Tipik ve atipik antipsikotik kullanan, şizofreni ve şizoaffektif bozukluğu olan hastalarda, metabolik sendrom sıklığı:6 aylık izlem çalışması

Abstract

Bu naturalistik izlem çalışmasında, tipik ve atipik antipsikotik ilaç kullanan, şizofreni ve şizoaffektif bozukluğu olan hastalarda, metabolik sendrom sıklığının, hastaların başlangıç ve 6 aylık izlem sonundaki metabolik durumları ile klinik özellikleri ve farmakolojik tedavileri arasındaki ilişkilerin incelenmesi amaçlanmıştır.Çalışmamıza Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Eğitim ve Araştırma Hastanesi Psikiyatri Kliniğinde ve Denizli Devlet Hastanesi Psikiyatri Kliniğinde yatarak veya ayaktan tedavi gören, DSM-IV tanı ölçütlerine göre şizofreni ve şizoaffektif bozukluk tanısı almış, toplam 245 hasta alınmıştır. Hastaların 200'üne 6 ay sonraki kontrolde tekrar ulaşılabilmiştir.Hastaların tümü için sosyodemografik ve klinik formu doldurulmuş; yine tüm hastalara DSM-IV Yapılandırılmış Klinik Görüşme Formu (SCID-I), Calgary Şizofrenide Depresyon Ölçeği (CŞDÖ), Negatif Belirtileri Değerlendirme Ölçeği (SANS), Pozitif Belirtileri Değerlendirme Ölçeği (SAPS), Uluslar arası Fiziksel Aktiviteler Anketi (IPAQ-Kısa Form), Klinik Global İzlenim (CGI) (şiddet ve düzelme) uygulanmıştır.Çalışmaya katılan hastaların, başlangıçta ve 6 ay sonraki kontrolde, açlık kan şekeri, trigliserit, total kolesterol, LDL, HDL kolesterol, insülin değerleri, o sıradaki ,kan basınçları, ,boyları, bel çevreleri değerleri ve vücut ağırlıkları değerlendirildi.Çalışmamızda şizofreni hastalarında metabolik sendrom sıklığı, ilk ölçümde %46,2, son ölçümde ise %53,8 olarak bulundu.Çalışmamızda tüm hastalarda çalışma başlangıcında bulduğumuz %44,5 MS oranında, 6. ayın sonunda değişiklik bulunmadı; ancak hastaların % 8,6'sı metabolik sendromdan çıkarken % 10,5'nin 6 ay içinde yeni MS geliştirdiği bulundu. Yaş ve hastalık süresi, hastalık başlangıç yaşı, çalışmamızda MS geliştiren hastalarda anlamlı olarak daha yüksekti. Eğitim yılı, çalışmamızda MS geliştiren hastalarda anlamlı olarak daha düşüktü. 6 aylık izlemde MS sıklığında en belirgin artış olanzapin kullanan hastalarda, en belirgin azalma ise aripiprazol ve ziprasidon kullanan hastalarda bulundu. Glukoz parametreleri açısından antipiskotik kombinasyonlarının olumsuz etkisi olduğu bulundu. Lipid profili üzerinde, başlangıçta benzer biçimde antipsikotik kombinasyonlarının olumsuz etkisi gözlendi, ancak 6. ayın sonunda hastalarda bazı lipid parametrelerinde düzelme izlendi.Çalışmamızda metabolik sendrom ve riskleri konusunda hastaları bilgilendirip, uygun önerilerde bulunmanın ve hastaların takibi sırasında kan değerlerinin ve vücut ölçümlerinin rutin olarak yapılmasının, metabolik açıdan olumlu bir gidişe yol açabileceği düşünülmüştür.

The aim of this naturalistic follow-up study is to investigate the metabolic syndrome (MS) frequency and the relations between pharmacological treatment and metabolic conditions and clinical features in schizophrenia and schizoaffective disordered patients treated with typical and atypical antipsychotic in the baseline and after 6 months follow-up.Totally 245 patients were enrolled in to our study diagnosed as schizophrenia and schizoaffective disorder according to the DSM-IV diagnosis criteria and have been hospitalized or attended to outpatient clinics in Pamukkale University Education and Research Hospital, Medical Faculty, Clinic of Psychiatry and Denizli Government Hospital. 200 patients were available for next visit after 6 mount later. Sociodemographic and clinical information form was filled for all patients. And DSM-IV structured Clinical Interview (SCID-I), Calgary Schizophrenia Depression Scale (CSDS), The Scale for the Assessment of Negative Symptoms (SANS), The Scale for the Assessment of Positive Symptoms (SAPS), International Physical Activity Questionnaire (IPAQ-Short form) and Clinical Global Impressions Scale (CGI) (severity and improvement) were also applied for all patients. Fasting glucose, triglyceride, total cholesterol, LDL, HDL cholesterol, insulin degrees and blood pressure, heights, waist size and body weights of the enrolled patients were assessed at the baseline and 6 month later at the end of the study. Metabolic syndrome frequency data was obtained as %46.2 in the baseline and %53.8 at the last measurement. There were no differences detected for 44.5 % MS degree rate in patient at the end of 6th month compared to baseline. However MS Disease improvement was observed for 8.6% and a new MS experienced for 10.5% of patients within 6 month. In MS experienced patients; age, disease duration, age of onset were significantly higher. Duration of education was significantly low in patients experienced MS in our study. It was observed that the frequency of MS was distinctly high for the patients treated with olanzapine and it was distinctly low for the patients treated with aripiprazole and ziprasidone. It was found that antipsychotic combinations have negative effects on glucose parameters. It was also observed that antipsychotic combinations have similar negative effects on lipid profile compared to baseline. But improvement was observed on lipid parameters for some of the patients at the end of 6 month treatment.In our study it was considered that positive improvement of metabolic conditions can be achieved by performing blood value and weight measurements routinely and informing patients regarding metabolic disease risks disease by providing them useful suggestions.