Fenâ ve bekâ anlayışının islam öncesi kökenlerine dair inceleme

Abstract

Tasavvufun önemli kavramlarından olan fenâ ve bekâ kavramlarının, İslam Öncesi kökeni Hint, Çin ve Yunan düşüncelerine kadar götürülebilir. Bu çalışmada tasavvufun temel kavramlarından olan fenâ ve bekâ kavramlarının İslam inancı öncesi kökenleri Hint-Çin-Yunan düşünceleri çerçevesinde ortaya konulmuştur. Fenâ ve bekâ kavramlarının diğer düşüncelerdeki anlam çerçevesi, tarihsel değişimi ve İslamî geleneğe etkileri tespit edilmiştir. Fenâ ve bekâ tanımı konusunda ilk sûfîler arasında önemli bir uzlaşma olmasına rağmen ayrıntılara inilip yorumlanmaya başlanınca farklılıkların ortaya çıktığı görülmüştür. İslamî gelenekte fenâ ve bekâ kavramlarının kökeninin Hint-Çin-Yunan düşüncelerine dayanıldığı tespit edilmiş, fenâ ve bekâ kavramlarının ontolojik ve epistemolojik etkilerine değinilmiştir.

The concepts of fenâ and bekâ, one of the important concepts of Sufism, Indian, Chinese and Greek ideas. In this study, the pre-Islamic beliefs of the concepts of fenâ and bekâ, which are one of the basic concepts of sufism, have been tried to be revealed within the framework of Indian-Chinese-Greek ideas. The meaning framework, the historical change and its effects on Islamic tradition were determined. Although there was an important compromise between the first Sufis in terms of the definition of fenâ and bekâ, it was seen that differences started to be explained after the details were interpreted. The origins of the concepts of fenâ and bekâ in Islamic tradition have been found to be based on the Indian-Chinese-Greek ideas, and the ontological and epistemological effects of the concepts of fenâ and bekâ have been mentioned.