Doğal ipek serisinin tekstil proseslerinde uygulamalarının araştırılması

Abstract

İpek lifleri serisin ve fibroinden oluşmaktadır. İpek lifinin %25'i serisin'dir. Serisin suda çözünebilen, doğada parçalanabilir bir biomateryaldir. İpek lifine sertlik veren serisin proteini sabun ve enzimlerle uzaklaştırılmaktadır. Uzaklaştırma işleminden sonra serisin atık suyla çevreye atılmakatadır. Çeşitli yöntemlerle geri kazanılabilen serisin proteini yüksek nem absorbsiyon özelliği, antimikrobiyellik, UV koruma gibi önemli özelliklere sahiptir. Bu özellikleri sayesinde başta kozmetik, tıp, gıda ve son yıllarda artan bir şekilde tekstil sektöründe kullanılmaya başlanmıştır. Bu çalışmada, ipek, yün, süt, soya, politrimetilen teraftalat (PTT), polibütilen teraftalat (PBT), polilaktik asit (PLA), polietilen teraftalat (PET) liflerine çektirme ve emdirme yöntemlerine göre serisin aplikasyonu yapılmıştır. Serisin aplikasyonu yapılan kumaşların hidrofilite değerleri, mukavemetleri, azot içerikleri ölçülmüş, FTIR analizi yapılmıştır. Serisin aplikasyonunun protein ve sentetik liflerin boyanma ve baskı işlemlerine etkisi araştırılmıştır. Boyama ve baskı işlemleri yapılan kumaşların renk verimleri, haslıkları (yıkama, sürtme, ışık) incelenmiştir. Çalışmanın sonucunda; serisin aplikasyonunun kullanılan boyarmaddeye, çalışma şartlarına bağlı olarak liflerin hidrofilitelerini arttırabildiği, kumaş tutumunu ve hava geçirgenliğini değiştirmediği, renk verimini arttırdığı, renk veriminde artışa rağmen haslık özelliklerini negatif etkilemediği belirlenmiştir.

Silk is formed from two main proteins known as fibroin and sericin. Silk sericin is a natural macromolecular protein derived from silkworm Bombyx mori. Silk sericin constitute approximately %25 of silk. Most of sericin must be removed during raw silk productionat the reeling mill and the other stages of silk processing. Sericin is regarded as a waste material in the textile industry until recently. However, sericin is a biomolecule of great value as it has antibacterial, UV resistant, oxidative resistant and moisturizing properties. It has wide applications in pharmaceuticals, cosmetics. Also it is used in the food, textile sector. In this study, we fixed silk sericin in silk fiber, wool fiber, milk fiber, soy fiber, polybutylene terephthalate (PBT), polytrimethylene terephthalate (PTT), polylactic acid (PLA), polyethylene terephthalate (PET) as a finishing product. Hydrophhility properties, strength, nitrogen content and FTIR analysis of pretreated samples with sericin were investigated. Color strength, fastness properties of pre-treated samples were compared. End of the study, color strength and exhaustion values are found to improve after treatment with sericin depending on working conditions and dyes. Pre-treatment with sericin not led to adverse impact on fibers fastness and touch.