Denizli'de ilköğretim çağındaki çocuklarda baş ağrısı sıklığı, eşlik eden faktörler ve sağlık hizmeti kullanımı

Abstract

Denizli'de ilköğretim çağındaki çocuklarda baş ağrısı sıklığı, eşlik eden faktörler ve sağlık hizmeti kullanımı Dr. İnci GÜÇTÜRK Baş ağrısı çocuk doktorlarının sık karşılaştıkları yakınmalardan biridir. Baş ağrılarının çoğu migren ve gerilim tipi baş ağrısı (GBA) gibi selim fonksiyonel bozukluklara bağlıdır; küçük bir kısmı ciddi, organik bir nedene dayanır. Çalışmamız ankete dayalı epidemiyolojik bir çalışmadır. Anket formundaki sorular değerlendirilerek ilköğretim çağındaki çocuklarda baş ağrısı sıklığı, baş ağrısını tetikleyen ve etkileyen faktörleri belirlemek; baş ağrısı şikayetiyle sağlık kuruluşuna başvuru; tetkik, tanı ve tedavi bilgilerini değerlendirmek; çocukların baş ağrısı nedeniyle ne kadar süreyle günlük işlevlerden geri kaldığını belirlemek amaçlandı. Denizli il merkezinde ve beş ilçesinde ilköğretim çağındaki 2490 çocuğa anket uygulandı. Baş ağrılarını sınıflamak için International Classification of Headache Disorders-2004 (ICHD-II ) tanı ölçütleri kullanıldı. Baş ağrısı sıklığı çocuklarda %56.3, kızlarda %58.0, erkeklerde %54.5 bulundu. Çocuklarda migren sıklığı %15.2, olası migren %12.7, GBA %9.1, olası GBA %4.8, sınıflandırılamayan baş ağrıları %14.5 bulundu. Baş ağrısı, migren ve GBA sıklığı her iki cinsiyette birbirine yakın bulundu. Baş ağrısı için ortalama başlangıç yaşı 8.3±2.4 yaş, migren için 8.0±2.6 yaş, GBA için 8.3±2.2 yaş bulundu. Migrenlilerde ağrı nedeniyle okula gidememe GBA'lılardan daha fazlaydı. Migrenlilerin %37.0'sinde aura tarifleniyordu. Baş ağrısı olan çocukların %56.8'inde, migrenlilerin %59.9'unda, GBA'lıların %44.1'inde ailede baş ağrısı öyküsü alındı. Migren sıklığı araç tutması olanlarda, düzenli beslenmeyenlerde, kamuya bağlı okula gidenlerde, dershaneye gidenlerde, sınava hazırlananlarda, yurtta kalanlarda, şiddet görenlerde, ailesinde baş ağrısı olanlarda istatistiksel olarak anlamlı düzeyde yüksek bulundu. Çikolata, dondurma, cips, asitli içecek, kahve tüketimi, TV/bilgisayar başında geçirilen süre arttıkça migren sıklığı artmaktaydı ve bu artış istatistiksel olarak anlamlıydı. GBA sıklığı ile çikolata, dondurma, cips, asitli içecek, kahve tüketimi; bilgisayar başında geçirilen süre, yaşanılan yer, gidilen okul, anne ve/veya baba eğitim düzeyi arasında istatistiksel olarak anlamlı ilişki saptanmadı. Migren sıklığı anne/baba eğitim düzeyiyle ters ilişkili bulundu. Farklı sosyoekonomik düzeydeki çocuklarda migren ve GBA sıklığı birbirine yakın bulundu. Sonuçlarımız baş ağrısının çocukluk döneminde sık karşılaşılan, çeşitli faktörlerden etkilenen, yaşam kalitesi ve okul devamını olumsuz etkileyebilen bir sorun olduğunu göstermektedir. Düzenli bir yaşam ve tetikleyicilerden uzak durmak baş ağrısı sağaltımında yarar sağlayabilir.

Headache Prevalence, Accompanying Factors and Healthcare Usage in Elemantary School Students in Denizli Dr. İnci GÜÇTÜRK Headache is a common complaint which is encountered frequently by pediatricians. Most of the headaches are due to benign functional disorders such as migraine and tension-type headaches (TTH); a small percentage are serious and due to an organic cause. Our study is a questionnaire based epidemiological study. We aimed to determine the prevalence of headache; the factors that trigger and effect headache; admission to a healthcare unit with headache complaint, examination, diagnosis and treatment information; to determine the duration of inability to do daily work in children because of headache; by evaluating the questionnaire results in elemantary school students. The questionnaire was applied to 2490 elemantary school students in Denizli city center and five districts. International Classification of Headache Disorders-2004 (ICHD-II) was used to classify headaches. The prevalence of headaches among children was 56.3%, among girls 58.0%, among boys 54.5%. The prevalence of migraine among children was 15.2%, probable migraine was 12.7%, TTH was 9.1%, probable TTH was 4.8% and unclassifiable headaches was 14.5%. Headache, migraine and TTH prevalences were similar in boys and girls. Average onset age for headache was 8.3±2.4 years, for migraine 8.0±2.6 years, for TTH 8.3±2.2 years. Inability to attend school because of headache complaint was more common in children with migraine than TTH. Aura was present in 37% of children with migraine. Family history of headache was present in 56.8% of children with headache, in 59.9% with migraine and in 44.1% with TTH. Prevalence of migraine was higher in children with motion sickness, irregular nutrition, in public school students, in children attending to private teaching instution, studying for an exam, living in dormitory, in children who were exposed to violence, who has family history of headache and this high prevalence was statistically significant. Increased amount of chocolate, icecream, chips, fizzy drinks and coffee intake; extended duration of watching TV and computer usage was associated with increased prevalence of migraine and this increace was statistically significant. There was no statistically significant relation between TTH and chocolate, icecream, chips, fizzy drinks and coffee intake; duration of computer usage, the type of school, the place of residence and educational levels of parents. Migraine prevalence was inversely correlated with educational levels of parents. The prevalence of migraine and TTH was similar in different socioeconomic levels. Our results concluded that headache is a common childhood problem which is affected by various factors and which decreases quality of life and attendance to the school. A regular lifestyle and avoiding the triggering factors may contribute healing.