Bazı alkil poliglikozidlerin sentezi, özellikleri ve kullanım alanlarının incelenmesi

Abstract

Alkil poliglikozidler üzerinde uzun süredir araştırmalar yapılan fakat sanayiye kazandırılması bu duruma ters şekilde çok uzun süre almış kimyasal maddelerdir. Yüzey aktif maddelerin günümüzde sanayi ve günlük hayattaki kullanım şekilleri ve yerine getirdikleri görevler tartışılmaz şekilde önem taşımaktadır. Son yıllarda çevresel kaygıların da itici güç görevi üstlenmesi sonucu birçok kimyasalın çevreye daha az zarar veren ya da hiç zarar vermeyen alternatiflerine yönelim hız kazanmıştır. Alkil poliglikozidleri bu yönelimin bir ürünü olarak ele almak çok doğru bir yaklaşım olur. Bu tez çalışmasında Alkil poliglikozidlerin keşfi, gelişimi, elde metotları, kimyasal özellikleri hakkında bilgiler derlenmiş ve laboratuvar ortamında elde edilen bazı türlerinin elde edilme yöntemleri ile beraber özelliklerinin incelenmesi ve grubu oldukları Yüzey Aktif Maddelerin diğer üyeleriyle karşılaştırılmalı olarak değerlendirilmelerine yer verilmiştir. Deneysel çalışmalarda öncelikle en uygun katalizör için araştırmalar yapılmış, en verimli katalizörün sülfürik asit olduğu belirlenmiştir. Sentez çalışmalarında oktanol, dekanol, dodekanol ve oktanol/setil alkol (w/w 80/20 oranında) kullanılmıştır. Bu yağ alkolleri ile elde edilen ürünlerin FTIR analizleri yapılarak ticari bazı APG ürünleri ile karşılaştırılmış ve yapıları araştırılmıştır. Ayrıca elde edilen ürünlerin köpük kalitesi ve tekstil materyaline verdikleri hidrofilite davranışları ticari bazı yüzey aktif maddelerle karşılaştırılmış, sonuçlar yorumlanarak değerlendirmeleri gerçekleştirilmiştir.

Alkyl polyglycosides that have been started to research long time ago but their usage in industrial area has started in the near past. Surface active agents have very important usage areas both for daily life and industrial applications. Recently, environmental concerns have become a driving force for searching of environmental friendly alternatives of many chemicals. Therefore, describing development of Alkyl polyglycosides as a result of this tendency will not be wrong. In this thesis, information about discovery of Alkyl polyglycosides, their development, production methods, chemical properties are compiled. Additionaly, production systems of some kind of Alkyl polyglycosides in laboratory, investigation of their properties and comparison of their features with the some other surface active agents are explained. In experimental part, firstly determination of the catalyst, which gave the highest yield, was performed and it was found that sulphuric acid is the most suitable material as catalyst of APG synthesis. The main reagents of the experiments were octanol, decanol, dodecanol and oktanol/cetil alcohol mixture (w/w 80/20 respectivelty). The products which were synthesized by these reagents and some other technical APG products were characterized by FTIR. Moreover products were compared with some technical surfactants with respect to their foam properties and hidrofility improvement characterstics on a textile material.