Epikardiyal yağ dokusunun transtorasik ekokardiyografi ile vertikal, horizontal ve alansal değerlerinin koroner arter hastalığı ve antropometrik ölçümler ile ilişkisi

Abstract

Epikardiyal yağ dokusu (EYD); metabolik sendrom ve koroner arter hastalığı gibi hastalıklarda önemli bir risk faktörü olarak kabul edilen santral obezite ile korele olan viseral yağ dokusu?nun miyokard çevresindeki göstergesi olarak kabul edilmektedir. EYD ve miyokard arasında herhangi bir fasya bulunmaması ve aynı mikrodolaşımı paylaşmaları parakrin ve vazokrin metabolitler salgılayarak metabolik aktif bir organ olarak kabul edilen EYD?nun epikardiyal koroner arterler ve miyokard üzerindeki etkisini belirginleştirmektedir. Daha önceki çalışmalarda transtorasik ekokardiyografi ile epikardiyal yağ dokusunun vertikal kalınlığı ölçülmüş olup horizontal ve alansal ölçümleri ile ilgili bilgi bulunmamaktadır. Çalışmamızdaki amaç, miyokard infarktüsü olmayan ve göğüs ağrısı nedeniyle ilk kez koroner anjiografi yapılacak olan hastalarda, koroner arter hastalığının tespitinde transtorasik ekokardiyografi ile bakılan epikardiyal yağ dokusu ölçüm çeşitlerinin, koroner arter hastalığı tanısını koymada öngördürücülüğü, epikardiyal yağ dokusunun vücut kitle indeksi ve antropometrik ölçümler ile ilişkisinin ortaya konulmasıdır Çalışmaya 97 hasta (48 kadın [% 49,5] ortalama yaş 59,1 ± 10,5) dahil edilmiştir. Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Kardiyoloji polikliniğine göğüs ağrısı nedeniyle başvuran non invaziv testlerde kesin-şüpheli iskemi saptanan ve ilk defa koroner anjiografi yapılacak hastalar çalışmaya dahil edilmiştir. Tüm hastaların koroner anjiografi öncesi biyokimyasal değerleri ve antropometrik ölçümleri alınmış, sol lateral dekübit pozisyonda tek araştırmacı tarafından transtorasik ekokardiyografileri yapılmıştır. Tüm hastalara rutin anjiografi prosedürü uygulanmış olup kantitatif analizlerde bir ve birden fazla ana epikardiyal arterde lümen içinde %50 ve üzerindeki darlıklar koroner arter hastalığı yönünden anlamlı olarak kabul X edilmiştir. Darlığın %50?nin altında olduğu hastalar kontrol grubu olarak değerlendirilmiştir. 97 hastanın 48?inde (%49,5) koroner arter hastalığı (KAH) tespit edilmiştir. EYD vertikal boyutu KAH olan hastalarda ort. 0,6 cm, olmayanlarda ort. 0,46 cm (p=0,0001), EYD horizontal boyutu KAH olan hastalarda ort 2,91 cm, olmayanlarda 2,41 cm (p=0,001), EYD alan ölçümü KAH olan hastalarda 1,55 cm2 , olmayanlarda 1,15 cm2 (p=0,002) saptanmış olup, istatistiksel olarak anlamlı tespit edilmiştir. Vücut kitle indeksleri (VKİ) 3 gruba ayrılmıştır: Normal <24.9 kg/m2 (27 hasta), Fazla Kilolu: %, 25-29,9 kg/m2 (42 hasta), Obez ?30 kg/m2 28 hasta). Koroner arter hastalığı ve vücut kitle indeksi arasında istatistiksel olarak bir fark tespit edilememiştir. (p>0,05) EYD vertikal ölçümlerinin VKİ grupları arasında istatistiksel olarak farklı olmadığı ancak EYD horizontal ve alan ölçümlerinin VKİ grupları (Normal-Obez) arasında farklı olduğu tespit edilmiştir. Bel çevresi ile EYD vertikal (p=0,004), horizontal (p=0,0001) ve alansal (p=0,0001) ölçümleri arasında istatistiksel olarak anlamlı, düşük derecede pozitif korelasyon saptanmışken, EYD vertikal ölçümünün kalça çevresinden etkilenmediği (p=0,087), kalça çevresi ile sadece EYD alan (p=0,002) ve EYD horizontal (p=0,0001) değerinin istatistiksel olarak korele olduğu saptanmıştır. Bel çevresi/ Kalça çevresi oranı ile koroner arter hastalığı arasında anlamlı ilişki tespit edilmiştir (p=0,009) aynı şekilde EYD ölçümlerinin bel çevresi/kalça çevresi oranı ile korele olduğu saptanmıştır. Hipertansif hastalarda olmayanlara göre EYD vertikal (p=0,033), horizontal (p=0,014) ve alansal(p=0,035) ölçümleriyle anlamlı ilişki tespit edilmiştir. Diyabet varlığı ve cinsiyet farklılığının EYD üzerine etkisi gözlenmemiştir. Çalışmamızda klasik risk faktörlerinden HDL düşüklüğü, trigliserid yüksekliği, ileri yaş, erkek cinsiyet ve sigara kullanımı ile KAH arasında anlamlı ilişki tespit edilmiştir. KAH?ı öngörmede antropometrik ölçümlerden bel çevresi/kalça çevresi oranının anlamlılığı ortaya konulmuştur. Klasik risk faktörlerine ek olarak çalışmamız transtorasik ekokardiyografi ile ölçülen epikardiyal yağ dokusu ölçümlerinin obezitede artmasına rağmen koroner arter hastalığı öngördürücüsü olarak kullanılabileceğini göstermiştir. Literatürde daha önce yayınlanan vertikal ölçüm yönteminin yanında transtorasik ekokardiyografi ile yeni ölçüm teknikleri olarak epikardiyal yağ dokusunun horizontal ve alansal ölçüm değerlerinin de göğüs XI ağrısı nedeniyle ilk defa koroner anjiografi yapılacak hastalarda koroner arter hastalığını öngörmede kullanılabileceği ortaya konulmuştur.

