Bipolar bozukluğu olan hastaların çocuklarında yürütücü işlevler ve zihin kuramı

Abstract

Bipolar Bozuklukta yürütücü işlevler (Yİ) ve zihin kuramı (ZK) becerilerinde bozulmalar olduğu ve bu bozulmaların hastalarda remisyon döneminde dahi gözlendiği belirtilmektedir. Bipolar Bozukluğu olan bireylerin sağlıklı akrabalarında da bazı bilişsel bozuklukların görülebileceği bildirilmektedir. Bu çalışmada Bipolar Bozukluk tanısıyla takip edilen bireylerin çocuklarında yürütücü işlevler ve zihin kuramı becerilerinde bozulma olup olmadığının belirlenmesi amaçlanmıştır. Çalışma grubuna ebeveynlerinden en az birinde DSM-IV-TR tanı ölçütlerine göre Bipolar I Bozukluk olan 9-16 yaş arası 28 çocuk alınmıştır. Kontrol grubu ise birinci derece akrabalarında Duygudurum Bozukluğu, Psikotik Bozukluk ve Yaygın Gelişimsel Bozukluk öyküsü olmayan 30 çocuktan oluşturulmuştur. Yaş ve cinsiyet açısından eşleştirilmiş olan her iki gruba yürütücü işlevler, zeka ve zihin kuramı becerilerini değerlendirmek üzere nöropsikolojik testler uygulanmıştır. Yürütücü işlevleri değerlendirmek için Wisconsin Kart Eşleme Testi (WKET) ile Stroop Renk ve Kelime Testi TBAG Formu (Stroop) uygulanmıştır. Zihin kuramı becerilerini değerlendirmek için İma testi, Gözlerden Zihin Okuma Testi ve yanlış inanç testlerinden Sally-Anne Testi, Bonibon Testi, Çikolata Testi, Dondurma Kamyonu Testi ve Doğum Günü Köpeği Öyküsü Testi uygulanmıştır. Çalışma ve kontrol grupları arasında WKET sonuçları açısından farklılık saptanmamıştır. Seçici dikkat ve yanıt inhibisyonunu değerlendiren Stroop testinin renk adlandırma bölümlerinde çalışma grubunun performansı kontrollere göre düşüktür. Yanlış inanç testlerinde çalışma grubunun kontrol grubuna göre daha başarısız olduğu belirlenmiştir. Çalışma grubunda yürütücü işlevler ve zihin kuramı performansları arsında ilişki olduğu saptanmıştır. Bipolar ebeveynlerin çocuklarında Stroop testi ve yanlış inanç testleri ile saptanan bozulmaların hastalığa yatkınlık göstergesi ya da endofenotip adayı olabileceği düşünülmüştür. Bipolar hastalar, çocukları ve sağlıklı bireylerin karşılaştırıldığı daha büyük örneklemli, klinik ve nörokognitif izlemi içeren, genetik analiz ve nörogörüntüleme çalışmalarının da eklendiği daha ileri çalışmaların gerekli olduğu düşünülmektedir.

It is reported that there are impairments in the executive function (EF) and theory of mind in bipolar patients and these impairments are observed even in the patients in remission. It is also reported that the healthy relatives of bipolar disorder patients may have some cognitive impairments. This study aims to determine whether or not the offspring of the parents diagnosed with bipolar disorder have impairments in their executive functions and theory of mind. 28 children between the ages 9 and 16 who have at least one of their parents diagnosed with bipolar disorder according to DSM-IV-TR criteria are included in the study group. The control group consists of age and gender matched 30 children whose first-degree relatives have no history of Mood Disorders, Psychotic Disorders and Pervasive Developmental Disorder. Both groups are applied with neuropsychological tests to evaluate their executive functions, intelligence and theory of mind skills. Wisconsin Card Sorting Test (WCST) and Stroop Colour and Word Test-TBAG Form (Stroop) are applied in order to evaluate the executive functions. To evaluate the theory of mind skills, Hinting Test, Reading the Mind in the Eyes Test, and among the false belief tests Sally-Anne Test, Smarties Test, Chocolate Bar Test, Ice-cream Truck Test and Birthday Puppy Story Test are all applied. No differences were found between study and control groups in terms of WCST performances. In the colour naming sections of the Stroop test that evaluates selective attention and response inhibition, the study group has a lower performance than the control group. In the false belief tests, the study group is found to be less successful than the control group. It is found that there is a relationship between the executive functions and theory of mind performances in the study group. The impairments detected in the Stroop and false belief tests in the offspring of the bipolar parents may be considered to be vulnerability markers or candidate endophenotypes for bipolar disorder. It is suggested that further studies including greater samples, clinical and neurocognitive monitoring, genetic analyses and neuroimaging are also needed to compare the bipolar patients, their offspring and healthy individuals.