Alt ekstremite ampute hastalarda konvansiyonel tedaviye eklenen fonksiyonel kapalı kinetik zincir egzersizlerinin dinamik denge üzerine etkisinin araştırılması

Abstract

Amaç: Bu çalışmanın amacı, alt ektremite amputasyonlu hastalarda konvansiyonel tedaviye eklenen fonksiyonel KKZ egzersizlerinin dinamik denge üzerine etkisinin araştırılmasıdır. Gereç-yöntem: Otuz tek taraflı alt ekstremite amputasyonlu hasta değerlendirildi. Grup 1’deki hastalara (n:14) izole konvansiyonel tedavi günde 3 defa/10 tekrar, grup 2'deki (n:16) hastalara ise konvansiyonel tedavi ve fonksiyonel KKZ egzersizleri günde 3 defa/10 tekrar olacak şekilde 6 hafta uygulandı. Hastaların tedavi öncesi ve tedavi sonrası değerlendirmelerinde; Berg Denge Ölçeği (BDÖ), Houghton Skoru, Uluslararası Fiziksel Aktivite Anketi Kısa Form (IPAQ), Trinity Amputasyon ve Protez Deneyim Skalası (TAPDS), Aktiviteye Özgü Denge Güven Ölçeği (AÖDGÖ), Zamanlı Kalkma Yürüme Testi (ZKYT), Otur-Kalk Testi, Tek Ayak Üstünde Durma Testi ve Biodex Denge Cihazı ile Dinamik Denge Testleri kullanıldı. Her iki grup için tedavi öncesinde ve 6 haftalık tedavi bitiminde değerlendirme parametreleri tekrarlanarak, elde edilen veriler uygun istatistiksel analiz yöntemleri kullanılarak değerlendirildi. Bulgular: Tedavi öncesi değerlendirmede ZKYT, Otur-Kalk Testi, Tek Ayak Üstünde Durma Testi, AÖDGÖ, TAPDS (psikososyal-aktivite kısıtlaması-protez memnuniyeti), IPAQ, PST GSİ-APSİ-MLSİ, PST Zone A, B, C, D, PST Kadran I, II, III, IV, DRT, m-DDİKT açısından gruplar arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık saptanmadı (p>0,05). BDÖ, Houghton skorunda ise gruplar arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık saptandı. Bu parametreler açısından Grup 2 tedavi öncesinde Grup 1’e göre anlamlı olarak daha iyi olarak tespit edildi (p<0,05). Grup 1’de tedavi etkinliğinin grup içi değerlendirmesinde; Tek Ayak Üstünde Durma Testi’nde, PST (GSİ-APSİ-MLSİ-Zone A, B, C, D, Kadran I, II, III, IV), DRT ve m-DDİKT’de anlamlı farklılık saptanmazken (p>0,05), ZKYT, Otur-Kalk Testi, BDÖ, AÖDGÖ, Houghton Skoru ve IPAQ’te tedavi öncesi ve tedavi sonrası değerlendirmeleri arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık saptandı (p<0,05). Grup 2’de tedavi etkinliğinin grup içi değerlendirmesinde; ZKYT, Otur-Kalk Testi, Tek ayak üstünde durma testi, BDÖ, AÖDGÖ, Houghton Skoru, IPAQ, PST-GSİ ve APSİ, PST Zone B ve C, DRT, mDDKİT (gözler açık sert zemin, gözler açık yumuşak zemin, gözler kapalı yumuşak zemin)’de tedavi sonrası değerlendirmede tedavi öncesi değerlendirmeye göre istatistiksel olarak anlamlı iyileşme saptandı (p<0.05). Ancak PST-MLSİ, PST Zone A-D, PST Kadran I, II, III, IV, mDDKİT - gözler kapalı sert zeminde tedavi sonrası değerlendirmede tedavi öncesine göre istatistiksel olarak anlamlı iyileşme saptanmadı (p>0,05). Grupların karşılaştırmasında incelenen parametrelerin değişim farkları esas alındı. Tedavi öncesi, tedavi sonrası değerlendirmeleri arasındaki farklar incelendi. ZKYT, Otur- Kalk testi, Tek ayak üstünde durma testi, BDÖ, Houghton skoru, PST-GSİ-APSİ-MLSİ, Zone A, C, D, PST Kadran I, II, III, IV, mDDKİT testlerinde değişim açısından gruplar arası istatistiksel olarak anlamlı bir fark saptanmadı (p>0,05). IPAQ, Zone B, DRT testlerinde tedavi öncesi-tedavi sonrası değerleri arasındaki değişim açısından gruplar arasında Grup 2 lehine istatistiksel olarak anlamlı iyileşme saptandı (p<0,05). Sonuç: Tek taraflı alt ekstremite ampute hastalarda konvansiyonel tedaviye eklenen fonksiyonel KKZ egzersizlerinin dinamik denge üzerine olumlu katkılarının olduğu saptandı. Denge bozukluğu olan ve düşme riskinin artmış olduğu bir hasta grubu olan tek taraflı alt ekstremite ampute hastalarda konvansiyonel rehabilitasyon programına fonksiyonel KKZ egzersizlerinin eklenmesinin dinamik denge üzerine olumlu katkısının olacağı kanaatindeyiz.

