Kendine zarar verme davranışı olan ergenlerde ve annelerinde bağlanma ve oksitosin, vazopressin düzeyleri

Abstract

Kendine zarar verme davranışı (KZVD) kişinin intihar amacı olmadan kasıtlı olarak, sosyal olarak uygun görülmeyen şekilde kendi vücut dokularını tahrip etmesidir. KZVD işlevlerine yönelik geliştirilen modeller arasında en çok üzerinde çalışılan affekt regülasyonu modelidir. KZVD işlevsel olmayan bir duygu düzenleme stratejisi olarak kullanılmaktadır. Bowlby’nin bağlanma kuramı affekt regülasyonu kuramına ışık tutmaktadır. KZVD ve güvensiz bağlanma stilleri arasında ilişki olduğu düşünülmektedir. Oksitosin ve vazopressin bağlanma ve sosyal davranışlar üzerine etkili nöropeptidlerdir. Bu bulgular ışığında çalışmamızda KZVD’nin işlevleri de göz önüne alınarak ergenlerin ve annelerin bağlanma paternleriyle eş zamanlı olarak oksitosin ve vazopressin düzeylerini incelemek amaçlanmıştır. Pamukkale Üniversitesi Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları polikliniklerine 01.06.2016- 31.11.2016 tarihleri arasında ardışık başvuran 12-18 yaş arası 32 KZVD olan ergen ve annesi ile ergenlerle yaş, cinsiyet ve sosyoekonomik durum açısından eşleşmiş 32 kontrol grubu ergen ve annesi çalışmaya alınmıştır. Katılımcıların hepsine “Sosyodemografik Veri Formu” uygulanmıştır. Tüm ergenler ve anneleri ile klinik görüşme yapılmıştır. KZVD olan ergenlere “Kendine Zarar Verme Davranışı Değerlendirme Envanteri”, “Ottawa Kendine Zarar Verme Envanteri” ve bağlanma stilleri açısından “Yakın İlişkilerde Yaşantılar Envanteri-II” uygulanmıştır. Sağlıklı kontrol grubu olan ergenlere sadece bağlanma stilleri açısından “Yakın İlişkilerde Yaşantılar Envanteri-II” uygulanmıştır. Katılan tüm annelere “Yakın İlişkilerde Yaşantılar Envanteri-II”, “Hamilton Depresyon Ölçeği” ve “Hamilton Anksiyete Ölçeği” uygulanmıştır. Oksitosin ve vazopressin düzeyleri için ELİSA yöntemi kullanılmıştır. KZVD olan ergenler daha fazla güvenli olmayan bağlanma stilleri ve daha yüksek kaygı ve kaçınma puanlarına sahiptir ve bununla ilişkili olarak da duygu düzenleme güçlükleri ve stresle baş etme zorlukları yaşamaktadır. KZVD olan ergenlerin daha fazla akran ilişkilerinde sorun yaşadığı ve annelerinin daha fazla marital sorun yaşadığı saptanmıştır ve bunlar KZVD için risk faktörü olabilir. Oksitosin ve vazopressin düzeyleri açısından bir fark saptanmamakla birlikte bu alanda ileri araştırmalara ihtiyaç vardır. KZVD risk faktörleri ve etyolojisi açısından neden sonuç ilişkileri kurulabilmesi, uygun tedavi yaklaşımları oluşturulabilmesi için daha büyük ve toplum tabanlı örneklemde izlem çalışmaları yapılmalıdır.

Non- suicidal self injury (NSSI) is deliberate and socially maladaptive way of one’s destruction of his/her body tissues, without suicidal ideation or intent. Among models developed to provide plausible theoretical explanations to the function of NSSI, most commonly studied one is the affect regulation model. NSSI is utilized as a maladaptive emotion regulation strategy. Bowlby’s attachment theory might shed light on affect regulation theory. It has long been thought that a relationship between NSSI and insecure attachment style might exist. Oxytocin and vasopressin have been identified as neuropeptides that affect attachment and social behavior. With these piece of information, we have aimed to evaluate levels of oxytocin and vasopressin in adolescents and their mothers, as well as the attachment patterns of both parties, all while taking functions of NSSI into consideration. Thirty- two adolescents aged between 12-18 years old with NSSI and their mothers that had applied consecutively to Child and Adolescent Psychiatry Outpatient Unit of Pamukkale University Hospital in between dates 01.06.2016 to 31.11.2016, and 32 adolescents matched by age, gender and socioeconomic status with their counterparts and their mothers, as the control group were included in the study. “Sociodemographic Data Form” was applied to all participants. Clinical interview was conducted with each adolescent and their mothers. “Inventory of Statements about Self Injury (ISAS)”, “Ottawa Self Injury Inventory” and “Experiences in Close Relationships Inventory- Revised”, to assess attachment styles were applied to adolescents with NSSI. “Experiences in Close Relationships Inventory- Revised” was applied solely to adolescents within healthy control group, to identify attachment styles. “Experiences in Close Relationships Inventory- Revised”, “Hamilton Depression Scale” and “Hamilton Anxiety Scale” was applied to all participating mothers. Oxytocin and vasopressin levels were measured via ELISA method. Adolescents with NSSI had higher rates of insecure attachment styles as well as higher levels of anxiety and avoidance scores, in turn, experienced more difficulties in emotion regulation and coping with stress. We have also found that adolescents with NSSI had higher odds of encountering peer problems as well as higher rates of marital discordance among their mothers; that might be suggestive of elevated risk for NSSI. Though no significant difference was found regarding oxytocin and vasopressin levels, further studies would be warranted within this field. To maintain a causative relationship between risk factors for NSSI and its aetiology and in order to plan more favorable treatment approaches, follow up studies conducted in a larger scale community based samples are highly warranted.