Türkiye’de Basel-II çerçevesinde kredi derecelendirme ve uygulama örneği

Abstract

Temel faaliyeti mevduat toplamak ve kredi talebinde bulunan müşterilerine kredi kullandırmak olan bankalar finansal piyasaların en önemli aktörlerinden biridir. Özellikle kredilendirme süreci bankaların sürekliliği açısından çok önemlidir. Toplanan mevduat ile gerek bireysel gerekse kurumsal müşterilerin kredilendirilmesi sırasında müşterinin kredibilitesinin derecelendirilmesi gerekmektedir. Kredinin geri dönüşünün sağlanamaması bankaların zarar etmesine, hatta iflasına neden olurken; mevduat sahiplerini de mağdur edebilmektedir. Diğer yandan finansal piyasaları dolayısıyla ülke ekonomisini de olumsuz etkilemekte; zaman zaman büyük ekonomik krizlere neden olabilmektedir. Bu nedenle, derecelendirme gün geçtikçe önemli bir hale gelmiş ve uluslararası kararlarla belirli standartlar oluşturulmuştur. Basel-I ile başlayan bu standartlar, zamanla yetersiz kalmış ve Basel-II standartları kabul edilmiştir. Uygulamanın amacı, yerel bir bankada kredilendirme sürecinde kullanılan kredi derecelendirme metodolojisinin, Basel-II standartlarına uyumluluğunu incelemektir. Banka, kredi başvurusunda bulunan firmanın verilerini kalitatif ve kantitatif kriterler olmak üzere iki bölümde değerlendirmektedir. Değerlendirme sonucu hesaplanan derecelendirme notuna göre risk düzeyi belirlenmekte, kredilendirme sonuçlandırılmaktadır. Uygulamanın sonucunda bankanın, derecelendirme sisteminin risk hesaplamasında Basel-II standartlarıyla uyumlu olduğu tespit edilmiştir.

The banks whose main activity is to collect deposits and extend credits to customers on loan demand are one of the most important actors of financial markets. In particularly, the lending process is very important in terms of the continuity of the banks. By the collected deposit, the credit of the client needs to be graded, either individual or institutional client’s crediting. Failure to return the loan may cause banks to suffer losses or even bankruptcy; can also be a victim of deposit owners. On the other hand, it negatively affects financial markets and country's economy; and can sometimes cause major economic crises. For that reason, the rating has become increasingly important, and international decions have set certain standards. These standards, which started with Basel-I, were insufficient over time and accepted Basel-II standards. The purpose of the application is to examine, the credit rating methodology used in lending process in a local bank’s complianced with Basel-II standards. The Bank evaluates the data of the company in loan application in two parts as qualitative and quantitative criteria. After the evaluation, according to calculated rating score is determined the level of risk and credit process is finalized. As a result of the application, it was determined that the rating system is compatible with the Basel-II standards in the risk calculation.