Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu olan çocuklarda kardiyak etkilenmenin araştırılması

Abstract

Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB), otonom disfonksiyonla seyreden bir hastalıktır. DEHB?li çocuklar otonom disfonksiyona sekonder gelişen kardiyovasküler sistem komplikasyonları açısından risk altındadırlar. Bu çalışma, DEHB?li çocuklarda olabilecek kardiyovasküler etkilenmeleri ve bu etkilenmelerin DEHB alt tiplerindeki durumunu araştırmak amacıyla yapıldı. Çalışmaya 73 DEHB?li çocuk ve 37 sağlıklı çocuk alındı. Bu çalışmada DEHB?li çocuklarda olası kardiyak etkilenme; ayrıntılı fizik muayene, elektrokardiyografi, konvansiyonel ekokardiyografi, doku Doppler ekokardiyografi ve holter elektrokardiyografi ile değerlendirildi. Gruplar arasında yaş, boy, cinsiyet ve vücut kitle indeksi açısından farklılık yoktu (p>0,05). DEHB?li grupta diyastolik kan basıncı kontrol grubu ile benzer bulunurken (p>0,05); sistolik kan basıncı ve kalp hızı kontrol grubuna göre yüksekti (p değerleri sırası ile 0,035 ve <0,001). Ventriküler repolarizasyon homojenitesini değerlendiren QT ve QTc dispersiyonu her iki grupta benzerdi (p>0,05). DEHB?li grupta konvansiyonel ekokardiyografi ve Doppler ekokardiyografi ile değerlendirilen sistolik ve diyastolik kalp fonksiyonları kontrol grubu ile benzerdi (p>0,05). Doku Doppler ekokardiyografi ile DEHB?li grupta; interventriküler septumda Edivs/Adivs ile sol ventrikülde Edm/Adm ve sistolik maksimum hız (Sdm) düşük olarak bulundu (p değerleri sırasıyla 0,044, 0,007 ve 0,023). Aort katılık indeksleri DEHB?li grupta yüksek saptanmakla birlikte, farklılık istatistiksel olarak anlamlı değildi (p>0,05). DEHB?li grupta kalp hızı değişkenliği parametrelerinden ortalama kalp hızı yüksek (p=0,009); SDNN, rMSSD ve pNN50 değerleri ise düşük olarak bulundu (p değerleri sırasıyla 0,002, <0,001 ve <0,001). DEHB alt tipleri karşılaştırıldığında; sistolik kan basıncı dikkat eksikliği alt tipinde diğer gruplara göre yüksek (p=0,031), kalp hızı ise kombine tipte diğer gruplara göre yüksek idi (p=0,040). QT-QTc dispersiyonu, konvansiyonel ekokardiyografi ve konvansiyonel Doppler ekokardiyografi parametreleri her üç grupta benzerdi (p>0,05). Doku Doppler ekokardiyografi ile değerlendirmede; Sdivs kombine tipte diğer gruplara göre düşük (p=0,021), Adivs ise hiperaktivite alt tipinde diğer gruplara göre düşük saptandı (p=0,016). Aortik katılık parametreleri kombine tipte daha yüksek olmakla birlikte farklılık istatistiksel olarak anlamlı değildi (p>0,05). Holter EKG verilerinden pNN50 ve rMSSD değerleri kombine tipte diğer gruplara göre düşük olarak bulundu (p değeri sırası ile 0,002 ve 0,001). Bulgularımız, DEHB?de otonom disfonksiyona bağlı kardiyovasküler etkilenmelerin varlığını ve bu etkilenmenin kombine tipte daha fazla olduğuna işaret etmektedir. DEHB?li hastalar otonom disfonksiyon nedeni ile kardiyovasküler sistem komplikasyonları açısından risk altındadırlar. Özellikle kombine tip olmakla birlikte tüm DEHB?li hastalarda tedavi öncesi ayrıntılı fizik muayene ve elektrokardiyografik değerlendirmelere ek olarak holter EKG ve doku Doppler ekokardiyografik değerlendirmelerin yapılması bu hastalardaki kardiyak mortalite oranının azalmasına olanak sağlayacaktır.

Attention deficit hyperactivity disorder (ADHD) is seen with an autonomic dysfunction. Children with ADHD are at risk of cardiovascular complications secondary to autonomic dysfunction. This research is made in order to investigate the heart impact on children with ADHD and differences of impact between in ADHD subtypes. The study population included 73 patients with ADHD and 37 healthy children. In this study possible cardiac involvement in ADHD patients were assessed with physical exam, electrocardiogram, conventional echocardiography, tissue Doppler echocardiography and Holter electrocardiogram. There was no significant differences between two groups in age, gender, weight, height and body mass index parameters (p>0,05). In the ADHD group, systolic blood pressure and heart rate were found significantly higher (respectively p values 0,035 and <0,001) while diastolic blood pressure was similar to in control group (p>0,05). QT and QTc dispersion which shows ventricular repolarization homogenity in the two groups were similar (p>0,05). Conventional ecocardiographic and standart Doppler echocardiographic measurements which shows systolic and diastolic function were similar between ADHD and control groups (p>0,05). Interventricular septum Edivs/Adivs ratio and left ventricle Edm/Adm ratio, Sdm measurements were decreased made by tissue Doppler echocardiography in ADHD group (respectively p values 0,044, 0,007 and 0,023). While aortic stifness indexes were increased in ADHD group however that was not statistically significant (p<0,05). Heart rate variability analysis showed while mean heart rate was increased; SDNN, rMSSD and pNN50 parameters were decreased in ADHD group (respectively p values 0,009, 0,002, <0,001 and <0,001). As compared within ADHD subtypes, systolic blood pressure was higher in inattentive type (p=0,031) while heart rate was higher in combined type (p=0,040). QT-QTc dispersion, conventional echocardiography and standart Doppler echocardiography measurements were similar in all subtypes (p>0,05). Tissue Doppler echocardiography findings showed that Sdivs was lower in combined type (p=0,021) and Adivs was lower in hyperactivity type (p=0,016). Aortic stifness indexes were increased in combined type however it was not significant (p>0,05). Holter electrocardiography findings showed that combined subtype had lower pNN50 and rMSSD values (respectively p values 0,002 and 0,001). Our study findings showed cardiac impact secondary to autonomic dysfunction in ADHD group and this cardiac impact was higher in combined subtype. Children with ADHD were at risk for cardiovascular complication caused by autonomic dysfunction. Before treatment, assessing all children with ADHD especially combined subtype with holter electrocardiography, tissue doppler echocardiography in addition to detailed physical exam and electrocardiography enable lowering rates of cardiac mortality.