Olympos piskoposluk sarayı kazılarında bulunan erken Bizans seramikleri

Abstract

Bu çalışmada Olympos kenti Piskoposluk Sarayı kazılarında bulunan Erken Bizans seramikleri konu edilmiştir.Önceki yıllarda A Alanı olarak adlandırılan Piskoposluk Sarayı (Episkopeion) yapı topluluğu, 95x64 m. ölçülerinde, birbiriyle bağlantılı birimlerden oluşur ve bir çevre duvarıyla dışa kapalı olarak inşa edilmiştir. Bu kompleks içerisindeki en önemli yapılardan biri Piskoposluk Kilisesi’dir. Kilisenin güneyinde trikonkhos planlı bir rölik şapeli yer almaktadır. Kuzeyinde ise üç nefli bir vaftizhane bulunmaktadır. Kilisenin batısında da birbiriyle bağlantılı olan peristylium ve triclinium yer alır. Dini yapıların dışında kompleksin içinde günlük yaşamdaki ihtiyaçlar için yapılmış iki ve üç katlı çok sayıda mekân bulunmaktadır. Yapılan çalışmalarda ortaya çıkarılan seramikler birbirlerinden boyut ve biçim olarak farklıdır. Seramikler kullanım amaçlarına göre servis, mutfak, depolama kapları, ticari kaplar ve aydınlatma gereçleri olarak ayrılmıştır. Servis kapları kökenine göre Kıbrıs, Foça ve Afrika üretimi olarak üç grupta incelenmiştir. Mutfak kapları olasılıkla Limyra kökenli olup homojen bir grup oluşturmaktadırlar. Kıbrıs’tan Olympos’a ulaşan depolama kaplarında tahıl ve sıvı gıdaların saklanması için farklı formlarda ve kapasitelerde örnekler tespit edilmiştir. Amphoralar arasında Kıbrıs, Kilikya, Filistin ve Batı Anadolu’dan gelen içerisinde yağ ve şarap taşınan amphoralar yer alır. Aydınlatma gereçleri arasında çoğunluk olarak Kıbrıs kökenli çark yapımı kandiller görülür. Az sayıda kalıp yapımı Samos tipi kandil ve yine Kıbrıs’tan gelen kalıp yapımı kandiller belgelenmiştir. Çalışma kapsamında M.S. 5. yüzyıldan 7. yüzyıl başına kadar farklı türde seramiklerin Olympos’a ulaştığı görülmektedir.

In this study, the Early Byzantine pottery finds which were found during the excavations of the Episcopal Palace of Olympos city have been examined.Episkopeion which was called Area A in previous studies consists of interconnected units and is closed to the outside by a surrounding wall measuring 95x64 m. One of the most important buildings within this complex is the Episcopal Church. There is a triconchos-planned reliquary chapel to the south of the church. The three naved baptistery is located in the north of the church. In west part of the complex, there are two main buildings used as peristylium and triclinium. In addition to religious buildings, there are many spaces arranged in two and three storey in the complex for daily needs. The pottery finds uncovered in the excavation works are different in size and shape. The finds are evaluated as table wares, kitchen wares, storage wares, commercial vessels and lighting equipments according to their intended use. Table wares have been examined in three groups according to their origin as Cyprus, Phokaia and African production. The origin of the kitchen wares is probably from Limyra and constitute a homogeneous group. Samples of different forms and capacities have been identified for the storage wares for cereals and liquid foods in storage wares reaching Cyprus from Olympos. Amphorae include different shapes carrying oil and wine from Cyprus, Cilicia, Palestine and Western Anatolia. The most common lighting equipment is Cyprus wheel-made oil lamps. A small number of mold-made Samos oil lamps and mold-made oil lamps from Cyprus were documented. It is seen that different kinds of pottery find reached to the city of Olympos from the 5th century to the beginning of the 7th century.