Kronik inmeli hastalarda konvansiyonel tedaviye eklenen X-Box ile sanal gerçeklik uygulamalarının motor gelişim, fonksiyonel durum, denge ve düşme korkuları üzerine etkisinin araştırılması

Abstract

Çalışmamızda kronik inmeli hastalarda konvansiyonel tedaviye eklenen X-Box ile sanal gerçeklik uygulamalarının motor gelişim, fonksiyonel durum, denge ve düşme korkuları üzerine etkisinin araştırılması amaçlandı. Kırk bir SVH'li hasta randomize edilerek iki gruba ayrıldı. Grup 1 (n=20)’deki hastalara konvansiyonel rehabilitasyon programı 45 dk/gün süreyle, 5 seans/hafta, 4 hafta boyunca toplam 20 seans olacak şekilde uygulandı. Grup 2 (n=21)’deki hastalara konvansiyonel tedavi 45 dk/gün, 5 seans/hafta, 4 hafta boyunca toplam 20 seans ve sanal gerçeklik programı (X-Box Kinect 360 oyun konsolu) (Xbox 360, Microsoft, United States) 20 dk/gün, 5 seans/hafta, 4 hafta boyunca toplam 20 seans olacak şekilde uygulandı. Hastaların tedavi öncesi, tedavi sonrası ve tedavi bitiminden sonraki üçüncü ay değerlendirmelerinde; Brunnstrom Evrelemesi (BS), Modifiye Ashworth Skalası, Fonksiyonel Bağımsızlık Ölçeği-Motor Skala (FBÖ-MS), Fonksiyonel Ambulasyon Skalası (FAS), Zamanlı Kalkma Yürüme Testi (ZKYT), Otur-Kalk Testi, 10 Metre Yürüme Testi, Berg Denge Ölçeği (BDÖ), Uluslararası Düşme Etkinlik Skalası (UDES), Postüral Stabilite Testi (PST), Genel Stabilite İndeksi (GSİ), Anterior- Posterior Stabilite İndeksi (APSİ), Medial-Lateral Stabilite İndeksi (MLSİ) , Düşme Riski Testi (DRT) kullanıldı. Her iki gurup için tedavi öncesinde, 4 haftalık tedavi bitiminde ve tedavi bitiminden sonraki 3. ayda değerlendirme parametreleri tekrarlanarak, elde edilen veriler uygun istatistiksel analiz yöntemleri kullanılarak değerlendirildi. Tedavi öncesi değerlendirmede FBÖ-MS, ZKYT, Otur-Kalk testi, 10 Metre Yürüme Testi, UDES, PST-GSİ, PST-APSİ, DRT testlerinde gruplar arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık saptandı. Bu parametreler açısından kontrol grubu tedavi öncesinde SG grubuna göre anlamlı olarak daha iyi tespit edildi (p<0,05). SG gurubunda tedavi etkinliğinin grup içi değerlendirilmesinde; Modifiye Ashworth Skalası hariç diğer tüm parametrelerde (BS, FBÖ, FAS, ZKYT, Otur-Kalk Testi, 10 Metre Yürüme Testi, BDÖ, UDES, PST, DRT) istatistiksel olarak anlamlı iyileşme tespit edildi (p<0,05). Bu iyileşme tedavi bitiminden sonraki 3. ay değerlendirmelerinde de istatistiksel anlamlı olarak devam etmekteydi. Kontrol gurubunda tedavi etkinliğinin grup içi değerlendirilmesinde; Otur-Kalk Testi, UDES değerlendirme parametrelerinde istatistiksel olarak anlamlı iyileşme tespit edildi (p<0,05). Bu iyileşme tedavi bitiminden sonraki 3. ay değerlendirmelerinde de istatistiksel anlamlı olarak devam etmekteydi. Değerlendirme parametrelerinin farkları değerlendirildiğinde FBÖ, 10 Metre Yürüme Testi, BDÖ, UDES, PST-GSİ, PST-APSİ, DRT testlerinde tedavi öncesi-tedavi sonrası değerleri ve tedavi öncesi- tedavi bitiminden sonraki 3. ay değerlendirme sonuçları arasında SG grubunda kontrol grubuna göre daha anlamlı bir iyileşme kaydedildi (p<0.05). ZKYT ve 30 sn Otur-Kalk Testi’nde ise yalnızca tedavi öncesi-tedavi sonrası iyileşme farkında SG gurubunda kontrol grubuna göre daha anlamlı iyileşme kaydedildi (p<0.05). Sonuç olarak, kronik inmeli hastalarda X-Box ile SG uygulamalarının motor fonksiyon, fonksiyonel durum ve dengeyi geliştirmek, düşme korkularını azaltmak amacıyla kullanılabilecek etkili bir yöntem olduğu ve böylece SG uygulamalarının diğer tedavi yöntemleri ile birlikte kullanımının hastaların rehabilitasyon sürecine katılımını arttıracağı kanaatindeyiz.

