İliolumbar ligamentte nosiseptör ve mekanoreseptörlerin değerlendirilmesi

Abstract

Bu çalışmada ortalama yaşı 37.67±7.95 SD (21?74 ) olan 10 erkek ve 5 kadın toplam 15 taze kadavranın bilateral iliolumbar ligamenti, Pamukkale Üniversitesi Adli Tıp bölümünde gerçekleştirilen rutin otopsilerden elde edildi. İliolumbar ligamentin anatomisi ve morfolojik özellikleri belirlendi ve tüm örneklerde Hematoksilen-Eozin boyama ve immunohistokimyasal boyama yapıldı. Bizim çalışmamızda, tüm ligamentler L5 vertebranın transvers çıkıntısından başlamaktaydı. Ligamentlerin 14'ü çift, 16'sı ise tek bant şeklindeydi. Ligamentlerden 28'i oblik olarak seyredip yaklaşık 45º açı ile sonlanırken, 2 ligament transvers seyrediyordu. Çift bantlı ligamentlerin anterior ve posterior bantlarının seyri aynı idi. Vücudun kilit noktalarındaki birçok ligamentte propriyosepsiyon ilk basamağı olan mekanoresepörler histolojik ve/veya elektrofizyolojik yöntemlerle gösterilmiştir. Propriyoseptif duyu sayesinde, ligamentin ve/veya eklemin konumu santral sinir sistemi tarafından algılanmakta ve ligamentin ve/veya eklemin hareketinin fizyolojik sınırlar içerisinde tutulması sağlanmaktadır. Görüldüğü gibi propriyoseptif duyunun ligamentin ve/veya eklemin travmalardan koruyucu reflekslerin oluşturulmasında önemli bir rolü vardır. Vücuttaki diğer tüm yapılar gibi lumbosakral bileşkede santral sinir sistemi tarafından kontrol altında tutulur. Lumbosakral bileşkeden gelen uyarılarla, lumbosakral bileşke hareketleri fizyolojik sınırlar içerisinde tutularak yapıların zarar görmesi engellenmiş olur. Literatürde, lumbosakral bileşke stabilitesinde önemli rolü olan iliolumbar ligamentte mekanoreseptörlerin gösterilmesine yönelik bir çalışma bulunmamaktadır. İliolumbar ligamentte nosiseptif serbest sinir sonlanmaları ve propriyoseptif mekanoreseptörleri (Ruffini sonlanmaları, Paccinian cisimcikleri ve golgi tendon organ benzer sonlanmaları) özellikle iliak kemiğe yapışma yerinde yoğun olmak üzere tüm ligament boyunca mekanoreseptörler gösterilmiştir. İliolumbar ligamentten çıkan duyusal bilgi lumbosakral bölgede refleks kas kasılmalarına ve koordinasyonun kontrolüne yardımcı olurak stabiliteyi artırır. İliolumbar ligamentte nosiseptif serbest sinir sonlanmaların bulunması ligamentin potansiyel ağrı kaynağı olduğunu gösterebilir. Aynı zamanda ligamentteki propriyoseptif yetersizlik durumunda kronik instabilite ve kronik ağrı nedeni olabilir.

In this study, bilateral iliolumbar ligaments of 15 fresh cadavers (10 male and 5 female) whom average age was 37.67 ± 7.95 years (21–74 year) were obtained from routine otopsies that were made in Department of Forensic Medicine at Pamukkale University. Anatomy and morphologic characteristics of iliolumbar ligament was identified and all specimens was stained with Hematoxylen-Eosin and immunohistochemical staining. In our study, all ligaments was beginning at transvers process of L5 vertebrae. Fourteen of ligaments was double and sixteen was single band in shape. Twenty eight of ligaments was running obliquely and ending with aproximately 45° in angle and 2 ligament was running transversely. The courses of anterior and posterior bands of double band ligaments was same. Mechanoreceptors that are the first step of proprioception at many ligaments of main points of body were demonstrated with histologic and/or electrophysiologic methods. With proprioceptive sense, position of ligament and/or joint is perceived by central nervus system and movement of ligament and/or joint is being held in physiologic ranges. As seen, there is important role of proprioceptive sense at formation of protective reflexes from trauma in ligaments and/or joint. Lumbosacral junction movements are being held in physiologic limits with stimulus coming from lumbosacral junction and this prevents the structures are being harmed. There is no study in literature about demostration of iliolumbar ligament mechanoreceptors that are important in lumbosacral junction stability. Nociceptive free nerve endings and proprioceptive mechanoreceptors (Ruffini endings, Paccinian corpuscles and Golgi tendon organs like endings) in iliolumbar ligament especially dense at insertion area of iliac bone thorough the ligament, mechanoreceptors were demonstrated. Sensitive information that is arised from ilolumbar ligament increases stability by helping reflex muscle contraction and controlling cordination at lumbosacral junction. Presence of nociceptive nerve endings at iliolumbar ligament can show being a potential pain source of the ligament. At the same time, the situation of proprioceptive insufficiency at ligament can be cause of cronic instability and pain.