Objective: The aim of this study is to investigate the effect of functional CKC exercises on dynamic balance with conventional treatment in patients with lower extremity amputation. Material-method: 30 unilateral lower-limb amputee patients were evaluated. Group 1 (n:14) was treated with isolated conventional therapy 3 times/10 repetition daily, group 2 (n:16) was treated with conventional therapy and functional CKC exercises 3 times/10 repetition daily for 6 weeks. Berg Balance Scale (BBS), Houghton Score, International Physical Activity Questionnaire Short Form (IPAQ), Trinity Amputation and Prosthetic Experience Scale (TAPES), Activity Specific Balance Confidence Scale (ABCS), Timed Up and Go Test (TUG), Sit to Stand test, Single Leg Stance Test, Dynamic Balance Tests with Biodex Balance System were used in the pre- and post-treatment evaluations of the patients. Before treatment and at the end of the 6-week treatment, the evaluation parameters were repeated for both groups and the obtained data were evaluated using appropriate statistical analysis methods. Results:There was no statistically significant difference between the groups in terms of TUG, Sit to Stand Test, Single Leg Stance Test, ABCS, TAPES (psychosocial-activity limitation and prosthesis satisfaction), IPAQ, PST GSI-APSIMLSI, PST Zone A, B, C , D, PST Quadrant I, II, III, IV, DRT, m-CTSIB before the treatment (p> 0,05). There was a statistically significant difference between the groups in BBS and Houghton Scores. In terms of these parameters, group 2 was significantly better than group 1 before treatment (p<0.05). In assessing treatment efficacy in group 1; no statistically significant difference was found in PST (GSIAPSI- MLSI-Zone A-B-C-D, Quadrant I-II-III-IV), DRT and m-CTSIB test in the Single Leg Stance Test (p>0,05), there was a statistically significant difference between the pretreatment and posttreatment evaluations of TUG, Sit to Stand test, BBS, ABCS, Houghton Score and IPAQ (p<0,05). In evaluating treatment efficacy in group 2; TUG, Sit to Stand Test, Single Leg Stance Test, BBS, ABCS, Houghton Score, IPAQ, PST-GSI and APSI, PST Zone B and C, DRT, m-CTSIB (eyes open firm surface, eyes open foam surface, eyes closed foam surface) showed a statistically significant improvement compared to the pretreatment evaluation (p<0.05). However, there was no statistically significant improvement in PST-MLSI, PST Zone A-D, PST Quadrant I, II, III, IV, m-CTSIB-eyes closed firm surface compared to pretreatment after treatment (p>0,05). The variation of the parameters examined in the comparison of the groups was taken as basis. The differences between pre- and posttreatment evaluations were examined. There was no statistically significant difference between the groups in terms of changes in TUG, Sit to Stand test, Single Leg Stance Test, BBS, Houghton Score, PST-GSI-APSIMLSI, Zone A-C-D, PST Quadrant I-III-III-IV, m-CTSIB tests (p>0,05). There was a statistically significant improvement in favor of group 2 was found between the groups in terms of changes in pretreatment and posttreatment values in the IPAQ, Zone B, and DRT tests (p<0,05). Conclusion: The positive contribution of functional CKC exercises with conventional treatment in unilateral lower extremity amputee patients on dynamic balance was found. We believe that the addition of functional CKC exercises to the conventional rehabilitation program will contribute positively to the dynamic balance in unilateral lower extremity amputee patients with impaired balance and increased risk of falls.