Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu’nun çocuk ve ergenlerde DRD4, DATI, VIPR2, 5-htıb ve BDNF genlerindeki DNA metilasyonu ile ilişkisi

Abstract

Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu (DEHB), dikkatsizlik, aşırı hareketlilik ve dürtüsellik belirtileri ile seyreden ve büyük oranda yaşam boyu devam eden nörogelişimsel bir bozukluktur. Genetik ve epigenetik faktörlerin DEHB etiyolojisinde önemli bir rol oynadığı düşünülmektedir. Epigenetik alanında DNA metilasyonunun DEHB etiyolojisindeki yerini inceleyen çalışmaların sayısı oldukça azdır. Bu çalışmada, DEHB etiyopatogenezindeki rolünü araştırmak amacıyla 30 DEHB tanılı hasta ve 30 sağlıklı gönüllü sağlam çocuğun DRD4, DAT1, VIPR2, 5-HT1B ve BDNF genlerinin DNA metilasyon düzeyleri incelenmiştir. Çalışmaya dahil edilmiş katılımcılar 6-17 yaş aralığında, başka herhangi bir fiziksel veya psikiyatrik ek tanısı ve psikotrop ilaç kullanım öyküsü olmayan çocuk ve ergenler arasından seçilmiştir. Periferik kan örneklerinden ticari kit kullanılarak DNA izolasyonu yapılmış ve PyroMark Q24 pyrodizileme sistemi kullanılarak DRD4, DAT1, VIPR2, 5-HT1B ve BDNF genlerinin DNA metilasyon düzeyleri kantitatif olarak ölçülmüştür. Katılımcıların belirti düzeyleri, Çocuk ve Ergenlerde Yıkıcı Davranım Bozuklukları İçin DSM-IV’e Dayalı Tarama ve Değerlendirme Ölçeği ve DEHB Çocuk Değerlendirme yarı yapılandırılmış görüşme ile değerlendirilmiştir. DRD4, DAT1, VIPR2, 5-HT1B ve BDNF genlerinin DNA metilasyon düzeyleri açısından olgu ve kontrol grupları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunamamıştır (p>0.05). Tüm katılımcılar değerlendirildiğinde bu parametrelerin cinsiyet veya yaş ile ilişkisi olmadığı bulunmuştur (p>0.05). DAT1, 5-HT1B, BDNF ve VIPR2 genlerinin total metilasyon veya CpG adacıklarının metilasyon düzeyleri ile dikkat eksikliği ve hiperaktivite/impulsivite semptom şiddeti arasında istatistiksel olarak anlamlı düzeyde korelasyonlar olduğu saptanmıştır (p<0.05). DNA metilasyonunun DEHB etyopatogenezindeki rolünün anlaşılması için daha geniş örneklemde, genetik, nörogörüntüleme ve nörokimyasal değerlendirmelerin birlikte yapılacağı çalışmalara ihtiyaç vardır.

Attention deficit hyperactivity disorder (ADHD) is a life-long neurodevelopmental disorder which is characterized by inattention, hyperactivity, and impulsivity. Genetic and epigenetic factors are thought to play an important role in the etiology of ADHD. Regarding the epigenetics area, there is quite a little number of studies which investigated the role of DNA methylation in the ADHD etiopathogenesis. In this study, DNA methylation levels of DRD4, DAT1, VIPR2, 5-HT1B and BDNF genes were investigated in 30 ADHD patients and 30 healthy volunteer healthy children with the aim to find out their role in ADHD etiopathogenesis. The participants of the study were selected among children and adolescents aged 6-17 years, who have no other physical or psychiatric condition and no psychotropic drug use history. DNA was isolated from peripheral blood samples using commercial kit. Methylation levels of DRD4, DAT1, VIPR2, 5-HT1B and BDNF genes were quantitatively measured using the PyroMark Q24 pyrolysis system. Participants' symptom levels were assessed by the DSM-IV Screening and Assessment Scale for Disruptive Behavioral Disorders in Children and Adolescents and by a semi-structured interview-ADHD Child Assessment. Any statistically significant difference regarding DNA methylation levels of DRD4, DAT1, VIPR2, 5-HT1B and BDNF was not found between the case and control groups (p>0.05). The methylation levels of the selected genes were not found to be related to gender or age (p>0.05) in the analysis of whole study participants. Some statistically significant correlations were detected between the methylation levels of DAT1, 5-HT1B, BDNF and VIPR2 genes (either total methylation or CpG islands’ methylation levels) and inattention and hyperactivity/impulsivity symptom severity (p<0.05). There is a need for future studies that assess genetic, neuroimaging and neurochemical factors in larger samples to understand the role of DNA methylation in the etiopathogenesis of ADHD.