Evciler (Çanakkale-Bayramiç) - Tepeoba (Balıkesir-Havran) sahalarının jeolojik, minerolojik ve petrografik olarak incelenmesi ve cevherleşme açısından değerlendirilmesi

Abstract

Evciler ve Tepeoba sahaları KB Anadolu - Biga Yarımadasında bulunmakta olup birbirlerine olan uzaklıkları kuş ucumu yaklaşık olarak 36 km’dir. Her iki inceleme alanının temel kayaçlarını da Karakaya Karmaşığı birimleri oluşturur. Evciler bölgesi Permokarbonifer-Alt Triyas yaşlı Karakaya Karmaşığı Hodul ve Çal birimlerine ait litolojilerden meydana gelir. Çal birimi Hodul Birimi üzerinde tektonik dokanaklı olarak yer alır. Karakaya Karmaşığı birimleri Geç Oligosen-Erken Miyosen yaşlı Evciler Granitik Plütonları tarafından kesilirler. Hodul ve Çal Birimleri ile Evciler Granitoyiti dokanaklarında kontakt metamorfik zonlar ve skarn kayaçları gelişmiştir. Tüm alttaki birimler, riyodasit ve dasit bileşiminde olan Alt-Orta Miyosen yaşlı Çan Volkanitleri tarafından kesilmektedir. Bu birimler üzerine de açısal uyumsuzlukla Kuvaterner yaşlı alüvyonlar gelmektedir. Tepeoba bölgesinin temelinde Permokarbonifer -Alt Triyas yaşlı, tektonik dilimlerden oluşan Karakaya Karmaşığı birimleri yer alır. Bu litolojik birimler en alttan başlayarak Kalabak birimi, Nilüfer birimi, Hodul birimi ve Tepeoba birimi olarak sıralanır. Çalışılan alanda Oligo-Miyosen yaşlı Eybek Granodiyoriti Karakaya Karmaşığına sokulum yapmış olup, Tepeoba Birimi ile dokanak oluşturur. Bu alanda Eybek Granodiyoritine ait aplitik dayklar da yer alır. Tüm birimlerin üzerine açısal uyumsuzlukla Kuvaterner yaşlı alüvyon ve yamaç molozlarının geldiği saptanmıştır. Evciler ve Tepeoba sahalarında cevherleşme ve alterasyona yönelik yapılan çalışmalarda her iki bölge için aynı inceleme metotları kullanılmış ve yorumlamalar yapılmıştır. Evciler bölgesinde oluşan alterasyonların iki farklı koşulda meydana geldiği belirlenmiştir; (a) Evciler Granitoyitinin Karakaya Kompleksi'ne ait birimlerden olan Hodul ve Çal birimi ile yaptığı dokanaklardaki metamorfik/metasomatik değişimler (b) Evciler kasabası ve yakın çevresindeki volkanik kayaçlarda post volkanik evrede oluşan alterasyonlardır. Evciler sahasında hidrotermal çözeltiler süreksizlik yüzeylerinde/fay zonlarında veya volkanik kayaçların çevresinde yaygın bir şekilde değişimin meydana gelmesine neden olmuşlardır. Mineralizasyonun granitoyitin kenar zonlarında oluşan soğuma çatlakları ve Hodul Biriminde yer alan blokların dokanakları gibi süreksizlik yüzeylerinde geliştiği görülmektedir. Tepeoba bölgesindeki alterasyonlar ise, Eybek Granodiyoriti çevresinde yoğun arenitik alterasyon ile Karakaya Kompleksi birimleri arasındaki bindirme hatları ve kireçtaşı dokanaklarında tektonik kontrolü olarak geliştiği görülmektedir. Mineralizasyon, güneyden kuzeye doğru uzanımlar oluşturan Nilüfer Birimine ait kireçtaşı/mermer blokları içinde yer alan kırık zonlarında ve Hodul Birimine ait arkozik metakumtaşları içerisinde belirlenmiştir. Her iki bölgede genel minerolojik ve alterasyon çalışmalarının yanında, cevher örneklerinden parlak kesitler ve granitik kayaçlardan XRF analizleri de yapılarak elde edilen verilerin çok yönlü olarak değerlendirilmesi sağlanmıştır.

Evciler and Tepeoba study areas located on the Biga Peninsula of NW Anatolia which are 36 km far away from each others. Karakaya complex is situated at the basement of both study area. At the Evciler, Permicarboniferous- Early Triassic aged Hodul and Çal unit’s litology which are belonging to Karakaya complex are situated. The Çal unit overlained with tectonic contact over the Hodul units. Karakaya complex units are cut by Evciler granite pluton which is aged Late Oligocene - Early Miocene. Contact metamorphic zones and skarn rocks developed among at the Hodul - Çal units and Evciler Granitoid contacts. All below units were cut by Early-Middle Miocene aged Can Volcanites which composition of rhyodacite and dacite. Quaternary aged alluviums overlain with an angular disconformities of the below units.At the basement of the Tepeoba area, Permicarboniferous-Early Triassic aged Karakaya complex which are formed by tectonic segment are situated. Sequence of these are; Kalabak unit, Nilüfer unit, Hodul unit and Tepeoaba unit from below to above. Oligo-Miocene aged Eybek Granodiorite could be seen penetrated into Karakaya complex and contacted with the Tepaoba unit. Aplitik dayks which are related to Eybek Granodiorite are situated this part. Quaternary aged alluviums and slope depris overlain with an angular disconformities at the below units. Similar methodology used and interpreted for ore deposition and alteration at the Evciler and Tepeoba area. At the Evciler field, two type of alteration was determined; (a) Contact metamorphic/ metasomatite zones developed among at the Hodul - Çal units and Evciler Granitoid contacts (b) post-volcanic alterations occured on the volcanic rocks which appears at Evciler district and surrounding area. Hydrotermal solutions caused of alteration on discontinuity surface, fault zone and locality of volcanic rocks. Mineralization developed on cooling joint which is situeted near zone of granitoid and discontinuity surface on Hodul formation borders. Alterasyon at Tepeoba area, arenitic alteration surrounding of Eybek Granodiorite, thrust zone which is between to Karakaya complex and tectonic control at limestone contact could be seen. Mineralization defined at fracture zone on the limestone block in North-south direction of Nilüfer formation and inside the arcosic metasandstone relative to Hodul formation. At both study areas, ore minerology investigation and XRF analysis on Granitic rock was prepared beside the minerological and alteration examination for multiple assesment of varied data.