Nutrisyonel vitamin B12 eksikliği olan çocuklarda tanı ve izlemde hemoreolojik parametrelerin incelenmesi

Abstract

Nutrisyonel vitamin B12 eksikliği olan çocuklarda tanı ve izlemde hemoreolojik parametrelerin incelenmesi Dr. Hazal TANCER ELÇİ Ülkemiz gibi gelişmekte olan ülkelerde nutrisyonel vitamin B12 eksikliği önemli bir sağlık sorunu olmaya devam etmektedir. Vitamin B12 eksikliği, DNA sentezinde defekte neden olarak kemik iliğinde megaloblastik değişikliklere ve eritrositlerde morfolojik bozukluklara (normalden büyük ve oval eritrositler, nötrofillerde hipersegmentasyon) neden olmaktadır. Kan akımının hemoreolojik parametreler olan eritrosit deformabilitesi, agregasyonu, tam kan ve plazma viskozitesinden etkilendiği bilinmektedir. Bu çalışmada çocuklarda nutrisyonel vitamin B12 eksikliğinin hemoreolojik parametreler üzerindeki etkileri ve eksikliğin tedavi edilmesiyle bu parametrelerin değişimi incelendi. Çalışmaya nutrisyonel vitamin B12 eksikliği tanısı alan ve ek hastalığı bulunmayan 33 hasta (17 kız, 16 erkek, yaş ortaması: 7±5.7 yıl) ve hasta grubu ile benzer yaş ve cinsiyette 31 sağlıklı kontrol (16 kız, 15 erkek, yaş ortalaması: 7.1±5.2 yıl) alındı. Her iki grupta hematolojik ve biyokimyasal parametreler yanında fizyoloji laboratuvarında hemoreolojik parametrelerden eritrosit deformabilitesi ve agregasyonu ektasitometre aracılığıyla, plazma ve tam kan viskozitesi rotasyonel viskometreyle çalışılarak, hasta grubu ve sağlıklı kontrol grubu arasındaki farklar karşılaştırıldı. Hasta grubuna uygun vitamin B12 tedavisi verilerek, 2 ayın sonunda hematolojik, biyokimyasal ve hemoreolojik parametreler yeniden değerlendirildi ve tedavi öncesi sonuçlar ile karşılaştırıldı. Kontrol grubu ile karşılaştırıldığında, eritrosit deformabilitesi ve tam kan viskozitesinin vitamin B12 eksikliğinde anlamlı olarak azaldığı bulundu. Eritrosit agregasyonu değerlendirildiğinde, total agregasyon miktarının göstergesi olan agregasyon amplitudunun eksiklik durumunda anlamlı olarak arttığı, ancak agregasyon indeksi ve yarı zamanının amplitud ile zıt değişimler gösterdiği bulundu. Plazma viskozitesinin ise eksiklik durumunda azaldığı ancak bu azalmanın istatistiksel olarak anlamlı olmadığı bulundu. Tedavi sonrası eritrosit deformabilitesi, tam kan ve plazma viskozitesinin anlamlı düzeyde arttığı, total eritrosit agregasyonunun ise anlamlı düzeyde azalarak sağlıklı kontrol grubu değerlerine benzer değerlere geldiği bulundu. Sonuç olarak bu çalışmada, vitamin B12 eksikliğinin hemoreolojik parametreler üzerinde önemli etkileri olduğu, eksikliğin uygun tedavisinin hematolojik parametreler yanı sıra hemoreolojik parametrelerde de düzelme sağladığı görüldü ve bu sayede mikrovasküler perfüzyonun düzenlenmesine katkıda bulunabileceği düşünüldü.

Investigation of hemorheological parameters at the diagnose and follow-up of nutritional vitamin B12 deficient children Dr.Hazal TANCER ELÇİ In developing countries like our country, nutritional vitamin B12 deficiency is still being an important health problem. Vitamin B12 deficiency causes defective DNA synthesis leading to megaloblastic changes in the bone marrow and morphological changes in the erythrocytes (large and oval erythrocytes, hypersegmentation in neutrophils). It is known that blood flow is affected by hemorheological parameters which are erythrocyte deformability, aggregation, whole blood and plasma viscosity. In this study, the effects of nutritional vitamin B12 deficiency on hemorheological parameters, and the changes in these parameters following vitamin B12 treatment in children were investigated. 33 patients (17 female, 16 male, mean age: 7±5.7 years) diagnosed as nutritional vitamin B12 deficiency with no other illnesses, and 31 healthy controls (16 female, 15 male, mean age 7.1±5.2 years) with similar ages and genders with the patient group were enrolled in the study. Besides hematological and biochemical parameters, hemorheological parameters as erythrocyte deformability and aggregation were determined by an ectacytometer, plasma and whole blood viscosities by a cone-plate rotational viscometer in physiology laboratory. The differences between the patient and the healthy control groups were compared. Hematological, biochemical and hemorheological parameters were repeated in the patient group following two months of vitamin B12 treatment, and the results were compared with the results before treatment. In vitamin B12 deficiency, erythrocyte deformability and whole blood viscosity were found to be significantly decreased, compared with the control group. When erythrocyte aggregation was evaluated, eythrocyte aggregation amplitude that shows the total aggregation amount was found to be significantly increased in deficiency, while aggregation index and half time have shown opposite changes. Plasma viscosity was found to be decreased in vitamin B12 deficiency but this decrease was not statistically significant. In patient group, erythrocyte deformability, whole blood and plasma viscosities were found to be significantly increased, and total erythrocyte aggregation amount was found to be significantly decreased and returned to control values after treatment. In conclusion, this study indicates that vitamin B12 deficiency has important effects on hemorheological parameters, and the adequate treatment of deficiency not only corrects the hematological parameters, but also by helping to normalize the hemorheological parameters, may contribute to the regulation of microvascular perfusion.