Kronik böbrek yetmezliği hastalarında inflamatuvar durumun biyokimyasal değerlendirmesi

Abstract

Etiyolojisinde diyabet, glomerülonefrit, hipertansiyon ve polikistik böbrek hastalıklarının yer aldığı ve dünya çapında önemli bir sağlık sorunu olan KBY?de iskemik, toksik ya da metabolik hasar ile nefronların geri dönüşümü olmayan kaybı söz konusudur. Hemodiyaliz, periton diyalizi ve böbrek nakli geçerli tedavi şekilleridir. Böbrek nakli en sık tercih edilen yöntemdir. Böbrek alıcıları, greft yetmezliği ve aldıkları ilaçların neden olduğu immün sistem baskılanması gibi nedenlerden dolayı KBY hastası gibi değerlendirilmektedirler. Kronik böbrek yetmezliğinde en önemli ölüm nedeni KVS hastalıklarıdır. bu hastalarda görülen komplikasyonlar üremi, oksidatif stres ve volüm yüklenmesi gibi nedenlerden kaynaklanmaktadır. Bu nedenlerin temelinde ise inflamasyon bulunmaktadır. İnflamasyon KBY?nin ilk evrelerinden son dönemine kadar, hastalığın progresyonu ile doğru orantılı olarak artar. İnflamatuvar belirteçlerden olan, hs-CRP ve IL-6?nın inflamasyonu değerlendirmede etkin olduğu bilinmektedir ve serum düzeyleri kreatinin klirensinin azalmasına bağlı olarak artar. Bilinen inflamasyon belirteçlerine ek olarak NGAL ve hepsidinin inflamatuvar durumu değerlendirmede etkili olabileceği düşünülmektedir. Akut ve kronik böbrek yetmezliğinde Serum düzeyi artan NGAL, küçük demir taşıyan moleküllerin taşınmasında etkili olan lipokalin ailesine ait bir proteindir. Demir metabolizmasının düzenleyicisi olan hepsidin ise IL?6 uyarısı ile karaciğerden sentezlenen bir akut faz proteinidir. NGAL ve hepsidinin inflamasyondaki rollerinin, böbrek fonksiyon kaybı, demir metabolizmasın veya da başka bir mekanizma üzerinden olup olmadıkları tartışma konusudur. Hepsidin ve NGAL?ın KBY?de birbirleri ile etkileşimi ile ilgili olarak çok az sayıda makale bulunmaktadır. Bu etkileşimin inflamasyonu açıklayabileceği hipotezi üzerine çalışmamız planlanmıştır. Çalışmamıza kreatinin klirens (GFR) değerlerine göre tanı almış 163 kronik böbrek yetmezliği hastası (nakiller dahil) ve 81 gönüllü katılımcı alınmıştır. Tüm bireylerden alınan serumdan kreatinin, demir, SDBK, TDBK, IL?6, hs-CRP, hepsidin, pro-hepsidin ve NGAL düzeyleri çalışılmıştır. Hepsidin, NGAL ve IL?6 düzeyleri hasta gruplarında kontrol grubuna göre yüksek bulunmuştur. Hasta grubunda inflamatuvar bir belirteç olan IL-6 ile hepsidin ve NGAL?ın korele olduğu görülmüştür. Hasta grubunda yapılan korelasyon analizine göre hepsidin ve NGAL birbirleri ile zayıf derecede koreledir. Yapılan çoklu regresyon analizine göre hepsidin için bağımsız belirteçler NGAL, IL-6 ve MDRD iken, NGAL için bağımsız belirteçler ise MDRD, IL-6, kreatinindir. Sonuçlarımız KBY?de inflamasyon değerlendirmesinde NGAL ve hepsidinin önemli olabileceği görüşünü desteklemektedir.

In chronic kidney disease (CKD) a major public health problem worldwide with etiologic factors as diabetes mellitus, glomerulonephritis, hypertension and polycystic renal diseases, ischemic, toxic or metabolic damage resulting with irreversible nephron loss is the underlying mechanism. The current treatment modalities are hemodialysis, peritoneal dialysis and kidney transplantation. Kidney transplantation is the first choice among them. The kidney transplant receipants are evaluated as having CKD because of immune deficiency caused by the allograft failure and medications. Cardiovascular diseases are the major cause of death in CKD patients. The complications are the results of uremia, oxidative stres and volume overload. The underlying reasons of the complications in these patients are mainly uremia, oxidative stres and volum overload which are the triggering factors for inflammation. Inflammation is related with the progression of disease. IL-6 and hs-CRP are known to be used for the evaluation of inflammation and serum levels increase with decreased creatinin clearence. NGAL and hepcidin are thought to be valuable in evaluation of inflammation in addition to the traditional inflammatory markers. NGAL, a member of lipocalin protein family carrying small iron transfering molecules increase in acute and chronic renal failure. Hepcidin which regulates iron metabolism is an acute phase protein syntezed by liver with the stimulation of IL-6. It is stil not clear whether the role of NGAL and hepcidin in inflammation is related with the loss of renal function, iron metabolism or with an another mechanism. In our study 163 chronic kidney patients (including transplant patients) diagnosed by the creatinin clerence (GFR ) levels and 81 healthy voluntery were included. Serum creatinin, iron, UIBC, TIBC, IL-6, hs-CRP, NGAL, hepcidin and pro- hepcidin levels were measured. Serum hepcidin, NGAL and IL-6 levels were higher in patient grups compared to control grup. In patient groups hepcidin and NGAL levels were correlated with inflammatory marker IL-6. In patient groups hepcidin was weakly correlated with NGAL. In multipl regression analysis; while NGAL, IL-6 and MDRD are independent variables of hepcidin, the independent variables of the NGAL were MDRD, IL-6 and creatinin. Our results demonstreted that NGAL and hepcidin are may be valuable for the evaluation of inflammation in CKD.