Köy enstitülerinin yönetimi

Abstract

Bu çalışmada Köy Enstitülerinin Yönetimi incelenmiştir. Araştırmada Araştırma betimsel nitelikte olup yazılı kaynaklara ve çalışmanın katılımcılarını oluşturan yüksek köy enstitüsü ve köy enstitüsü mezunlarının düşüncelerine dayanan nitel bir araştırma olarak planlanmıştır. Çalışmada, “Belge ?nceleme” tekniği kullanılmıştır. Belge inceleme, araştırma konusu hakkında bilgi içeren yazılı kaynakların analizini kapsamaktadır. Köy Enstitülerinde Okul Yönetimlerinin Amaçlarına bakıldığında; köylüyü köyden başlayarak TBMM?ye varıncaya kadar memleket vatandaşı haline getirme, Cumhuriyet vatandaşlığı bilinci uyandırma ve geliştirme, çocuğu işe, mesleğe ve ileri öğretime hazırlama, eğitimde fırsat eşitliği sağlama, eğitim politikalarını hayata geçirilmesini sağlayarak ülke kalkınmasında değerlendirme, eğitimin niteliğini arttırma, eğitim ve ülkenin demokratikleşmesine katkı sağlama, Türkiye?de becerikli bir insan kesimi yaratma, donanımlı insan donanımlı köyler ve nihayetinde donanımlı Türkiye?yi sağlaya çalışma, parasız ve karma eğitim, zorluklar aşma ve hedeflere odaklanarak gerçekleştirme, yetki ve sorumluluk sahibi bireylerin yetişmesini sağlama, ölçme ve değerlendirmeyi amaç ve hedefleri gözeterek gerçekleştirme, ülkülü insanlar ve ülkülere uygun hedefleri oluşturma ve gerçekleştirme üzerine kurulu olduğu görülmüştür. Köy Enstitülerinin Okul Yönetimi Yapısına bakıldığında; köy enstitülerinin yapısını oluşturan yasaların oldukça fazla olduğu ve zaman ve koşullara göre gerekli yasa değişikliklerinin yapıldığı, enstitü programının ilkesinin ülke kalkınması, nitelikli birey ve gelişmeye uygun olduğu, eğitim yönetiminin günün koşullarına göre ileri ve demokratik olarak oluşturulduğu, köy enstitülerinde görev alan yönetici ve öğretmenlerin niteliklerinin yasalarla ve günün koşullarına göre belirlendiği, öğrenci seçimi köyden alıp köye verme sisteminin uygulandığı, derslerin dağılımı ve programların ülkenin ihtiyaç duyduğu insanı yetiştirme için uygun ve yeterli olduğu, stajyerlik, öğretmenlik uygulamasının olduğu ve yükseköğrenim görme imkanlarının tanındığı ve eğitim sisteminin laik eğitim sistemi yapısının olduğu görülmüştür. Köy Enstitülerinde Okul Yönetimi Sürecinin öncelikle eğitmen yetiştirme ile başladığı, kültür, sanat etkinliklerine yeterli zaman ayrıldığı, iş içinde eğitim sisteminin uygulandığı ve üretimin artığı köylerin canlandığı, belki de Türkiye tarihinde ilk defa köy çocuklarının gelişimi ve pozitif ayrımcılıkla yetiştirilmesi uygulamasının olduğu, imece adı verilen katılımlı ve herkesin yardım ve desteğinin alınarak işin, başarının ve aynı zamanda başarısızlığın herkese ait olduğu uygulamasının yaşandığı, ihtiyaç duyulan dikiş, biçki, nakış, arıcılık, tarım vb. uygulamaların hayata geçirildiği, tatil ve iş planlamasıyla emsali pek görülmemiş iyi ve örnek uygulamaların hayat bulduğu, devrin şartlarının sonuna kadar zorlanarak yöntem ve tekniklerle eğitim öğretimin yapıldığı, mevcut olan araç gereç ve teknolojinin sonuna kadar kullanıldığı, eğitimin yakından uzağa ve merkezden çevreye ilkesiyle gerçekleştirildiği, demokratik, tam katılımlı, esnek bir eğitim yönetim sürecinin uygulandığı görülmüştür. Köy Enstitülerinde Örgütsel ?klime bakıldığında; demokrat ve samimi ilişkilerin olduğu, kendi kendine yetme ilkesi içinde ancak gerektiğinde imece sisteminin uygulandığı ve katılımcılık ruhunun canlı tutulduğu, eleştiri ve özeleştirinin yanında beğeni ve teşekkürlerin de bildirildiği, başarıların övüldüğü ve gerekenlere ödüllerin verildiği görülmüştür. Ayrıca etkin, bencil olmayan, yaratıcılığı gelişmiş, sorumluluk sahibi, kendine güvenen, üretken, eleştirel düşünen, araştırmacı, cesur, tutumlu, sağlıklı, kendi varlığına yabancılaşmamış bireyler yetiştirildiği kolektiflik/ortaklık bilinci, dayanışma ve hoşgörü ikliminin hakim olduğu görülmüştür.