Meme kanserli hastalarda stigmanın (damgalanmanın) psikiyatrik morbidite ve travma sonrası büyüme ile ilişkisi

Abstract

Son yıllarda meme kanseri görülme sıklığının ve sağkalım oranlarının artması, hastaların tanı sonrasını yaşamlarını etkileyen birçok faktörün daha fazla tanıması ihtiyacını da arttırmaktadır. Gittikçe daha tanınır hale gelen kansere ilişkin stigma kavramı da bu faktörlerin başında gelmektedir. Travma sonrası büyüme de stigma gibi yaşamı tehdit eden kanser ve diğer kronik hastalıklarda araştırılmaya başlanan başka bir kavramdır. Çalışmamızda, meme kanserli hastaların bazı sosyodemografik ve klinik özellikleri ile birlikte stigmanın psikiyatrik komorbidite ve travma sonrası büyüme ile ilişkisinin araştırılması amaçlanmıştır. Çalışmamıza 100 meme kanseri tanılı hasta ve 100 hasta yakını dahil edilmiştir. Katılımcıların tümüne; sosyodemografik veri formu, Hastane Anksiyete Depresyon Ölçeği, Travma Sonrası Büyüme Envanteri ve Kansere İlişkin Tutumları Ölçme Anketi, hastalara ek olarak; Beden İmgesinin Yaşam Niteliğine Etkisi Ölçeği ve Kanser Hastası Sosyal Destek Algısı Ölçeği uygulanmıştır. Hastalarda; genç yaş, genç yaşta tanı alma ve çalışma gibi değişkenlerin travma sonrası büyümeyi olumlu yönde etkilediği tespit edilmiştir. Sosyal destek algısının iyi olması ve beden imgesi ile ilgili olumlu algıların da travma sonrası büyümeyle pozitif korelasyon gösterdiği bulunmuştur. Hastaların psikiyatrik komorbid hastalıklarının ya da belirtilerinin travma sonrası büyümenin bazı alanları ile negatif korele ilişkisi olduğu gösterilmiştir. Hasta ve hasta yakınlarında stigmanın bazı türlerinin depresif ve anksiyete belirtilerini arttırdığı, travma sonrası büyümenin bazı alanlarını olumsuz etkilediği bulunmuştur. Aynı zamanda hasta ve yakınları arasında, travma sonrası büyümenin bazı alanlarında pozitif korelasyon saptanmıştır. Bulgularımız meme kanseri hastalarında travma sonrası büyüme ve psikiyatrik bozuklukların bir arada görülebileceğini, stigmanın travma sonrası büyümeyi olumsuz etkilerken, psikiyatrik semptomlara neden olabileceğini göstermektedir. Bununla birlikte hastaların travma sonrası büyümesinde sosyal destek ve beden imgesi algısının önemine işaret etmektedir.

In recent years, the incidence of breast cancer and the increase in survival rates have increased the need for patients to recognize the many factors that affect their life after diagnosis. The concept of cancer stigma, which has become more recognizable in recent years, is one of these factors. Posttraumatic growth is another concept that is being investigated in chronic and life-threatening diseases such as cancer, as well as stigma. In our study, we aimed to investigate the sociodemographic and clinical characteristics of breast cancer patients and the relationship between stigma and psychiatric comorbidity and posttraumatic growth. 100 patients with breast cancer and 100 rejatives of patients were included in the study. All participants; sociodemographic data form, Hospital Anxiety Depression Scale, Post Traumatic Growth Inventory and Cancer Related Attitudes Survey, in addition to patients; Body Image Quality of Life Inventory and Scale of Social Support Perception of Cancer Patients were applied. It has been determined that variables such as young age, early diagnosis age and employement have positive effects on post-traumatic growth. Positive perception of social support and positive perceptions of body image were found to be positively correlated with post-traumatic growth. Psychiatric comorbid diseases or symptoms of patients were found to be negatively correlated with some domains of post-traumatic growth. It was found that some types of stigma increased symptoms of depression and anxiety in the patients and their relatives, and affected some domains of post-traumatic growth. There was also a positive correlation between the patients and their relatives in some areas of post-traumatic growth. Our findings show that post-traumatic growth and psychiatric disorders can be seen together in breast cancer patients and that stigma may have negative effects on post-traumatic growth and may cause psychiatric symptoms. However, it indicates the importance of social support and body image perception in post-traumatic growth of patients.