Alt Üriner Sistem Disfonksiyonu Olan Çocuklarda Hiperkalsiüri ve Hiperürikozürinin Araştırılması

Abstract

Alt üriner sistem disfonksiyonu (AÜSD) pediatrik yaş grubunda sık rastlanan geniş bir hastalık grubudur. Tanım olarak belirgin üropati ya da altta yatan nörolojik bir bozukluk olmaksızın; idrar tutamama, sık idrara çıkma, sıkışma hissi, zayıf idrar akımı gibi alt idrar yolu semptomları ile kendini gösteren bir durumdur. Çalışmamızın amacı AÜSD olup geleneksel tedavilere yanıt vermeyen hastalarda eşlik edebilecek hiperkalsiüri ve hiperürikozürinin tespit edilmesi ve üriner disfonksiyonu olan çocukların tedavilerine ek katkı sağlanmasıdır. Bu amaçla AÜSD tanımlanması için İşeme Bozukluğu Semptom Skoru (İBSS) kullanılmıştır. Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Pediatrik Nefroloji polikliniğine alt üriner sistem disfonksiyonu öntanısı ile gelen 5-15 yaş arası tüm çocuklara Akbal ve ark. İBSS anketi yapıldı. Anket sonucuna göre İBSS 9 ve üzeri olan 50 hasta çalışma grubu olarak; yaş ve cinsiyet dağılımı çalışma grubuna benzerlik gösteren 50 sağlıklı çocuk kontrol grubu olarak çalışmaya alındı. Çalışma ve kontrol grubuna dahil edilen tüm hastalar için ayrı birer form hazırlanarak tetkik öncesinde 2 gün yaşına uygun kalsiyum ve ürik asit diyeti almaları sağlandı. İki günlük kalsiyum ve ürik asit açısından normal diyet ile beslenme sonrasında serum ve 24 saatlik idrar kalsiyum ve ürik asit düzeyleri çalışıldı. Kalsiyum ve ürik asitin 24 saatlik atılımlarında kalsiyumun 4 mg/kg/gün’den yüksek saptanması hiperkalsiüri ve ürik asit atılımı 520 ± 145 mg/gün/1,73m2 formülüne göre hesaplanıp üst değerinden daha yüksek değerler hiperürikozüri olarak kabul edildi. Tüm katılımcılardan idrarla aynı gün içerisinde hemogram, üre, kreatinin, kalsiyum, ürik asit, aspartat aminotransferaz (AST), alanin aminotransferaz (ALT), kan gazı, paratiroit hormon (PTH) bakıldı. Hasta grubunda olanlara aynı radyoloji uzmanı tarafından alt abdomen orta hat hizasından idrar kesesi boşken ve doluyken ayrı ayrı 2 kez üriner USG yapıldı. Mesane dorsal ve ventral duvar kalınlığına bakıldı. Mesane duvar kalınlığı >4 mm olması, mesane duvar kalınlığı artmış olarak değerlendirildi. İşeme bozukluğu semptom skoru yüksekliği ile 24 saatlik idrarda Ca atılımı ve ürik asit atılımı arasında korelasyon saptanmadı. Çalışma grubu ile kontrol grubu arasında AÜSD olan hasta grupta hiperkalsiüri görülme sıklığı kontrol grubuna göre belirgin yüksek olmasına rağmen istatistiksel olarak anlamlı değildi fakat 24 saatlik idrarda kalsiyum atılımı ortalaması kontrol grubuna göre istatistiksel olarak anlamlı saptandı. Çalışma grubunda kontrol grubuna göre 24 saatlik idrarda hem hiperürikozüri saptanma oranı, hem de ortalama ürik asit atılımı istatistiksel olarak anlamlı yüksek saptandı. Alt üriner sistem hisfonksiyonu olan hastalarda işeme öncesi ön duvar kalınlığı ortalaması 3,3 ± 1, arka duvar kalınlığı ortalaması 3,3 ± 1, işeme sonrası ön duvar kalınlığı 6,4 ± 2,3 ve işeme sonrası arka duvar kalınlığı 5,9 ± 2 olarak saptandı. Bu sonuçlar daha önce yapılan normal çocuklarda mesane duvar kalınlığı ortalamalarını gösteren çalışmalarla karşılaştırıldığında AÜSD olan hastalarda mesane duvar kalınlığında artış olduğu şeklinde değerlendirildi. Sonuç olarak AÜSD olan çocuklarda hiperkalsiüri ve hiperürikozüri görülme sıklığının arttığı, radyolojik olarak bakıldığında mesane duvar kalınlıklarında artış olduğu sonucuna varıldı. Ancak hiperkalsiüri ve hiperürikozürinin AÜSD patogenezindeki rolünü belirlemek için daha çok çalışmaya ihtiyaç vardır.

