Anadolu'da ortaçağ lojistik merkezleri, Selçuklu liman kentleri

Abstract

Selçuklu döneminde Bizans egemenliğinden devralınan Anadolu coğrafyası kent ağı ve ulaşım sistemi, tarımsal üretim arttırmak ve uluslararası ticaret potansiyellerini geliştirmek üzerine odaklanan çok yönlü ekonomi politikaları eşliğinde yeniden örgütlenmiştir. Bu kapsamda, Akdeniz ve Karadeniz kıyısındaki liman kentlerinin Selçuklu ekonomi ve askeri politikaları içinde anahtar rol üstlendiği söylenebilir. Nitekim Selçuklu liman kentleri, Anadolu kent ağı ve ulaşım sistemi içinde uluslararası ticaret faaliyetleri ile deniz aşırı fetihler için lojistik merkez işlevi üstlenmiştir. Bu araştırmanın amacı; Selçuklu egemenliğindeki Anadolu liman kentlerinin mekânsal ve işlevsel karakteristiklerinin irdelenmesidir. Araştırmanın yöntemi, Selçuklu dönemine ilişkin özgün tarihi kaynaklar niteliğindeki vakâyî–name metinleri ile arkeolojik buluntu–mimari kalıtlar ve nümizmatik bulgular eşliğinde elde edilen verilerin harita ve şemalar üzerine aktarılması yoluyla irdelenmesine dayanmaktadır. Bu araştırmanın, günümüz Anadolu üretim–dağıtım sistemi içinde lojistik merkez potansiyeli olan kıyı yerleşmelerinin belirlenmesine, tarihsel arka plana dayalı çözümlemeler eşliğinde katkı sunabileceği düşünülmektedir. Araştırma sonunda; Selçuklu dönemin liman kentlerinin mekânsal ve işlevsel kurgusunun, milletlerarası ticaret potansiyelleri ile askeri– stratejik koşullara dayalı olarak biçimlendiği belirlenmiştir.