Denizli merkez ilçe liselerinde 5727 sayılı yasanın ve eğitimin öğretmenlerde sigara içmeyi bırakma üzerine etkileri

Abstract

Topluma yön veren, yeni yetişen gençlere rol model olması beklenen öğretmenler arasında sigara kullanım oranı çok yüksektir. Ülkemizde tütün kullanımını sınırlamak amacıyla 2008 yılının Ocak ayında kabul edilen kanun ile eğitim kurumlarının hem kapalı alanlarında hem de bahçelerinde sigara içme yasağı getirildi. Bu çalışma, yasanın ve eğitimin etkisiyle öğretmenlerin sigara kullanımında meydana gelecek değişimi değerlendirmek amacıyla planlandı. Denizli merkez ilçedeki 33 lisenin tüm öğretmenlerine, yasa öncesinde (Mayıs 2008) ve bir yıl (Eylül 2009) sonra uygulanan iki anketi yanıtlayan 545 (%34.6) öğretmenin sigara içme davranışındaki değişim değerlendirildi. Anketler, öğretmenlerin demografik özelliklerini, kendilerinin ve ailelerinin sigara içme alışkanlıklarını, bağımlılık düzeylerini, yeni yürürlüğe giren sigara ile ilgili yasa konusundaki düşüncelerini sorguluyordu. Ayrıca 2008 yılı Mayıs ayında, sigara içen öğretmenlerden bir gruba sigarayı bırakma konusunda ?bireysel eğitim?, diğer gruba ?grup eğitimi? verildi. Bir grup da kontrol grubu olarak kaldı. Öğretmenlerin %57.4'ü erkek olup yaş ortalaması 40.40 ± 6.86 idi. Öğretmenlerin %74.7'si yaşamları boyunca en az bir kez sigara içmeyi denemişti. Sigara içen öğretmenlerin %80.2'si sigara içmeyi bırakmayı düşünüyordu. Sigara içme prevalansı, uygulanan yasaya ve sigara bıraktırma eğitimine bağlı olarak %34.9'dan %29.5'e düştü (p<0.001). Hem yasa öncesinde hem de sonrasında tütün kullanımını düzenleyen yasaya, sigara içmeyen öğretmenlerin desteği fazlaydı (p<0.05). Yasa sonrasında hem sigara içenlerin hem de içmeyenlerin desteği artmakla birlikte bu artış sigara içen öğretmenlerde daha fazlaydı (p>0.05). Sigara içen öğretmenlerden, bireysel eğitim verilenlerde bir yıl sonunda bırakma oranı %21.4, grup eğitimi verilenlerde %20.8, kontrol grubunda ise %12.2 idi. Her üç grup da yasadan etkilenmişti. Sigarayı bırakma üzerine etkili olabileceği düşünülen değişkenler lojistik regresyon analizi ile değerlendirildi. Bu değişkenler; öğretmenlerin cinsiyeti, yaşı, sigarayı bırakma eğitimi alıp almamaları, bağımlılık düzeyleri, eşlerinin sigara içme durumu ve sigara ile ilgili yasaya destek olup olmamaları idi. Yasaya destek olanlarda (OR: 3.31, p:0.026) ve eşi sigara içmeyenlerde (OR: 2.74, p:0.032) bırakma oranları anlamlı olarak yüksek bulundu.

Smoking rates are very high in teachers expected to effect the youth and give direction to the society. It is prohibited to smoke either closed or opened areas of the education buildings by the tobacco limitation law accepted in 2008, January. This study was planned to assess the change of the teacher?s smoking status as a result of the law and education about cessation. The change of the smoking habits of 545 (34.6%) teachers who answered the questionnaires two times before the law and after about a year, among the teachers of 33 high schools in the center of Denizli were evaluated. The questionnaires were about demographic characteristics, smoking habits of their own and their families, addiction levels and their opinion about the smoking ban which has been accepted recently. And there was an intervention to compare individual counselling, group counselling and the control group with each other. Fiftyseven point four percent of the teachers were men. The mean age of them was 40.40 ± 6.86. Seventyfour point seven percent of them tried smoking at least once for their life. Eighty point two percent of the teachers were considering smoking cessation. Due to implementation of law and education about cessation, the prevalance of smoking decreased from 34.9% to 29.5% (p<0.001). Before and after the law, teachers who never smoked and quit smoking gave support to the law more than those smokers (p<0.05). After a year, either the support of smokers or support of non smokers to the law increased but the increase was much more in smokers (p>0.05). After a year, quit rate for teachers who were given individual counselling was 21.4%, group counselling was 20.8% and for the control group it was 12.2%. All the three groups were effected by the law. The variables which were thought to be effective in smoking cessation were evaluated by logistic regression. These variables were sex, age, being counselled about smoking cessation or not, addiction level and giving support to the law or not. Quit rates were found significantly higher in teachers who gave support to the law (OR:3.31, p=0.026) and whose spouse didn?t smoke (OR:2.74, p=0.032).