Denizli ili acil sağlık hizmetleri çalışanlarında iş yükü-kontrolü, işe yabancılaşma ve tükenmişlik sendromu arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi

Abstract

Tükenmişlik sendromu, işlerinden dolayı insanlarla etkileşim içinde olan meslek mensuplarında görülen; duygusal tükenme, duyarsızlaşma ve kişisel başarı hissi azalması şeklinde 3 boyutu olan bir sendromdur. Sağlık hizmetleri çalışanları tükenmişlikle karşılaşan en önemli meslek gruplarından birisidir. Bu çalışmanın amacı Denizli ili acil sağlık hizmetleri çalışanlarının tükenmişlik düzeyinin belirlenmesi ve bu tükenmişliğin iş yükü, iş kontrolü ve işe yabancılaşma ile arasındaki ilişkinin belirlenmesidir. Kesitsel tipteki bu araştırmada, 2017 yılı Ocak-Mart ayları içinde Denizli ili acil sağlık hizmetlerinde çalışan 505 sağlık personeline ulaşılması hedeflendi ve bu popülasyondan 411 kişiye (%81,3)ulaşıldı. Veriler, çalışanların sosyo-demografik özellikleri, kişisel özellikler ve alışkanlıklar ile iş yaşamına ilişkin sorulardan oluşan 29 soruluk bir anket formu, İşe Yabancılaşma Ölçeği, Maslach Tükenmişlik Ölçeği ve İsveç İş Yükü Kontrol Destek Ölçeği kullanılarak toplandı. Veri analizinde Student t testi, One-way ANOVA testi, Mann-Whitney U testi, Kruskall-Wallis testi, Parsiyel Korelasyon ve Lineer Regresyon analizleri kullanıldı. Çalışma grubunun duygusal tükenme puanı 19,13 ± 7,09, duyarsızlaşma puanı 6.98 ±3,76 ve kişisel başarı hissi puanı 20,38 ± 4,35 bulundu. Duygusal tükenme için ortanca puan 19, duyarsızlaşma için 7, kişisel başarı hissi için 21 bulundu. Denizli ili acil sağlık hizmetleri çalışanlarının tükenmişlik düzeyleri alt boyutlarından duygusal tükenme ile meslek, algılanan gelir, meslek memnuniyeti, sosyal destek, şiddet, hobi sahibi olma, iş devamlılığı, iş yükü ve işe yabancılaşma ilişkili bulunmuştur. Sonuç olarak çalışmaya katılan acil sağlık hizmetleri çalışanları tükenmişlik düzeyleri, daha önce benzer konuda yapılmış çalışma sonuçlarına göre yüksektir. İş yükü, duygusal tükenme ve duyarsızlaşmayı arttırırken iş kontrolü ve sosyal destek azaltmaktadır. İşe yabancılaşmanın tükenmişlikle anlamlı ilişkisi mevcuttur. Ayrıca hobi sahibi olma, mesleğinden memnun olma, sosyal destek alma, gelir düzeyinin memnuniyeti duygusal tükenme düzeyini düşürürken; şiddete uğrama, artan iş yükü, işe yabancılaşma duygusal tükenmeyi arttırmaktadır.

Burnout syndrome is a three dimensional syndrome with emotional exhaustion, depersonalization and reduced personal accomplishment, is seen in the occupations in which staff work with people interactively because of their work. Health staff is one of the most risky occupational groups who are faced with burnout. This study aims to determine the level of burnout at denizli province emergency medical service workers and the relation between that burnout and job demand, job control and alienation to work. This Cross sectional type study was planned to be carried out on 505 healthcare staff personnel during the time period between 2017 january and 2017 march. 411 (81.3%) people from the planned personnel could be reached. Data is collected by using ‘Swedish Demand-Control-Support Questionnaire’, Maslach Burnout Inventory, Scale of Alienation to Work and a survey consists of 29 questions about worker’s sociodemographic , personal , habits and occupaional life. Data is analyzed by Student t test, One-way ANOVA test, ManniWhitney U test, Kruskall-Wallis test, Partial correlation and Linear Regression analyses. In study group, Study group emotinal exhaustion score is 19,13 ± 0,35, depersonalization score is 6.98 ± 0,18 and personal accomplishment score 20,38 ±0,21. Emotinal exhaustion median score is 19, depersonalization median score is 7, personal accomplishment median score is 21. We found that job, job satisfaction, salary sense, social support, violence , hobbies, job continuity, workload and alienation to the work are related wth the emotional exhaustion which is a subdivision of the burnout at the emergency medical service workers in Denizli Province. As a result, level of burnout at emergency service workers who were recruited in our study is higher when it is compared to the studies previously done for similar issues While workload increases the levels of emotional exhaustion and depersonalization, job control and social support decreases. Alienation to work has a meaningful relation with the burnout. Beside that, while having an hobby, job satisfaction , taking social support , satisfaction with the wages decreases the level of emotional exhaustion ; facing with violance and increasing workload increases the emotional exhaustion.