Hekimlerde empati, iş doyumu, iş stresi düzeyleri ve birbirleri ile ilişkileri

Abstract

Sağlık hizmetlerinde, yeterli mesleki bilgi ve becerilere ilaveten nitelikli hasta hekim ilişkisi de gereklidir. Hasta hekim ilişkisinin niteliğini belirten bileşenlerden biri ise; hekimin hastasına karşı sahip olduğu empatidir. Ülkemizde hekimlerde hem empati, hem iş doyumu, hem de iş stresi düzeylerini bir arada ele alan çalışma saptanmamıştır. Bu çalışmanın amacı; hekimlerdeki empati eğilimi, iş doyumu, iş stresi düzeyleri ile ilişkili genel ve mesleki özelliklerin ortaya konulması ve hekimlik mesleğinde empati eğilimi, iş stresi ve iş doyumu düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Bu çalışma kesitsel tipte bir araştırmadır. Araştırmada Denizli Merkez İlçesi'nde çalışan hekimler arasından örnekleme alınan 330 hekimin 318?ine (%96,3) ulaşılabilmiştir. Araştırmanın bağımlı değişkenleri "empati eğilimi düzeyi, iş stresi düzeyi ve iş doyumu düzeyi"dir. Araştırmanın bağımsız değişkenleri ise, katılımcıların genel özellikleri ve çalışma yaşamı özellikleridir. Araştırma verisi; sosyodemografik ve çalışma yaşamı özelliklerine ilişkin sorular ile Dökmen'in empatik eğilim ölçeği, Minnesota iş doyumu ölçeği ve İsveç iş yükü kontrol destek ölçeği sorularını içeren soru formları vasıtasıyla toplanmıştır. Katılımcıların empati eğilimi ölçeğinden aldıkları puanların ortalaması 70,5, iş stresi ölçeğinden elde edilen iş stresi puanlarının ortalaması 0,8, genel iş doyumu düzeyi puanlarının ortalaması 3,4'tür. Katılımcıların cinsiyet, yaş, çalıştıkları kurum özellikleri kontrol edildiğinde, empati eğilim puanının; genel iş doyumu puanı ile pozitif yönde, genel iş doyumu puanının, iş stres puanı ile ters yönde orta dereceli korelasyon gösterdiği bulunmuştur. Çalışmada, empati ve iş doyumu düzeyleri yüksek, iş stresi düzeyi ise düşük bulunmuştur. Çalışma sonucuna göre, hekimlerin empati düzeyleri yükseltilebilirse, yüksek iş stresi olan hekimlerde bile iş doyumları artırılabilir.

In addition to adequate professional knowledge and skills, the qualified patient-physician relationship is required in health care. One indicator of the quality of the patient-physician relationship is the physician?s empathy towards his/her patients. In our country, there hasn't been any study dealing with any combination of the empathy, job satisfaction and job stress levels of physicians totally. The aim of this study is to find out general and professional features associated with levels of empathy tendency, job satisfaction, job stress of physicians and to evaluate the association between levels of empathy tendency, job satisfaction, job stress in the profession of medicine. This cross-sectional study was conducted in the Central District of Denizli, with clinicians who were currently practicing. As a result of the sample size calculation, it was planned to reach 330 physicians. 318 (96.3%) physicians were reached in the data collection phase. The dependent variables of the study were the levels of empathy tendency, job satisfaction and job stress. The independent variables of the study were the general and professional features of the participants. The data was gathered with a questionnaire containing the questions with regard to the sociodemographic attributes, the features of working life, the Dökmen's Empathic Tendency Scale, the Minnesota Job Satisfaction Scale and the Swedish Demand-Control-Support Questionnaire. Mean scores obtained from the scales of empathic tendency, job stress and general job satisfaction of the participants were 70.5, 0.8 and 3.4 respectively. Controlling for participants' characteristics of sex, age and the institution they worked, the empathy tendency scores were positively correlated with general job satisfaction scores and the general job satisfaction scores were moderately negatively correlated with job stress scores. In this study, it was found that the levels of empathy and job satisfaction were high, the level of job stress was low. In addition, when the level of empathy of the physician?s increases, despite having an even higher job stress, the physician's job satisfaction increases.