Reaktif boyamada laboratuvar ile işletme renk farkının azaltılması: Taguchi yaklaşımına dayalı bir uygulama

Abstract

Bu çalışmada, laboratuvar ve işletme koşullarında aynı reçetenin reaktif boyama işlemi ile aynı özellikteki pamuklu havlu kumaşlarına uygulanması sonucunda oluşan renk farkının minimize edilmesi amaçlanmıştır. Laboratuvarda gerçekleştirilen renk çalışmalarının, işletme koşullarında boyanmış ürünlerdeki renk ile eşdeğer olabilmesi için deney tasarımı tekniklerinden biri olan Taguchi yöntemi kullanılarak laboratuvar boyama işleminde optimum proses koşulları belirlenmeye çalışılmıştır. Böylece kalite değerini oluşturan renk farkının minimum seviyede gerçekleşmesi hedeflenmiştir. Uygulama kapsamında boyama süresi, tuz/soda miktarı, kostik miktarı ve makine tur sayısı incelenecek faktörler olarak seçilmiştir. Ardından Taguchi yöntemindeki ortogonal dizi matrisindeki kombinasyonlara göre laboratuvar koşullarında reaktif boyamalar gerçekleştirilmiş, sonrasında renk farkları spektrofotometre cihazı ile ölçülmüştür. Elde edilen veriler doğrultusunda optimum proses koşulları 70 dk boyama süresi, 40/6 g/l tuz/soda miktarı, 0 g/l kostik miktarı ve 20 makine tur sayısı olarak belirlenmiştir. Faktörlerin etki derecelerinin belirlenebilmesi yönelik varyans analizi yapılmıştır. Çalışmada, Taguchi yönteminin uygulanması sonucunda elde edilen optimum laboratuvar reaktif boyama koşulu sayesinde işletme ve laboratuvar boyamaları arasındaki renk farkı azaltılmıştır. Böylece boyahane işletmesinde renk farkı hatasından kaynaklanan ilave (tamir) boyamalar azaltılmış ve bu sayede maliyet kazancı sağlanabilmiştir.

In this study, it is aimed to minimize the color difference resulting from the application of the same prescription to cotton terry fabrics with the same characteristics as the reactive dyeing process in laboratory and operating conditions. In order to ensure that the color studies performed in the laboratory are equivalent to the color of the dyed products under the operating conditions, the optimum process conditions were tried to be determined in the laboratory painting process by using the Taguchi method, which is one of the experimental design techniques. Thus, it is aimed to achieve the minimum color difference which constitutes the quality value. In the application, dyeing time, salt / soda amount, the amount of caustic and the number of machine turns were selected as the factors to be examined. The color difference was measured by spectrophotometer after the reactive dyeings were performed in laboratory conditions according to the combinations in the orthogonal array matrix in Taguchi method. According to the obtained data, optimum process conditions were determined as 70 min dyeing time, 40/6 g/l salt/soda amount, 0 g/l caustic amount and 20 machine turn number. Variance analysis was performed to determine the effect levels of the factors. In this study, the optimum laboratory reactive dyeing condition obtained as a result of the application of Taguchi method has reduced the color difference between operating and laboratory dyeings. Thus additional (repair) dyeings due to color difference error in the dyeing plant were reduced and cost savings were achieved.