Manyetik rezonans spektroskopi ve bilişsel işlevler açısından şizoaffektif bozukluğun şizofreni ve bipolar bozuklukla ilişkisi

Abstract

Bu çalışmada şizoaffektif bozuklukla, bipolar bozukluk, şizofreni ve kontrol grubu, MRS metabolit değerleri ve bilişsel yetiler açısından karşılaştırılmış, şizoaffektif bozukluğun, bipolar ve şizofreni spektrumu arasındaki yeri araştırılmıştır. Çalışmamız Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri Anabilim Dalı, duygudurum bozukluğu ve psikoz polikliniğinden takip edilen DSM- IV tanı ölçütlerine göre ötimik bipolar I bozukluk tanısı konulan 15 hasta, kısmi veya tam remisyonda şizofreni tanısı konulan 15 hasta, kısmi ya da tam remisyonda şizoaffektif bozukluk tanısı konulan 15 hasta ve 15 sağlıklı kontrol grubu ile gerçekleştirildi. Katılımcılara Sosyodemografik veri formu, DSM-IV Yapılandırılmış Klinik Görüşme Formu (SCID- I); bipolar hastalara Hamilton Depresyon Derecelendirme Ölçeği ve Young Mani Derecelendirme Ölçeği; Şizoaffektik hastalara Duygulanım Bozuklukları ve Şizofreni Görüşme Çizelgesi (Schedule for Affective Disorders and Schizophrenia / SADS); şizofreni hastalarına Negatif Belirtileri Değerlendirme Ölçeği (SANS) ve Pozitif Belirtileri Değerlendirme Ölçeği (SAPS) uygulandı. Hastalara ve kontrol grubuna bilateral dorsalateral prefrontal korteks (DLPFK) ve bilateral medial frontal korteks bölgelerinden 1H MRS (Magnetik Rezonans Spektroskopi) çekildi. Wisconsin Kart Eşleme Testi (WKET), Stroop Testi, Bender Gestalt Görsel Motor Algı Testi II (Bender Visual-Motor Gestalt Test, BGT-II), Kaufman Kısa Zekâ Testi (K-BIT) yapıldı. Sağ ve sol dorsolateral prefrontal NAA, tüm gruplarda kontrol grubuna göre anlamlı düşük ve şizoaffektif grupta NAA düzeyleri bipolar grup ile benzer bulundu. Sağ ve sol DLPFK, sağ medial frontal kolin düzeyi bipolar ve şizoaffektif grupta hem şizofreni hem de kontrol grubuna göre anlamlı düzeyde düşük, sol medial frontal kolin ise tüm gruplarda kontrole göre anlamlı düzeyde düşük saptandı. Sağ 2 DLPFK kreatinin düzeyi ve sol-sağ medial frontal kreatinin düzeyi, bipolar ve şizoaffektif grupta kontrole göre, sol DLPFK kreatinin düzeyi de tüm gruplarda kontrole göre anlamlı düşük saptandı. Sol dorsolateral ve medialfrontal prefrontal kortekste NAA/Cho oranının artmasıyla bilişsel fonksiyonlardan WKET'de başarılı performans izlenmiştir. Şizofrenlerde hem sağ hem de sol DLPFK ve medial frontal Glx artışı WKET'de farklı fonksiyonlarda negatif bağıntılı bulunmuştur. Tüm gruplarda yaş ile bilişsel fonksiyonlar arasında bağıntı izlendi. Bu çalışmadan elde edilen bulgularla şizoaffektif grubun MR spektroskopi bulgularına göre bipolar gruba, bilişsel testlere göre ise şizofrenik gruba yakın olduğu izlenmiştir. Ayrıca beklendiği gibi spektroskopik değişikliklerle bilişsel fonksiyonlar da bağıntılı bulunmuştur.

In this study, we compared schizoaffective disorder, bipolar disorder, schizophrenia and control groups according to MRS metabolite values and cognitive abilities, also we researched the position of schizoaffective disorder among bipolar and sschizophrenia spectrum. We performed the study with 15 patients who are diagnosed as eutimic bipolar I disorder, 15 patients who are diagnosed as schizophrenia in partial or total remission, 15 patients who are diagnosed as schizoaffective disorder in partial or total remission according to DSM IV diagnosis criteria and 15 healthy control subjects. All the individuals were followed in Pamukkale University School of Medicine Psychiatry Department emotional disorders and psychosis clinic for outpatients. Participitants fulfilled sociodemographic data sheet, Structured Clinical Interview for DSM-IV (SCID-I); bipolar disordered patients fulfilled Hamilton Depression Rating Scale and Young Mania Rating Scale; schizoaffective patients fulfilled Schedule for Affective Disorders and Schizophrenia; schizophrenia patients fulfilled Scale for Assessment of Negative Symptoms (SANS) and Scale for Assessment of Positive Symptoms (SAPS). We performed 1H MRS (Magnetic Resonance Spectroscopy) of dorsolateral and medial prefrontal cortex bilaterally in patient and control groups. We applied Wisconsin?s Card SortingTest (WCST), Stroop Test, Bender Visual Motor Gestalt Test II (BGT-II) and Kaufman?s Basic İntelligence Test (K-BİT). Right and left dorsolateral prefrontal NAA were found significantly lower in all groups compared with the control group. NAA levels in schizoaffective group were found similiar with those of bipolar group. Cholin levels of right and left dorsolateral prefrontal cortex and right medial frontal area were significantly lower 2 in bipolar disorder and schizoaffective group compared with both schizophrenia and control groups. Besides this, cholin levels of left medial frontal area were significantly lower in all groups compared with the control group. Creatin levels of right dorsolateral prefrontal cortex and left-right medial frontal area were significantly lower in bipolar disorder and schizoaffective groups compared with the control group. Creatin levels of left dorsolateral prefrontal cortex were significantly lower in all groups compared with the control group. When NAA/Cho ratio in left dorsolateral and mediofrontal prefrontal cortex increased, successful performance was observed in WCST which is one of the cognitive functions. Both left and right dorsolateral prefrontal cortex and medial frontal Glx increase in schizophrenia group was found negatively correlated with different functions in WCST. Correlation among age and cognitive functions was observed in all groups. With the findings that we obtained from this study, we observed that schizoaffective group was closer to bipolar disordered group according to MR Spectroscopy findings, and schizoaffective group was closer to schizophrenia group according to cognitive tests. Also, we found that spectroscopic changes were correlated with cognitive functions as expected.