Okul Öncesi Eğitim Kurumu Yöneticilerinin Kullandıkları Güç Türleri ile Öğretmenlerin Örgütsel Bağlılık Düzeyleri Arasındaki İlişki

Abstract

Bu çalışmanın amacı, okul öncesi eğitim kurumu yöneticilerinin yönetimde kullandıkları güç türleri ile öğretmenlerin örgütsel bağlılık düzeyleri arasındaki ilişkiyi belirlemektir. Bu doğrultuda Denizli ili Pamukkale ve Merkezefendi ilçelerinde bağımsız devlet anaokullarında görev yapan öğretmenlere ölçekler uygulanmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak Aslanargun (2009) tarafından geliştirilen “Güç Türleri Ölçeği” ve Penley ve Gould (1988) tarafından geliştirilen, Ergün (2017) tarafından Türkçeye uyarlanan “Örgütsel Bağlılık Ölçeği” kullanılmıştır. Araştırma verilerinin analizi için betimsel istatistikler, t testi, tek yönlü varyans analizi, kruskal wallis, mann – whitney U testi ve spearman korelasyon analizinden oluşan parametrik ve nonparametrik testlerden yararlanılmıştır. Verilerin analizi sonucunda elde edilen bulgulara göre, öğretmenlerin yöneticilerinin kullandıkları örgütsel güç türlerine ilişkin algıları en yüksek bağlılık gücü, en düşük ise zorlayıcı güç boyutunda çıkmıştır. Öğretmenlerin örgütsel bağlılık alt boyutlarında ise sırasıyla en yüksek ortalamayı ahlaki bağlılık, çıkarcı bağlılık ve en düşük ortalamayı zoraki bağlılık boyutunda gösterdikleri görülmüştür. Öğretmenlerin algılarına göre, yöneticilerinin kullandıkları güç türlerinin ödül gücü alt boyutunda kurumda çalışılan hizmet yılı değişkenine göre anlamlı bir fark bulunmuştur. Yöneticilerin kullandıkları güç türlerinin ödül gücü dışındaki diğer tüm alt boyutlarında ve örgütsel bağlılığın alt boyutlarının hiç birinde yaş, medeni durum, hizmet yılı ve kurumdaki hizmet yılı değişkenlerine göre anlamlı bir farklılık bulunamamıştır. Son olarak, örgütsel bağlılığın alt boyutlarından ahlaki bağlılık ve zoraki bağlılık; ödül gücü dışındaki tüm güç türleri ile ilişkili çıkmıştır. Çıkarcı bağlılık ise sadece ödül gücü ve zorlayıcı güç ile ilişkili çıkmıştır. En yüksek ilişki ise uzmanlık gücü ile ahlaki bağlılık arasında orta düzeyde ve pozitif yönlü çıkmıştır.

The objective of this study is to determine the relationship between power types that pre-school administrators employ and organizational commitment level of the teachers. In this respect, all the teachers working at state preschool in the counties of Pamukkale and Merkezefendi, Denizli were applied questionnaires. In the study, data was collected by using “Power Types Scale” developed by Aslanargun (2009) and “Organizational Commitment Scale” which was first developed by Penley and Gould (1988), adapted to Turkish language by Ergün (2017). In order to analyze the gathered data, parametric and non-parametric tests consisting of descriptive statistics, t test, one way analysis of variance, kruskal wallis, mann-whitney U test and spearman correlation analysis, were used. The findings of the data analysis showed that teachers’ perceptions about the types of organizational power that administrators employ scored highest in the dimension of “commitment power” and lowest in the dimension of “coercive power”. In the sub-dimensions of organizational commitment of teachers, however, moral commitment ranked the first and calculative commitment, respectively, and they scored lowest mean score in the dimension of alienative commitment. According to the teachers' perceptions, a significant difference was found in the reward power sub-dimension of the power types used by their admininstrators according to the variable of service year worked in the institution. No significant difference was found in all sub-dimensions of power types used by administrators except reward power and in all of the sub-dimensions of organizational commitment according to variables of age, marital status, year of service and year of service in the institution. In conclusion, moral commitment and alienative commitment, as sub-dimensions of organizational commitment, were found to be related with all types of power except for the “reward power”. Calculative commitment was found to be related only with “reward power” and “coercive power”. The highest-ranked relationship was found between “expert power” and “moral commitment”, at the medium level and in a positive direction.