Okul müdürlerinin liderlik tarzlarının öğretmenlerin sosyal ve duygusal zekâlarına etkisi

Abstract

Bu çalışmanın amacı okul müdürlerinin liderlik tarzlarının öğretmenlerin duygusal zekâsını nasıl etkilediği ve liderlik tarzlarının öğretmenlerin duygusal zekalarına etkisinde sosyal zekanın aracılık rolünün olup olmadığının belirlenmesidir. Bu sayede okul müdürlerinin liderlik tarzlarının öğretmenlerin duygusal zekalarına doğrudan ya da sosyal zekâ aracılığıyla etkisinin olup olmadığı tespit edilmiştir. Araştırmanın bir başka amacı da öğretmen görüşlerine göre okul müdürlerinin liderlik tarzları, öğretmenlerin sosyal zekâsı ve duygusal zekalarını bazı kişisel değişkenlere göre (cinsiyet, okul kademesi, alan, öğrenim durumu, öğretmenlik deneyimi, kurumdaki çalışma süresi, değerlendirilen yönetici ile beraber çalışılan süre) incelemektir. Araştırmanın modeli ilişkisel tarama modelidir. Okul müdürlerinin liderlik tarzları, öğretmenlerin sosyal zekâları ve duygusal zekâları arasındaki ilişkiyi test etmek amacı ile yapısal eşitlik modellemesi (YEM) kullanılmıştır. Ayrıca kişisel özelliklerin değişkenlere etkisini belirlemek için t-testi ve tek yönlü ANOVA analizi kullanılmıştır. Araştırma Antalya ilinde yer alan devlet okullarında gerçekleştirilmiştir. Araştırma verileri Kişisel Bilgi Formu, Liderlik Stilleri Betimleme Anketi, Tromso Sosyal Zekâ Ölçeği ve Rotterdam Duygusal Zekâ Ölçeği aracılığı ile toplanmıştır. Araştırmanın kişisel değişkenlerine göre anlamlı farklılık olup olmadığının çözümüne yönelik yapılan t testi ve tek yönlü Anova testleri sonucu fark çıkan değişkenlerinin etkisinin çok küçük olduğu bulgusuna erişilmiştir. Yapısal eşitlik modeli testleri sonucunda yapısal liderlik tarzının öğretmenlerin duygusal zekâları üzerinde herhangi bir etki yaratmadığı bulunmuştur. İnsan kaynağı liderliği, politik liderlik ve sembolik liderlik ise öğretmenlerin duygusal zekalarını olumlu yönde etkilemektedir. İnsan kaynağı, politik ve sembolik liderlik tarzları öğretmenlerin duygusal zekalarını hem doğrudan hem de sosyal zekâ aracılığıyla dolaylı olarak etkilemektedir.

The aim of this study is to determine how the leadership style of school principals affects the teachers' emotional intelligence and whether the leadership style has a mediator role in social intelligence in the effect of teachers' emotional intelligence. In this way it will be determined whether the leadership style of school principals has an effect directly on the teachers' emotional intelligence or through social intelligence. Another aim of the study is to examine the leadership style of school principals, social intelligence and emotional intelligence according to some demographic variables (gender, school level, branch of study, education status, seniority, working time in the same school and time worked with the evaluated administrator). The model of the study is the relational survey model. Structural equation modelling (SEM) was used to test the relationship between leadership style of school principals, social intelligence and emotional intelligence. In addition t-test and oneway ANOVA analysis were used to determine the effect of demographic factors on variables. The research was conducted in public schools in Antalya province. The data were gathered through Personal Information Form, Leadership Orientations Questionnaire, Tromso Social Intelligence Scale and Rotterdam Emotional Intelligence Scale. The results of t test and one way Anova tests were found to be very low and the effect of the variables was very low. As a result of structural equation model tests structural leadership style has no effect on teachers’ emotional intelligence. Human resource leadership, political leadership and symbolic leadership styles have direct and indirect positive effects on the teachers' emotional intelligence. Human resource, political and symbolic leadership styles effect teachers' emotional intelligence directle and indirectly through social intelligence. Keywords: Emotional intelligence, leadership style, social intelligence