009-2010 schooling year. Data were gathered by “attitudes toward science scale”, “understanding the nature of science questionnaire”, “views of the nature of science questionnaire”, and “draw a scientist test”. Quantitative data were analyzed by using SPSS 17.0 statistical package program. Qualitative data were analyzed by a rubric including three categories: naïve, transitional, and informed. The findings were presented under different tittles as frequencies and percentages. Students’ attitudes were found to be above medium level. Students’ attitudes toward science did not change significantly at 0.05 level. Quantitative data analysis showed that students’ perception of nature of science changed significantly. Qualitative data analysis however revealed that more than half of the students had informed views about four tenets of the nature of science.