Üriner sistem taş hastalığı etiyopatogenezinde fetuin-a ve osteopontin [Specialist Thesis]

Abstract

Toplumun yaklaşık %10'unu etkileyen üriner sistem taş hastalığı önemli bir halk sağlığı sorunudur. Etyolojisinde metabolik, genetik ve çevresel faktörler rol oynar. İdrardaki birçok madde kristalizasyonu engelleyerek veya kristalizasyona neden olarak taş oluşum sürecini etkiler. İnhibitörlerin eksikliği taş oluşumuna neden olabilir. Tedavi edilmeyen taş hastalığı ciddi morbiditeye neden olabilir. Tekrarlayan taş hastalığı olan bireylerin metabolik açıdan değerlendirilmesi önerilmektedir. Fetuin-A, 60 kDa ağırlığında bir glikoproteindir. Karaciğerde sentezlenir ve dolaşımda yüksek düzeylerde bulunur. ?2-Heremans Schmid glikoprotein olarak da bilinir. Sistemik bir kalsifikasyon inhibitörüdür. Osteopontin çok sayıda işlevi olan fosforillenmiş bir glikoproteindir. Birçok doku tarafından üretilir. Patolojik ve fizyolojik kalsifikasyon süreçlerinde önemli rol oynar. CaOx kristallerinin oluşumunu, büyümesini ve kümeleşmesini engellediği gösterilmiştir. Literatürde fetuin-A ile taş hastalığının ilişkisini araştıran tek bir çalışma bulunmaktadır. Fetuin-A ve osteopontinin birlikte değerlendirildiği bir çalışmaya ise rastlanmamıştır. Çalışmamız, fetuin-A ve osteopontinin patolojik kalsifikasyonla ilişkili bir hastalık olan üriner sistem taş hastalığının patogenezinde rol oynayabileceği hipotezine dayanılarak planlanmıştır. Çalışmamıza taş hastalığı tanısı almış 111 hasta ile 66 sağlıklı gönüllü dahil edildi. Hasta grubu tekrarlayan taş hastalığı olan grup ve ilk kez taş hastalığı olan grup olmak üzere iki gruba ayrıldı. Tüm bireylerin serum ve idrar kalsiyum, fosfor, magnezyum, ürik asit ve kreatinin düzeyleri belirlendi. Ayrıca idrar oksalat, sitrat, fetuin-A, osteopontin ve GAG düzeyleri çalışıldı. Taş elde edilebilen hastaların taş analizleri yapıldı. Kontrol grubu ile hasta grubu arasında idrar fetuin-A düzeyleri açısından anlamlı farklılık saptanmadı. Kontrol grubundaki idrar osteopontin düzeyleri hasta grubuna göre anlamlı olarak yüksek bulundu. İki hasta grubu arasında ise anlamlı farklılık yoktu. Kontrol grubunda, hasta grupları ile karşılaştırıldığında idrar oksalat düzeyleri düşük, idrar sitrat düzeyleri yüksekti. Hasta grupları arasında fark yoktu. Osteopontin ve fetuin-A arasında anlamlı bir korelasyon saptanmadı. Tekrarlayan taş hastalığı olan gruptaki idrar kalsiyum düzeyleri kontrol grubuna göre yüksekti. İlk kez taş hastalığı görülen grup ile kontrol grubu arasında ise fark bulunmadı. Tekrarlayan taş hastalığı olan hasta grubundaki idrar GAG/kreatinin oranı kontrol grubuna göre daha düşüktü. İlk kez taş hastalığı olan hasta grubundaki idrar GAG/kreatinin oranı kontrol grubuna daha düşük olmasına rağmen bu farklılık istatistiksel olarak anlamlı değildi. Hasta grupları arasında fark yoktu. Gruplar arasında serum kalsiyum, fosfor, magnezyum, ürik asit ve kreatinin düzeyleri arasında anlamlı farklılık yoktu. İdrar kalsiyum, fosfor, magnezyum, ürik asit düzeyleri, idrar hacmi ve idrar pH'ında gruplar arası farklılık gözlenmedi. Sonuçlarımız idrar oksalat, sitrat ve kalsiyum düzeylerinin taş hastalığındaki önemini bir kez daha ortaya koymaktadır. Fetuin-A ve osteopontinin taş hastalığı patogenezindeki rolünü netleştirmek için daha ileri çalışmalara ihtiyaç olduğunu düşünmekteyiz.

Nephrolithiasis, which affects about 10% of the population, is analitik important public health issue. Metabolic, genetic and enviromental factors play role in its etiology. Many substances in urine effect stone formation process by inhibiting or promoting crystallization. Deficiency in inhibitors may cause stone formation. Untreated nephrolithiasis may lead to serious morbidity. It is suggested that patients with recurrent stone disease must undergo metabolic evaluation. Fetuin-A is a glycoprotein with a molecular weigth of 60 kDa. It is synthesized in the liver and found at high concentrations in circulation. It is also known as ?2-Heremans Schmid glycoprotein which is a systemic calcification inhibitor. Osteopontin is a multifunctional fosforilated glycoprotein. It is synthesized by many tissues. It plays important roles in pathological and physiological calcification processes. It has also been shown to be an inhibitor of formation, growth and aggrolomelation of calcium oxalate crystals. Thre is only one publication that studies the relationship between fetuin-A and nephrolithiasis in the literature. There was no publication that studies both fetuin-A and osteopontin. Our study has been planned on the hypothesis that fetuin-A and osteopontin may play a role in the pathogenesis of nephrolithiasis. Our study group included 111 patients diagnosed with nephrolithiasis and 66 healty volunteers. Patient group has been divided into two groups; recurrent stone formers and first-time stone formers. Serum and urine calcium, phosphorus, magnesium, uric acid and creatinine levels are determined in all individuals. Urine oxalate, citrate, fetuin-A, osteopontin and GAG levels are also studied. Stone analysis has been performed. There was no difference between control group and patient group in terms of urine fetuin-A levels. Urine osteopontin levels in the control group has been found significantly high compared with patient group. On the other hand there was no significant difference between two patient groups. Urine oxalate levels were lower and urine citrate levels were higher in the control group compared with patient groups. There was no difference between patient groups. No significant correlation was found between osteopontin and fetuin-A. Urine calcium levels in the recurrent stone disease group were higher than control group. There was no difference between first-time stone formers and control group. Urine GAG/creatinine ratio was lower in the recurrent stone formers compared with control group. First-time stone formers had lower GAG/creatinine ratio but this difference was not significant. There was no diffirence between patient groups. No difference was observed between groups in the serum calcium, phosphorus, magnesium, uric acid and creatinine levels. There was no difference between groups in terms of urine calcium, phosphorus, magnesium, uric acid, pH and volume. Our results proved the importance of urine oxalate, citrate and calcium levels in nephrolithiasis once again. We conclude that further research is needed to clarify the role of fetuin-A and osteopontin in pathogenesis of nephrolithiasis.