Lower urinary tract dysfunction (LUTD) is a large group of diseases that are common in pediatric age group. By definition, it is a disease which occurs, without obvious uropathy or an underlying neurological disorder, with lower urinary tract symptoms such as urine incontinence, frequent urination, feeling of tightness, weak urine flow. The objective of our study is to identify the hypercalciuria and hyperuricuria which may accompany in patients with LUTD who do not respond the conventional treatments and to contribute to the treatment of children with urinary dysfunction. To that end, we use Voiding Dysfunction Symptom Score (VDSS) in order to identify LUTD. The Akbal et al. VDSS survey was conducted to all children between the ages of 5-15 who applied to Pamukkale University Faculty of Medicine Pediatric Nephrology Polyclinic with the prediagnosis of lower urinary tract dysfunction. According to the survey result, 50 patients with 9 or more VDSS were evaluated as the study group; 50 healthy children, age and gender distribution of whom was similar to those in study group, were evaluated as the control group. A separate form was prepared for each patient included in the study and control groups and a calcium and uric acid diet appropriate to their age was applied for 2 days before the examination. Serum and 24-hour urine calcium and uric acid levels were studied after a two-day diet normal in terms of calcium and uric acid. Hypercalciuria and uric acid excretion were considered as 520 ± 145 mg / day / 1.73m2 because it was identified in 24 hours of calcium and uric acid excretion that calcium was higher than 4 mg / kg / day. Hemogram, urea, creatinine, calcium, uric acid, AST, ALT, blood gas, PTH were observed on the urine of all participants in the same day. Those in the patient group underwent urine USG in the lower abdomen midline 2 times separately when the urinary bladder was empty and full, by the same radiologist. Bladder dorsal and ventral wall thickness were measured. Where the bladder wall thickness was measured as > 4 mm, bladder wall thickness was considered as increased. No correlation was identified between elevated voiding dysfunction symptom score and Ca and uric acid excretion in 24-hour urine. Although between the study and control group, the frequency of hypercalciuria in those with LUTD was significantly high compared to the control group but it was not statistically significant. However, it was identified that the average calcium excretion in 24-hour urine in patients in the study group was statistically significant when compared to those in the control group. In the study group, both the hyperuricuria detection rate and the average uric acid excretion in the 24-hour urine were found as statistically significantly higher than the control group. In patients with lower urinary tract dysfunction, it was identified that the average thickness of the anterior wall was 3.3 ± 1 and the average posterior wall thickness was 3.3 ± 1 before micturition; the anterior wall thickness was 6.4 ± 2.3, and the posterior wall thickness was 5.9 ± 2 after micturition. When compared with the studies carried out on healthy children about the average bladder wall thickness, these results were considered as there was an increase in the bladder wall thicknesses of patients with LUTD. As a result, it was seen that the frequency of having hypercalciuria and hyperuricuria was increased in children with LUTD and radiological examination showed that there was an increase in their bladder wall thicknesses. However, further studies are required to determine the role of hypercalciuria and hyperuricuria in LUTS pathogenesis.