Selçuklu çağında Anadolu kentleşme koridoru

Abstract

Bu araştırmanın ilgi alanı, Anadolu’da Selçuklu egemenlik çağında örgütlenmiş mekânsal ve işlevsel kademelenme gösteren kentler sistemi ve ulaşım ağının, “kentleşme koridoru” olarak tanımlanan ana eksen ya da omurgasının belirlenmesidir. Başka bir ifadeyle, Selçuklu kentleşmesi olarak tanımlanan XII. yüzyıl başından XIII. yüzyıl sonuna dek uzanan süreçte Anadolu’da örgütlenmiş kentler sistemi ve ulaşım ağının ağırlık merkezinin belirlenmesidir. Araştırmanın yöntem kurgusu üç aşamalı bir çözümleme sürecine dayandırılmıştır. Birinci aşama, Selçuklu kentler sistemi ve ulaşım ağının omurgası olarak tanımlanan kentleşme koridorunun belirlenmesinde kullanılabilecek ölçütlerin saptanmasıdır. İkinci aşama, Selçuklu dönemine ilişkin vakâyî-name, vakıf-name ve kitabe gibi özgün kaynaklar ile arkeolojik buluntu ve mimari kalıtlardan oluşan bilgi birikiminin belirlenen her bir ölçüt düzeyinde sayısal yoğunluk değerleri açısından ayrıntıda çözümlenmesidir. Üçüncü aşama ise; her bir ölçüt düzeyinde elde edilen bulguların harita üzerinde görselleştirilerek, değerlendirilmesidir. Yapılan değerlendirmeler sonucunda, Konya-Kayseri-Sivas güzergâhının Selçuklu çağında Anadolu’nun sosyal-kültürel ve ekonomik açıdan en gelişmiş kentlerinin konumlandığı “kentleşme koridoru” olarak tanımlanan kentsel yığılma koridoru olduğu belirlenmiştir.