Çocuk işçiliği için risk faktörlerinin belirlenmesi; çocuk işçi ve okuyan öğrencilerin sağlık durumlarının karşılaştırılması

Abstract

Çocuk işçiliği, çalışma ortamının çocuk sağlığı üzerine uzun vadede yarattığı etkileri nedeniyle, önemli bir halk sağlığı sorunudur. Bu araştırmada, çocuk işçiliği üzerine etkili olan faktörlerin saptanması, ayrıca çocuk işçilerin sağlık ve sağlık hizmetlerinden yararlanma durularının belirlenmesi amaçlandı. Araştırma olgu-kontrol tipinde planlandı. Olgu grubu olarak Denizli Vali Necati Bilican Meslek Eğitim Merkezinde eğitim gören çocuk işçiler (357 kişi); kontrol grubu olarak ise Denizli kent merkezinde örgün eğitim veren liselerde okuyan öğrenciler (337 kişi) çalışmaya alındı. Çalışmanın veri toplaması ı7 Ekim – 4 Kasım 2005 tarihleri arasında yapıldı. Araştırmanın bağımlı değişkeni olarak çocuk işçilik, bağımsız değişkenleri olarak; ailenin sosyal statüsü, sosyo-demografik özellikleri, yaşam araçları, aile içi şiddet ve sağlık durumları ile tedavi hizmetlerinden yararlanabilme durumu alınmıştır. Çocuk işçiliği ile ilgili risk faktörlerinin saptanması için çoklu analize ailenin sosyal statüsü, ailenin tipi, ailede yaşayan kişi sayısı, ailenin kır ya da kentte oturması, annenin eğitimi alındı. Ailenin sosyal statüsü, tipi, annenin eğitimi, ailede sözü geçen kişi ve ailenin kırsal yada kentte yaşaması çocuk işçilik üzerine etkili faktörler olarak saptanmıştır. Buna göre; çocuk işçilerde okuyan çocuklara göre babanın işsiz olması ı3.4 kat (GA: 4.2-43.4), çiftçi olması ı0.4 kat (GA: 3.ş-30.ı), niteliksiz hizmet ve mavi yakalı işçi olması ise ş.8 kat (GA: 3.4-ı3.3) daha fazladır. Benzer olarak ailenin kırsalda oturması çocuk işçilerde okuyan çocuklardan 2.7 kat (GA: ı.3-5.ş), parçalı aile olması ise 4.9 kat (GA:2.0-ıı.8) daha fazladır. Evde sözü geçen kişinin baba olması (OR: ı.8, GA: ı.2-2.8) ve anne eğitiminin düşük olması (OR: 4.5, GA: 2.ı-9.ş) çocuk işçilikle ilişkili bulanan diğer risk faktörlerdir. Sağlık sorunları açısından bakıldığında çocuk işçiler sağlıklarını daha kötü algılamaktadırlar. Ayrıca, sağlık hizmetine ulaşılabilirlik açısından çocuk işçilerle okuyan çocuklar arasında derin bir eşitsizlik belirlenmiştir. Sağlık problemlerinde doktora ulaşamama ve yazılan ilaçları alamama çocuk işçilerde daha yüksek orandadır.

Child labour is an important public health problem owing to the effects of the working life on the child health in the long run. In this research, it was aimed to determine the causes of child labour and to define the conditions of child labour in order to benefit from health services. This research was planned as a case-comparison group study. Therefore, child labour being educated at Denizli Vali Necati Bilican Meslek E<itim Merkezi (n=357) was chosen as the experiment group on the students attending public high schools in Denizli (n=337) were chosen as the control group. Gathering the data fort his research was completed between the 17th October and 4th November 2005. In this research, child labour was regarded as the dependent variable and the social status of the family, the sociodemographic characteristics of the family the fundamental needs o the needs, violence in the family, health conditions and the extent of benefiting from medical treatment were kept in mind as the independent variables. To determine the causes and the risks regarding child labour, the social status of the family, the family type, the number of the people in the family, the family’s living in a rural or an urban place and the mother’s education level were evaluated in a multiple analysis. The social statuses of the family, the family type, the education of the mother, the head of the family, the family’s living in a rural place or in an urban place was determined as the causes of child labour. According to this, among child labour, the father’s being unemployed is 13.4 (CI: 4.2–43.4) times, the father’s being a farmer is 10.4. (CI: 3.6–30.1) times, the father’s being an unskilled worker or a manual worker is 6.8 (CI: 3.4-13.3) times more than that of the children who are educated. Similarly, among child labour, the fact that the family lives in a rural place is 2.7 (CI: 1.3–5.6) times and the fact that the parents split up or they are separated is 4.9 (CI: 2.0-11.8) times more than that of the children who are studying. The fact that the head of the family is the father (OR: 1.8, CI: 1.2–2.8) and the educational level of the mother (OR: 4.5, CI: 2.1–9.6) is low are other causes regarding child labour. 74 In terms of health problems, child labour perceives their health to be worse. In addition, there has been defined a great amount of inequality between child labour the children who are studying at school in terms of being able to get health services. With regard to health problems, not being able to see a doctor n buy the prescribed medicine is higher among child labour.