Gilles Deleuze’ün felsefesinde özne problemi

Abstract

Bu tez çalışmasında, Gilles Deleuze’ün geleneksel felsefede kurucu olan ve özdeşlik ilkesiyle şekillenen özne anlayışının temelleriyle birlikte eleştirisine yer verilmiştir. Deleuze’ün kendi özne anlayışı ise, bu özne anlayışını şekillendiren yol olarak, erken dönem felsefe tarihi çalışmaları perspektifinden ortaya konmuştur. Bu ölçüde geleneksel düşünce imgesi ve cogito eleştirisi yapılarak, Kant’ın ortaya koyduğu çatlamış özne mefhumunun açıklamasına yer verilmiştir. Sırasıyla Hume, Bergson, Nietzsche ve Spinoza çalışmaları, Deleuze’ün öznesinin gelişim seyrini ifade etmektedir. Hume ve Bergson çalışmalarıyla, öznenin, birlik olmanın ötesindeki ilişkisel ve zamansal boyutları açıklanarak, bilincin dışındaki yeri irdelenmiştir. Nietzsche ve Spinoza çalışmalarıyla ise, öznenin, kuvvet ilişkileri bağlamında değerlendirilmesine yer verilmiş ve özdeşlik nosyonunun ötesinde, öznenin oluş içindeki sürekli bireyleşme yönü ortaya konmuştur.

In this thesis, Gilles Deleuze’s criticiss had included in which traditional philosophy and essence of the concept of subjectivity which is shaped by principle of identity. Deleuze’s sense of self is revealed from the perspective of early studies of philosophy as a way of shaping this subject matter. To this extend, the traditional idea of thought and by doing a criticism of cogito, a descripciton of the concept of cracked-subject is revealed by Kant. Respectively, the studies of Hume, Bergson, Nietzsche and Spinoza express the course of development of Deleuze’s subject temporal dimensions in the unity were examined as outside of consciousness. In the Nietzsche and Spinoza studies, the evaluation of the subject in the formation of the subject is revealed beyond the notion of particularity.