Farklı öğretim stillerinin lise öğrencilerinin psikolojik ihtiyaçlarının doyumu üzerindeki etkisi

Abstract

Bu çalışmanın amacı, beden eğitimi derslerinde uygulanan farklı öğretim stillerinin, öğrencilerin temel psikolojik ihtiyaçları üzerindeki etkisinin incelenmesidir. Bu kapsamda, Öğretim Stilleri Yelpazesi kuramında yer alan beş farklı öğretim stili (komut, alıştırma, eşli çalışma, kendini denetleme ve katılım) beş ayrı sınıfta altı hafta boyunca, temel voleybol becerilerini içeren bir program dahilinde hazırlanan ders planları doğrultusunda uygulanmış ve bu öğretim stillerinin lise öğrencilerinin psikolojik ihtiyaçlarının doyumu üzerindeki etkisi, Temel Psikolojik İhtiyaçlar kuramında yer alan özerklik, yeterlik ve ilişkili olma ihtiyaçları bağlamında incelenmiştir. Araştırmada ön test – son test içeren bir deneysel model benimsenmiştir. Deneysel süreç, altı saatlik eğitim verilen ve iki haftalık pilot çalışma uygulamalarına katılan deneyimli bir beden eğitimi öğretmeni tarafından yürütülmüştür. Araştırma verileri, deneysel sürecin öncesinde ve sonrasında İhtiyaç Doyumu Ölçeği aracılığıyla, 2018-2019 güz eğitim-öğretim yarıyılında Denizli ilinde bir Anadolu lisesinde öğrenim görmekte olan 160 dokuzuncu sınıf öğrencisinden (82 erkek, 78 kız) elde edilmiştir. Öğrencilerin almış oldukları son test puanlarından ön test puanları çıkartılarak elde edilen erişi puanları üzerine 5x3 MANOVA analizi uygulanmıştır. Araştırma bulguları, uygulanan farklı öğretim stillerinin, öğrencilerin özerklik ve yeterlik ihtiyaçları üzerinde anlamlı bir etki meydana getirmediğini göstermiştir. Diğer yandan, eşli çalışma öğretim stilinin uygulandığı grupta yer alan öğrencilerin ilişkili olma alt boyutundan aldıkları puanların; komut, alıştırma ve katılım stillerinin uygulandığı grupta yer alan öğrencilere kıyasla istatistiksel olarak anlamlı bir artış gösterdiği tespit edilmiştir. Sonuç olarak, öğrencilerin ilişkili olma psikolojik ihtiyaçlarında doyumun sağlanabilmesi adına eşli çalışma öğretim stilinin kullanılması tavsiye edilmektedir.

The purpose of this study is to analyse the effect of different teaching styles, which are carried on physical education lessons, on the basic psychological needs of students. In this respect, five different teaching style (command, practice, reciprocal, self-check and inclusion), which take part in The Spectrum of Teaching Styles Theory, have been carried out through the prepared lesson plans in terms of a program which includes basic volleyball skills in five different classes for six weeks and these teaching skills’ effect on basic psychological needs of high school students by means of autonomy, competence and relatedness needs which take part in Basic Psyhcological Needs Theory have been analysed. In the research, an experimental model which includes pre-test – post-test has been adopted. The experimental process has been conducted by an experienced physical education teacher who has gotten a six hour training and has attended two week pilot study practises. The research data have been gathered from 160 ninth grade students (82 male, 78 female), who were studying in an Anatolian high school in Denizli in the school semester of 2018-2019, through Need Satisfaction Scale both before and after the experimental process. 5x3 MANOVA anaylsis has been carried out upon gain scores which had been gathered by subtracting the pre-test scores from the post-test scores of students. The research findings has showed that applied different teaching styles don’t create a meaningful effect on students’ autonomy and competence needs. On the other hand, it has been detected that the scores which the students, who have taken part in the group in which reciprocal style was applied, got from sub-dimension of relatedness showed a meaningful rise; in comparison to the students who have taken part in the group in which command, practice and inclusion styles were applied. As a conclusion, the usage of reciprocal teaching style for the sake of supplying the satisfaction of students’ relatedness of psyhcological needs is recommended.