Nıetzschenin hakikat anlayışı çerçevesinde bilim eleştirisi

Abstract

Bu tez, Nietzsche?nin sürekli akış ve oluş halinde ilerleyen hakikat hakkındaki düşüncelerini, döneminin pür pozitivist özellik taşıyan bilimsel görüşe getirdiği eleştirilerini ve bunun yerine kendi felsefi kavramları üzerinde yükselen alternatif bilimsel anlayışını ortaya koymayı hedeflemektedir. Özellikle Tanrı, din, metafizik, mutlak gibi kavramlara karşıtlığı hatta düşmanlığıyla ünlenen Nietzsche?nin görüşleri, ilk bakışta bu unsurların itici gücüyle ortaya çıkmış ve modern dönem için adeta yeni bir din haline gelmiş (klasik) pozitivizm ile ortak noktalara sahip gibi görünse de bilimsel görüşleri incelendiğinde bu durumun tam tersi olduğu anlaşılmaktadır. Platon ve Aristoteles kökenli Hristiyan teolojisi ile bilimsel anlayışın diğer modern unsurlar gibi (siyaset, ahlak, estetik, epistemolojik) Sokratik kültür olarak tanımladığı aynı kökten geldiğini savunmuş ve bunun karşısına bu kültürün yok ettiği Antik trajik kültürü çıkarmıştır. Nietzsche?nin Antik Yunan?ın yoruma ve çoğulculuğa dayanan ancak akıl uğruna feda edilmiş duygu ve içgüdüleri tekrar harekete geçirerek tamamen estetik bir kaygı taşıyan bilimsel görüşleri, tam olarak neye karşı çıktığını anlayabilmek için hâkim doğa ve bilim anlayışlarıyla karşılaştırılacaktır. Bu çalışmada Nietzsche?nin doğa ve hakikat üzerine düşüncelerinin temelini oluşturan kavramları ışığında, bilimsel eleştirilerini ve alternatifi olan geleceğin felsefesi adını verdiği bilimsel anlayışı, bizzat kendi eseri „Şen Bilim? merkeze alınarak açıklanacaktır. Böylece klasik bilimsel anlayışa göre gerçekten orijinal kalan ve kendi döneminden çok geleceğe hitap eden estetik, yaratıcı bir bilimin nasıl ortaya çıktığı gösterilmeye çalışılacaktır.

This thesis aims to reveal Nietzsche?s thoughts on truth, which to him is in progress by continuous flow and being, his criticisms of the scientific view of the era that has the characteristics of pure positivism, and his alternative understanding of science stemming from his own philosophical notions. Known by his opposition even hostility to the concepts like God, religion, metaphysics, absolute; Nietzsche?s remarks, although at first seem to share common points with (classical) positivism which was also driven by the impetus of these elements and came as almost a new religion for modern era, it is understood to be the opposite when his views are studied. He argues that existing scientific view and the Christian Theology rooted in Plato and Aristotle have the same background that he calls Socratic culture, as do the other modern elements (politics, morals, aesthetics, epistemology) and against this he puts the Ancient tragic culture that this culture erased. In this study, Nietzsche?s scientific views though based on Ancient Greek, Interpretation, and Pluralism, entirely possessing an aesthetic concern by means of reactivating emotions and instincts which were once sacrificed for wisdom will be compared with current views of science and nature. In the light of his notions as the ground for his thoughts, Nietzsche?s critiques and understanding of science, which he names as the Philosophy of the Future, will also be defined with his own work “Gay Science” centred upon. In doing so, the course of emergence of a creative and an aesthetic science that is indeed original and addresses more to the future than his period will be tried to be presented.