Orta Tunç Çağı’nda Ege’de saray mimarisi

Abstract

Bu çalışmada, Ege Bölgesi’nde yer alan Orta Tunç Çağ sarayları mimari açıdan incelenmiş ve plan, malzeme, yapım teknikleri ile ele geçirilen buluntular dikkate alınarak değerlendirilmiştir.Çalışma kapsamında, öncelikle Ege Bölgesi’nin siyasi yapısı ile ilk sarayların ortaya çıkış süreci ve gelişimi ele alınmıştır. Tezin ana konusunu oluşturan Batı Anadolu’daki Beycesultan sarayı ile Girit adasındaki Knossos, Malia, Phaistos ve Zakros sarayları incelenmiştir. Saraylar planları, ana bölümleri, mimari elemanları ile malzemeleri ve ele geçirilen buluntularına göre değerlendirilerek, birbirleriyle ve çağdaşı olan Orta Anadolu saraylarıyla karşılaştırılmıştır.Yapılan karşılaştırma ve değerlendirme sonucu, Beycesultan sarayının plan ve mimari bölümler olarak Girit saraylarıyla, ancak kullanılan malzeme ve yapım tekniği açısından Anadolu sarayları ile benzerlik gösterdiği tespit edilmiştir. Bu durumun, karşılıklı ilişkilerin çok yoğun olduğu bir döneme rastlaması tesadüf değildir. Hem kara hem deniz yoluyla çeşitli ilişkiler kurmuş olan Yakındoğu, Anadolu ve Ege dünyası, saray kavramının temel unsurları konusunda da birbirlerinden etkilenmiş olmalıdırlar.

In this study, the Middle Bronze Age palaces in the Aegean Region were examined from an architectural aspect, and the plan, materials, construction techniques and finds were evaluated by considering them. Within the scope of the study, firstly the emergence process and development of the first palaces with the political structure of the Aegean Region are discussed. Beycesultan palace in Western Anatolia and Knossos, Malia, Phaistos and Zakros palaces on the island of Crete which were the main subject of the thesis were examined. The palaces were evaluated according to their plans, main sections, architectural elements and materials and the finds recovered and compared with each other and the contemporary Middle Anatolian palaces.As a result of the comparison and evaluation, it was found that Beycesultan palace was similar to the Cretan palaces as plan and architectural sections, but with the Anatolian palaces in terms of materials and construction technique used. It is not a coincidence that this situation coincides with a period of intense mutual relations. The Near East, Anatolia and the Aegean world, which have established various relations both by land and sea, should also be influenced by each other in terms of the basic elements of the palace concept.