The purpose of this study is to investigation of impact of the virtual reality applications via X-Box added to the conventional treatment on motor development, balance and on the fear of falling in patients with chronic stroke. Forty-one patients, diagnosed with stroke were randomly separated into two groups. Conventional rehabilitation program was implemented to Group 1 (n=20) for 5 sessions/week (45 min/day) for a period of 4 weeks, 20 sessions. Group 2 (n=21) were provided with a virtual reality program (X-Box Kinect 360 Game Console) (X-Box 360 USD) for 5 sessions/week (20 min/day) for a period of 4 weeks, 20 sessions in total. In addition to 20 sessions of conventional treatment program, implemented for 5 sessions/week (45 min/day) for a period of 4 weeks. The following tests and scales were used for the pre-treatment, post treatment and 3rd month assessments: Brunnstrom Staging (BS), Modified Ashworth Scale, Functional Independence Scale - Motor Scale (FIS-MS), Functional Ambulation Scale (FAS), Timed Up and Go Test (TUGT), Sitting - Rising Test, 10 Meter Walk Test, Berg Balance Scale (BBS), The Falls Efficacy Scale - International (FESI), Postural Stability Test (PST), General Stability Index (GSI), Anterior - Posterior Stability Index (APSI), Medial Lateral Stability Index (MLSI) and Fall Risk Test (FRT). For both groups, the assessment parameters were applicated at the beginning of the therapy, then of the therapy and 3rd month. The data obtained were analyzed by using the proper statistical analysis methods. In the pre-treatment assessment, statistically significant differences were identified between the groups in FIS - MS, TUGT, Sitting - Rising Test, 10 Meter Walk Test, FESI, PST - GSI, PST - APSI and FRT. In terms of those parameters, the control group was determined to be statistically better compared to VR Group (p<0,05). Comparisons of the efficiency of the treatment in VR Group statistically significant improvement was found in all parameters (BS, FBS, FAS, TUGT, Sitting - Rising Test, Meter Walk Test, FESI, PST - GSI, PST - APSI and FRT) with an exception of Modified Ashworth Scale (p<0,05). Improvements continued in a statistically significant manner at assessment of 3rd months assessments. Comparisons of the efficiency of the treatment in control group statistically significant improvements in Sitting - Rising Test and FESI parameters were detected (p<0,05). This improvement continued in a statistically significant manner at the 3rd month assessment When the differences of the assessment parameters were analyzed between groups, it is seen that more improvement in terms of statistical significance was revealed in VR Group compared to the control group regarding the pre-treatment and post treatment values and results of the pre-treatment and month 3 of post treatment assessments in FIS, 10 Meter Walk Test, BBS, FESI, PST, GSI, PST – APSI and FRT (p<0.05). In TUGT and 30 second Sitting - Rising Test, the VR Group showed statistically significant improvement compared to the control group only in the difference in pretreatment recovery and post treatment recovery (p<0.05). We believe that the VR applications via X-Box is a feasible and effective method for the patients with chronic stroke for the purposes of improving the motor functions, functional states and improving the balance and for decreasing their fear of falling. We also believe that the use of VR applications with the other treatment methods will increase the participation of the patients to rehabilitation process.