Bipolar bozukluk ile erişkin dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu hastalarında mr spektroskopi bulguları ve bilişsel işlevler açısından farklılıklar

Abstract

Bu çalışmada bipolar bozukluk ile erişkin dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluklu (DEHB) hastalar arasındaki ilişkinin anlaşılabilmesi açısından, H1 MRS ile beyindeki bölgesel biyokimyasal ölçümlerinin karşılaştırılması ve bu değişikliklerin her iki hastalık bağlamında bilişsel işlevlerle ilişkisininin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Çalışmaya 33 bipolar bozukluk tanılı, 22 DEHB tanılı hasta ve 30 sağlıklı kontrol alınmıştır. Katılımcılara sosyodemografik veri formu, Hamilton Depresyon Ölçeği, Young Mani Derecelendirme Ölçeği, DSM-IV Yapılandırılmış Klinik Görüşmesi SCID-I, Turgay Erişkin Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Değerlendirme Ölçeği uygulanmıştır. Hastaların ve sağlıklı kontrol grubunun dorsolateral prefrontal korteks (DLPFK), anterior singulat korteks (ACC) ve striatum (Str) bölgelerinden H1 MRS (Magnetik Rezonans Spektroskopi) çekilmiş ve stroop testi ile sayı dizileri testi yapılmıştır. H1 MRS ile N-asetilaspartat (NAA), kolin-içeren bileşikler (Cho), kreatin (Cr) ve myo-inozitol (Myo-I) düzeylerine bakılmıştır. Örneklem grubuna uygulanan H1 MRS sonucunda DLPFK'de gruplar arasında farklılık bulunmamıştır. ACC'de bipolar bozukluk grubunda Myo-I düzeyleri DEHB'e göre daha düşük bulunmuştur. Striatumda bipolar bozukluk grubunda NAA düzeyleri, sağlıklı kontrol grubuna göre daha düşük bulunmuştur. Bipolar hastalarda hastalık başlangıç yaşı arttıkça DLPFK'deki Cho/Cr oranı yükseldiği saptanmıştır. Hastalık süresi arttıkça striatumdaki Cr düzeyleri düşük, Cho/Cr oranı ise yüksek bulunmuştur. Depresif atak sayısı arttıkça striatumdaki NAA/Cr oranının yükseldiği, manik atak sayısı arttıkça DLPFK'deki Cr düzeylerinde yükselme olduğu saptanmıştır. Metil fenidat kullanmayan grupta kullanan gruba göre DLPFK'deki Cho konsantrasyonu yüksek, striatumda Myo-I konsantrasyonu ve Myo-I/Cr oranı düşük bulunmuştur. Lityum kullanan ve kullanmayan bipolar hasta grubunda sağlıklı kontrol grubuna göre striatumda NAA konsatrasyonu düşük bulunmuştur. Bipolar hastalar genel olarak stroop ve sayı dizisi testlerinde sağlıklı kontrol ve DEHB grubundan daha kötü performans gösterirken, DEHB'li hastalar sağlıklı kontrol grubuyla benzer test performansı göstermiştir. Bipolar hastalarda depresif atak sayısı arttıkça stroop okuma süresinin arttığı görülmüştür. Bu çalışmadan elde edilen bulgularda bipolar ve DEHB patofizyolojisinin farklı alanlarla ilişkili olduğu ve DEHB'in bilişsel testler açısından sağlıklı kontrol grubuna yakın olduğu izlenmiştir.

This study aims to compare H1 MRS with regional biochemical measurements in the brain and assess the relationship between H1 MRS changes and cognitive functions within the context of both disorders in order to gain an insight into the correlation between bipolar disorder and adult attention deficit disorder (ADHD). The study includes 33 bipolar disorder patients, 22 ADHD patients, and 30 healthy controls. The participants were subjected to socio-demographic data form, Hamilton Depression, Young Mania Grading Scale, DSM-IV Structured Clinical Interview SCID-I, Turgay?s Adult Attention Deficiency Hyperactivity Grading Scale. H1 MRS (Magnetic Resonance Spectroscopy), dorsolateral prefrontal cortex (DLPFC), anterior cingulate cortex and striatum in patient and control groups have been performed and the stroop test and digit spans were also carried out. N-asetilaspartat (NAA), kolin-inclusive compounds (Cho), creatin (Cr) and myo-inozitol (Myo-I) levels were analyzed through H1 MRS. No significant difference was observed among DLPFC groups as a result of H1 MRS conducted to the sample group, whereas Myo-I levels in bipolar disorder group in ACC were lower than ADHD. Moreover, NAA levels turned out to be lower in bipolar disorder group in Striatum than the healthy control group. It was revealed that as the age of illness onset increased in bipolar patients, the ratio of Cho/Cr in DLPFC increased, too. As the duration of illness increased, the Cr levels in striatum were lower and Cho/Cr ratio was higher. As the number of depressive episodes increased, NAA/Cr ratio in Striatum were found to be higher, and as the number of manic episodes increased, Cr levels in DLPFC proved to be higher. While Cho concentration in DLPFC was higher in non-methylphenidate group than its methylphenidate counterpart, Myo-I concentration and Myo-I/Cr ratio in Striatum were found to be lower. The bipolar patient group who took lithium and those who did not had lower NAA concentration in striatum than the healthy control group. Whereas the bipolar patients at large performed worse in stroop and digit span tests than the healthy control group and the ADHD group, the ADHD patients exhibited similar performance to the healthy control group. It was observed that as the number of depressive episodes increased in the bipolar patients, so did the stroop reading duration. The findings of the study revealed that bipolar and ADHD pathophysiology had a relation with different parts in the brain and that ADHD patients and the healthy control group had similar test results as a result of the cognitive tests.