Epicardial adipose tissue (EAT), is a marker of visceral adipose tissue which is a risk factor for metabolic syndrome and coronary artery disease. EAT is metabolically active tissue and contains several paracrine and vasocrine metabolites. Since no muscle fascia separates EAT and myocardium, these two tissues share the same microcirculation and EAT has a strong effect on myocardium. Despite vertical thickness of EFT were measured on echocardiography, there is no clear data on horizontal thickness and area measurements in the previous reports. The aim of our study is to evaluate the predictive value of EAT and the association of EAT with body mass index (BMI) and antropometric measurements in patients with chest pain and without myocardial infarction and who underwent coronary angiogram for the first time . Ninety seven patients (48 female [% 49,5], mean age 59,1 ± 10,5 ) were included in the study. Patients presented to University of Pamukkale Faculty of Medicine Department of Cardiology Outpatient Clinic with chest pain and underwent coronary angiogram for the first time after suspected- certain ischemia in the noninvasive studies. Prior to the angiogram, blood samples were withdrawn for biochemical analysis, antropomethric measurements were made and echocardiographic examinations were performed by a single investigator. Patients with 50% or more stenosis in at least one epicardial coronary artery were allocated in the coronary artery disease (CAD) group, whereas patients with less than 50% stenosis allocated in the control group.XIII Coronary artery disease was found in 48 (49,5%) of 97 patients. Mean vertical dimension of EAT was measured as 0,6 cm in those with CAD and 0,46 cm in those without CAD (p=0,0001), mean horizontal dimension of EAT was 2,91 cm and 2,41 cm respectively (p=0,0001), and the areal measurement of EAT was found as 1,55 cm2 and 1,15 cm2 respectively (p=0,002), all of these values were statistically significant. BMI values were categorised into three groups as normal <24.9 kg/m2 (27 patients), overweight 25-29,9 kg/m2 (42 patients) and obese ?30 kg/m2 (28 patients). There was no statistically significant relation detected between CAD and BMI (p>0,05). Vertical measurements of EAT showed no statistical difference between BMI groups, however horisontal and areal measurements of EAT were statistically different between BMI groups (normalobese). Statistically significant but low degree positive relation was detected between waist circumference and all three vertical (p=0,004), horizontal (p=0,0001) and areal (p=0,0001) measurements of EAT . In addition, it was determined that vertical measurement of EAT was not affected from hip circumference (p=0,087), however only areal and horizontal EAT measurements were statistically corelated with hip circumference (p values = 0,002 and 0,0001 respectively). We found significant corelation between waist/hip circumference ratio and CAD (p=0,009). This ratio also corelated with EAT measurements as well. There is a significant corelation detected between EAT vertical (p=0,033), horizontal (p=0,014) and areal (p=0,035) measurements in patients with hypertension comparing to those without hypertension. Existence of diabetes mellitus and sex had no effect on EAT measurement in our study. In our study, the relation between classical risk factors such as advanced age, male sex, smoking, low HDL and high triglyceride level and CAD was statistically significant. With regard to prediction of CAD, the importance of waist / hip circumference ratio from anthropometric measurements was established. As an additional risk factors for predicting of CAD, it was shown that EAT measurements calculated by transthoracic echocardiographic method could be used, although they increase in obesity as well. Besides vertical measurement technique, indicated in the literature before, as a new evaluation method was determined that the values of horizontal and areal EAT measurements by transthoracic echocardiography can be XIV used for predicting of CAD in patients with chest pain for whom coronary angyography is planned for the first time.