Özel gereksinimli çocuğa sahip ebeveynlerin yaşadıkları umutsuzluk düzeyleri

Abstract

Bu araştırmanın amacı, özel gereksinimli çocuğa sahip olan ebeveynlerin umutsuzluk düzeylerinin belirlemek ve var olan umutsuzluk düzeylerinin ebeveynin çocuğa yakınlık durumu, çocuğun cinsiyeti, ebeveynlerin eğitim durumu, çocuğun engellilik düzeyi ve engellilik türüne göre anlamlı bir farkın olup olmadığını belirlemektir. Bu amaçla Denizli İli Merkezefendi İlçesi’nde bulunan 4 farklı okula devam eden çocukların 120 ebeveyni araştırmada örneklem olarak yer almıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak Beck, Lester ve Trexler (1974) tarafından geliştirilen “Beck Umutsuzluk Ölçeği” kullanılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre ebeveynlerin “Genel Umutsuzluk” değerinin “Hafif mutsuzluk” düzeyinde olduğu belirlenmiştir. Bu sonuç, ebeveynlerin gelecek ile ilgili kaygılanmaya başladıklarını göstermektedir.Araştırmada yer alan özel gereksinimli çocuğa sahip olan ebeveynlerin Anne ya da Baba olarak çocuğa yakınlık derecesine, engelli çocuklarının cinsiyetlerine, ebeveynlerin eğitim durumlarına ve çocukların engellilik türlerine göre Beck Uyumsuzluk Ölçeğinin “Gelecekle ilgili duygular”, “Motivasyon kaybı” ve “Gelecekle ilgili beklentiler” alt boyutları ile “Genel Umutsuzluk” düzeylerine ait değerler arasında istatistiksel olarak 0.05 manidarlık düzeyinde anlamlı bir farkın olmadığı belirlenmiştir. Öte yandan özel gereksinimli çocuğa sahip olan ebeveynlerin çocuklarının engellilik düzeylerine göre “Genel Umutsuzluk”düzeyleri arasında istatistiksel olarak 0.05 manidarlık düzeyinde anlamlı bir farkın olduğu belirlenmiştir.“Hafif Düzey ” engelli çocuğa sahip olan ebeveynlerin, “Orta Ağır Düzey ” ve “Çok Ağır Düzey ” engelli çocuğa sahip olan ebeveynlere göre “Genel Umutsuzluk Düzeylerinin” daha düşük olduğu görülmüştür. Sonuç olarak “Hafif Düzey ” engelli çocuğa sahip olan ebeveynlerin geleceğe daha fazla olumlu ve umutla baktıkları tespit edilmiştir.