Ağ ekonomisinde teknolojik etkileşim modellemesi: Türk otomotiv sanayii örneği

Abstract

Bilgi toplumuna geçi" süreci ekonomik hayat& her alanda etkilerken, firmalar&n/endüstrilerin rekabete bak&" aç&lar& da de)i"mi"tir. Özellikle rekabet alan&nda yo)un bilgi kullan&m&na ve Ar-Ge faaliyetlerine temel olmak üzere geli"en bilgi/yenilik rekabeti, firmalar&n sürekli olarak teknolojik yenilik yapmalar&na dayanmaktad&r. A) ekonomisinin temel özelli)i çerçevesinde teknolojik yenilikler, firmalar/endüstriler aras&nda kar"&l&kl& etkile"ime dayanan a) örgütlenmeleri ile art&msal bir "ekilde gerçekle"mektedir. Buradan hareketle bu çal&"mada a) ekonomisinde teknolojik etkile"im modeli kurgulanm&"; bu kurgu çerçevesinde “ülke ekonomileri aç&s&ndan sürdürülebilir büyüme ile sürdürülebilir rekabeti aç&klamaya yönelik endüstriyel geli"menin temel dinami)i, a) ekonomileriyle (teknolojik etkile"im) aç&klanan talep çeki"li ve teknoloji iti"li yenilikler” oldu)u hipotezi test edilmi"tir. Türk Otomotiv Endüstrisindeki teknolojik de)i"meyi aç&klamaya yönelik olarak geri ba)lant&l& oldu)u sektörlerdeki teknolojik de)i"me referans al&nm&"t&r. Çal&"mada, otomotiv endüstrisindeki teknolojik de)i"me, hem sektörün kendisi hem de a) etkile"imi içinde bulundu)u geri ba)lant&l& sektörlerdeki teknolojik de)i"meyle aç&klanabilmektedir. Ayr&ca otomotivdeki teknolojik de)i"me ise geri ba)lant&l& oldu)u sektörlerdeki teknolojik de)i"meyi de etkileyerek bir kar"&l&kl& etkile"im ili"kisi oldu)u tespit edilmi"tir. Teoriye uygun olarak otomotiv endüstrisindeki teknolojik de)i"menin geri ba)lant&l& oldu)u sektörlerdeki teknolojik de)i"meden etkilenmesi, teknoloji iti"li yenilik; otomotivin geri ba)lant&l& sektörlerde teknolojik de)i"meye neden olmas& ise talep çeki"li yenilik olarak de)erlendirilmi"tir. Di)er taraftan sektördeki teknolojik de)i"menin, yine sektörün rekabet gücüne etkisi incelendi)inde, teknolojik de)i"me ile rekabet gücü aras&nda kar"&l&kl& bir etkile"im oldu)u görü"ü do)rulanm&"t&r. Sektördeki rekabet gücünün, teknolojik de)i"menin yan& s&ra d&"sal de)i"kenler taraf&ndan aç&klanabilece)i görü"ü ise yads&nmamal&d&r.